ފައިސާ އަކީ އެއާއި ނުލާ ނޫޅެވޭނޭ އެއްޗެކެވެ. ފައިސާ ހޯދުމުގައި އިންސާނުން އެތައް ދަލަކާއި އެތައް ލެޔެއް އޮހޮރައެވެ. ނަމަވެސް ވަޒީފާ ދޭ ފަރާތްތަކުން އެކަން ނުދަންނަކަމުގެ ޝަކުވާ އަކީ އިންތިހާއަށް ގިނައިން ކުރެވޭ ޝަކުވާ އެކެވެ.

ދިވެހި ރާއްޖޭގެ މާހައުލަށް ބަލާއިރު، ވަޒީފާތައް މައިގަނޑުކޮށް މި އޮންނަނީ ސަރުކާރު ނުވަތަ ސިވިލް ސާވިސްގެ ވަޒީފާ ތަކާއި ކޮންމެވެސް އަމިއްލަ ވިޔަފާރި ވެރިއެއްގެ ކާރީގައެވެ. މައިގަނޑު މި ދެ ދާއިރާ އޮންނަ އިރު މި ދެ ދާއިރާގައިވެސް މަސައްކަތް ކުރާ ދިވެހިން އެހާ ގިނައެވެ. ކޮންމެ ދާއިރެއްގައި މަސައްކަތްކުރާ މުވައްޒަފުންގެ ވެސް ޝަކުވާތައް ހުރެއެވެ. ނަމަވެސް ވިޔަފާރި ވެރިއެއްގެ ގާތު ނުވަތަ ވިޔަފާރިވެރިއަކަށް މަސައްކަތްކޮށްދޭ މީހުން ނުވަތަ މުވައްޒަފުންގެ ޝަކުވާ އިންތިހާއަށް ބޮޑެވެ.

އޭ ވިޔަފާރިވެރިންނޭވެ! ތިބާގެ މުވައްޒަފުންނަކީ ތިބާގެ މުދަލެއް ނޫނެވެ. ވިޔަފާރިއަށް ފައިދާ ވާނެހާ ގޮތަކަށް އެމީހުންގެ ބޭނުމެއް ތިބާ އަކަށް ނުކުރެވޭނެއެވެ. ބޭނުންހާ ގޮތެއް ނުމެ ހެދޭނެވެސް މެއެވެ. އެހެނީ އެއީ ވެސް ތިބާ ފަދަ އިންސާނެކެވެ. މުސްކުޅި މަޔަކާއި ބަފަޔަކު ބަލަން ޖެހިފައިވާ މައުސޫމު ފުރާނައެކެވެ. ލޯބިވާ އަންބަކާއި ދަރިއެއްވެސް ހުރި ޒިންމާދާރު ބަފައެކެވެ. އެހެން ކަމުން ވަޒީފާއަދާ ކުރާ މުވައްޒަފުންގެވެސް ހައްގުތަކެއްވެސް ވާނެއެވެ. ވަޒީފާ ދޭ ފަރާތްތަކުން އަބަދުމެ އެކަން ހަނދާންކުރަންވާނެއެވެ.

މިއަދުގެ ދުނިޔޭގައި ބޮޑެތި ވިޔަފާރިތަކުން އެމީހުންގެ ހަރަދު ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި ވީހާވެސް މަދު މަސައްކަތްތެރިން ގެންގުޅެއެވެ. އަދި މި މަދު މަސައްކަތްތެރިންނާއި އެކު ވިޔަފާރީގައި ދެވޭ އެންމެފުޅާ ހިދުމަތް ދެމުން ގެންދެއެވެ. މަސައްކަތްތެރިން އިތުރުގަޑީގައި ވެސް މަސައްކަތް ކުރެއެވެ. ނުކައި ނުބޮއެ ވަޒީފާގައި "ގަނަ" ތެޅެއެވެ. އެހެނީ އެހާލުގައިވެސް ހަލާލު ފައިސާފޮއްޗެއް ނޫނީ އެ މުވައްޒަފު ބޭނުން ނުވާތީއެވެ. ވިޔަފާރިވެރިންނަށް މި މަންޒަރުން ފެންނަނީ ހަމަ އެކަނި ފަސާގެ ދަޅައެވެ. އެ ދަޅައިގައި ޖެހި މުވައްޒަފުން އެހާލުގައި ބައިތިއްބައެވެ.

މިއީ މިއަދު ގިނަ ވިޔަފާރިވެރިންގެ އަމަލުތައް ހުންނަ ގޮތް ކަމަށް ގިނަ ބަޔަކު ތުހުމަތު ކުރެއެވެ. މި ނުބައި އާދަ ނުވަތަ ވައްޓަފާޅި ވިޔަފާރިތަކުން ހުއްޓާލަން އެބަ ޖެހެއެވެ. މިއަދު ތިމާގެ އަތުގައި ފައިސާ ހުރި ނަމަވެސް އެދުވަހުން ތިމާގެ އަތުގައި ހިފާނީ ތިބާ ކުޅަ އަމަލެކެވެ. ތިބާގެ މުވައްޒަފުންނާއި ދޭތެރޭ ތިބާ އަމަލު ކުރި ގޮތާއި މެދު ސުވާލު ވެވޭނެއެވެ. އެދުވަހުން ތިބާ އެ މުވައްޒަފުގެ ބޭނުން ކޮށްގެން ހޯދި ފައިދާ ތިބާގެ ޖީބުގައި ނުހުންނާނެއެވެ. ވިޔަފާރީގައި ކުރި އަރައިގެން ދިއުމަކީ ނެތް ކަމެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް މަސައްކަތްތެރިންގެ ހައްގުތައް އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމައަށް އަދާ ނުކޮށް ކުރި އަރައިގެން ދާން ވިސްނައިފި ނަމަ ކޮންމެ ވެސް އެއް ތަނެއްގައި އެ ވިޔަފާރި ވެރިޔަކީ އަބާއްޖަވެރިއެކެވެ. ބައެއް މީހުން މި ދުނިޔޭގައިވެސް އެ ހިތި ރަހަ ދެކެން ޖެހެއެވެ. އަނެއްބަޔަކު މި ދުނިޔޭގައި އިމްތިހާނު ކުރައްވާ، އާޚިރަތުގައި އެމީހުންނަށް އުގޫބާތް ދައްކަވާނެތެވެ. 

މިއަދު ތިބާ އަށް ލިބޭ މޮޅު ފައިދާގެ ދަހިވެތި ކަމުގައި ތިބާގެ މުވައްޒަފުން "ކަތިލާ" ނުލާށެވެ. އެހެނީ އާޚިރުގައި ތިބާގެ އަތުން ތިބާ "ކަތިލެވި" ދާނެތީއެވެ.