ދިވެހިންނަކީ އެބައިމީހުންގެ ކެއުމުގައި މާ ގޮތް ބޮޑުކޮށް ކައި އުޅުނު ބައެއް ނޫނެވެ. ވަރަށް އާދައިގެ އެހެނަސް އަނގަޔަށް މީރު އެތައް ކެއުމެއް ދިވެހިން ތައްޔާރުކޮށް ކައި އުޅުނެވެ. އޭގެތެރޭގައި އެންމެ ފާހަގަ ކޮށްލެވޭ އެއް ކެއުމަކީ ގަރުދިޔަ އާއި ބަތެވެ.

އޭރުވެސް މިހާރުވެސް ގަރުދިޔަ ވަރެއް ނެތެވެ. ނަމަވެސް މިޒަމާނުގެ ބައެއް ދިވެހިންނަށް ގަރުދިޔަ ކަމު ނުގޮސްފާނެއެވެ. އެހެނީ މިޒަމާނުގެ ބައެއް ޒަމާނީ ޒުވާނުން ދެކޭ ގޮތުގައި ގަރުދިޔަ އަކީ އެއްވެސް އެއްޗެއް ނޫނެވެ. އަދި އޭގައި ގަރު ރަހަ ދޭ ކަމަށާއި ގަރުދިޔާގައި ލޭ ހުންނާނޭ ކަމަށް ބުނެ ފަކުރުން މޭނުބައިކުރާ މީހުން ވެސް އުޅެއެވެ. އެހެނަސް ދިވެހިން މި ވީހާ ޒަމާނެއްގައި އުޅުނީ ހަމަ އެ ގަރުދިޔަ ކައިގެންނެވެ. ގަރުދިޔަ އަކީ ދިވެހިންގެ ލޭނާރު ތަކުގައި ވެސް ދައުރުވާ އެއްޗެކޭ ބުނުމަކުން މުޅިއަކުން ގޯހަކަށް ނުވާނެއެވެ. އެހެނީ ދިވެހިން އެހާގިނައިން ގަރުދިޔަ ކައި އުޅޭތީއެވެ.

އާދޭހެވެ! ގަރުދިޔަ އަކީ ރޯމަހުގައި ކައްކާ ކެއުމެކެވެ. މި ކެއުމުގައި މާ ގިނަ ބާވަތްތަކެއް ބޭނުމެއް ނުކުރެއެވެ. މީރު ފެންފޮދެއް އުދާލުމަށްފަހު ރަހަ ލާ ވަރުގެ ކުޑަ ލޮނުކޮޅަކާއި ރޯމަސް ކޮޅަކުން ގަރުދިޔަ ކައްކާލެވެއެވެ. މިއީ ކިހާ އާދައިގެ ކެއުމެއް ހެއްޔެވެ. ނަމަވެސް މި އާދައިގެ ކެއުމަކީ ދިވެހިންގެ ތެރެއިން އޭގެ ރަހަ ފޮހެވިގެން ނުދާ މީރު ކެއުމެކެވެ.

ގަރުދިޔަ އަކީ މަހުގައި ތައްޔާރު ކުރާ ކެއުމެއް ކަމުން ގަރުދިޔާގައި ގިނަ އަދަދަކަށް ޕްރޮޓީން އެކުލެވިގެންވާނެއެވެ. އަދި އޮމެގާ-3 ނަމަކަށް ކިޔާ ފެޓުގެ މާއްދާއެއްވެސް ގިނައިން އެކުލެވިގެން ވެއެވެ. މިއީ އިންސާނުންގެ ސިއްހަތަށް ގިނަގުނަ ފައިދާތަކެއް ކުރުވާ ދެ މާއްދާއެވެ. މީގެ އިތުރުންވެސް ގަރުދިޔައިގައި އެތައް ފައިދާތަކެއް އެކުލެވިގެންވެއެވެ. ކޮންމެ އަކަށް ދައްކަން މިއުޅެނީ ގަރުދިޔައިން ލިއްބައިދޭ ފައިދާތަކުގެ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް ދިވެހިންގެ ވައްޓަފާޅީގެ ތެރެއިން ގަރުދިޔަ މިއަދާ ޖެހެންދެންވެސް ވަކިނުވެ ސުފުރާމަތީގެ އެންމެ އަރިހުން އަދިވެސް ގަރުދިޔަ ފެންނާތީ އެވާކައެވެ. ޤަބޫލުކުރެވޭ ގޮތުގައި ދިވެހިންގެ ހިތުގައި ގަރުދިޔައަށް ދެވިފައިވަނީ ވަރަށް ހާއްސަ ލޯތްބަކާއި މަގާމެކެވެ. އެހެނީ ޒަމާންބަދަލުވެ އުނދުނަށް ކޮށްޕާ ދަރުފައި ގޭހަށް ބަދަލުވެ އެންމެ ފަހުން ކަރަންޓުން ކައްކަމުންދާ މި ޒަމާނުގައިވެސް ގަރުދިޔައިގެ އަސްލަކަށް ބަދަލެއް ނާދެއެވެ. އޭރުވެސް މިހާރުވެސް ގަރުދިޔަ ކައްކަނީ ހަމަ އެއްގޮތަކަށެވެ. ދެނީ އެއް ރަހައެކެވެ. 

ކަންމިހެން ހުރުމާއިއެކު ގަރުދިޔަ އަކީ ދިވެހި ސަގާފީ ކެއުން ތަކުގެ ތެރެއަށްވަދެ ދިވެހިންގެ ރަސްމީ ކެއުމުގެ މަގާމުވެސް ހޯދާފައިވާ މީރު ކެއުމެކެވެ. ގަރުދިޔަ އާއި އެއްކޮށް އެއްބަޔަކު ރޮށި މޮޑެގެން ކާއިރު އަނެއްބަޔަކު ކަނީ ބަތެވެ. މިއިން ކޮންމެ ގޮތަކަށް ކެޔަސް ގަރުދިޔަ ވަރެއް ހަމަ ނެތެވެ.

ކާންހުރީ ގަރުދިޔަ އާއި ބަތޭ ބުނުމުން އެއީ ވަރަށް އާދައިގެ ކެއުމެކޭ މީހުން ހީކޮށްފާނެއެވެ. ނަމަވެސް ހަގީގަތަކީ އެޔެއް ނޫނެވެ. ގަރުދިޔަ އަކީ މޮޅު ކެއުމެކެވެ. ހަގީގަތުގައި އަގުވެސް ބޮޑު ކެއުމެކެވެ. ޒަމާންތަކަށް އޭގެ އަސްލު ނުގެއްލި އޭގެ ތާސީރަށް ބަދަލު ނައިސް އެއް ރަހައެއްގައި ކައްކަމުން އަންނަ ކަމީ ހަގީގަތުގައި އޭގެ އަގު އުފުލޭނޭ ސަބަބެކެވެ. މިއީ ދިވެހިންހެ ވައްޓަފާޅީގައި ބަދަލުވެ ނުވެ އޮތް ރަންމުތެކެވެ. ގަރުދިޔަ އާއި ބަތަކީ އާދައިގެ ކެއުމެއްކަމަށް ނުދެކޭށެވެ.