އިންސާނުންނަކީ އޭނާގެ ވެރި ރަސްކަލާނގެއަށް ހަރާންކޯރުވުން ބޮޑު މީހެއް ކަމަށް މާތް ﷲ ވަނީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ބަޔާންކޮށްދެއްވާފައެވެ. މިކަމުން ދަލީލުކޮށްދެނީ އިންސާނުންނަކީ ކުށް ކުރާ އަދި ކުރެވޭނޭ ބައެއް ކަމެވެ. މިފަދައިން ކުށެއް ކުރާ ކޮންމެ އިންސާނަކީ އޭނާ ކުރާ ކުށް އެހެން މީހުންނަށް އަންގާ ހާމަކުރާ މީހެއް ނޫނެވެ. މާތް ﷲ ބައެއް މީހުންގެ ފާފަތައް އެހެން މީހުންގެ ލޯމަތިން ވަންހަނާ ކޮށްދެއްވައެވެ. ނަމަވެސް ކުށެއް ކުރިކަން އެނގި ހާމަވާ މީހާއަށް އޭނާ ކުޅަ ކުށެއްގެ އަދަބު ދެވެން ވާނެއެވެ.

އާދޭހެވެ! ދައްކަން މިއުޅެނީ އަބަދު ދިނުނާއި އަނިޔާ ކުރުމަކީ އެއް މީޒާނެއްގައި ކިރޭނޭ ދެ ކަމެއް ނޫންކަމުގެ ވާހަކައެވެ. އަދަބު ދިނުމާއި އަނިޔާވެރި ވުމަކީ އުޑާއި ބިން ހާ ފަރަގު ބޮޑު، ދުވާލާއި ރޭގަނޑުހާ ތަފާތު ބޮޑު ދެކަމެވެ. ނަމަވެސް ތަރައްގީއާއި ތަހުޒީބުގެ ތަމައްދުނުގައި ދުނިޔެ ކުރިއަރައިގެން ގޮސް، އިންސާނާ އަމިއްލަ އަށް އިންސާނާގެ ހައްގުތަށް ލިޔެ، އެ ހައްގުތައް ރައްކާތެރިކުރުމަށް މުޅި ދުނިޔޭގައި މިދަނީ އަޑު އުފުލަމުންނެވެ. ބައްޕައަކަށް އޭނާގެ ދަރިން އިސްލާހު ކުރުމަށް އަދަބެއް ނުދެވެއެވެ. މުދައްރިސަކަށް އޭނާގެ ދަރިވަރު އިސްލާހު ކުރުމަށް އަދަބެއް ނުދެވެއެވެ. ކުށްތަކުގެ މައި ދޮރު ތަޅު ލުމުގެ ފުރުސަތުން މުޅިން ގެއްލިއްޖެއެވެ.

އަދަބު ދިނުމަކީ އެއްވެސް ހާލެއްގައި އަނިޔާވެރި ވުމެއް ނޫނެވެ. އަދަބު ދެނީ އިންސާނާ އިސްލާހު ކުރުމަށާއި ކުރެވުނު ކުށެއްގެ އިހުސާސްކޮށްދިނުމުގެ ގޮތުންނެވެ. ކުއްޖާ 10 އަހަރު ވުމުން ނަމާދަށް ފޮނުވަން ޖެހެއެވެ. އެ ކުއްޖާއަށް އަނިޔާ ނުވާނޭހެން އެ ކުއްޖާއަށް އަދަބު ދީގެން ވިޔަސް ނަމާދު ކުރުވަން އެބަޖެހެއެވެ. ސުކޫލު މަދަރުސާގައި ވިޔާނުދާ އުޅުން އުޅުމާއި މުދައްރިސުންނަށް ޖެއްސުން ކުރުމާއި ފިލާވަޅުތައް ނުހެދުމާއި ފަރުވާކުޑަކުރުން ފަދަ ގޯސް އަމަލުތައް އިސްލާހު ކުރަން އެ ދަރިވަރުންނަށް އަދަބު ދެވެން ވާނެއެވެ. އެއީ އިންސާނީ ހައްގުން އެ މުދައްރިސަކު ބޭރުވުމެއް ނޫނެވެ. އެއީ އިންސާނީ ހައްގު ހޯދުމަށް އެ މުދައްރިސް ކުރާ މަތިވެރި ޖިހާދެކެވެ. އެ ބައްޕަޔަކު ވާ ކެތްތެރި ޤުރުބާނީއެކެވެ. އެ ކުދިންނަށް ލިބޭ ޢިބުރަތްތެރި ފިލާވަޅެވެ. މި މަގުން ކަންތައްތައް ތަރުތީބު ވަމުން ދިޔަ ޒަމާނެއް މި ދިވެހި ރާއްޖެވެސް ވަނީ ދެކިފައެވެ. އެ ޒަމާނުގައި ހެދި ބޮޑުވަމުން އަންނަ ޖީލުތަކުގެ ތަރުބިއްޔަތު ހުރީ އެމުނި އެކުލެވިފައެވެ. އާދޭހެވެ! ކޮންމެ ޒަމާނެއްގައިވެސް ވިޔާނުދާ ކުދިން އުޅޭނެއެވެ. ނަމަވެސް މި ދަންނަވަނީ ޖުމުލަކޮށް އެ ޒަމާނުގެ ހާލަތެވެ.

މަދަރުސާ ކުދިންގެ ތެރެއިން ހުރިހާ ދަރިވަރުންނަކީ މޮޅަށް ކިޔަވާ ދަރިވަރުންނަށް ނުވެދާނެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ހަރުދަނާ ކަމާއި ޙިކްމަތްތެރިކަމާއެކު އެކުދިންނަށް އަދަބު ދެވުމުގެ ނަތީޖާއަކަށް ވީ ތައުލީމަށް ކުއްޖާ މޮޅު ނުވިނަމަވެސް ރިވެތި އަހުލާގެއް ލިބި ހުރި ކިޔަމަންތެރި އަދަބުވެރި ދަރިންތަކެއް އުފެދުމެވެ. ފިލާވަޅު ނުހަދާ ކުއްޖާ ކޮޅަށްވެސް ނެގެން ޖެހޭނެއެވެ. ކޮޕީ ކުރާ ކުއްޖާއަށް އަދަބެއްގެ ގޮތުން އެ ފިލާވަޅު ތަކުރާރުކޮށް ލިޔަންވެސް ދޭން ޖެހޭނެއެވެ. އަބަދު ގަޑި ޖެހޭ ކުއްޖާ ކުލާހަށް ނުވައްދާވެސް ބަހައްޓަން ވާނެއެވެ. މުދައްރިސުންނަށް އުނދަގޫކޮށް އެހެން ކުދީންނަށް ޖެއްސުން ކުރާ ކުއްޖާވެސް ކުލާހުގެ ކުރިމަތީގައި ކޮޅަށް ބެހެއްޓެން ވާނެއެވެ. ނަމަވެސް މި ހުރިހާ ކަމެއްގެ ހަގީގީ ސަބަބަށް ވާސިލްވުމަށް ފަހުގައެވެ.

އިންސާނާ އަމިއްލައަށް ލިޔުނު އިންސާނީ ހައްގުތަކާ ފަހަރުގާ މިކަން ކަން ފުށުއަރާފާނެއެވެ. ނަމަވެސް އެއީ އެއްވެސް ހާލެއްގައި އަނިޔާކުރުން ކަމުގައި ދެކެވިގެން ނުވާނެއެވެ. އަދަބު ދިނުމުގެ ނަމުގައި ބައެއް މީހުން އަނިޔާކުރާކަންވެސް ޤަބޫލުކުރަމެވެ. އެއީ ގޯހެކެވެ. އަދަބާއި އަނިޔާގެ ތަފާތު ވަކި ކުރަން އެބަޖެހެއެވެ. އަދަބަކީ ޖިސްމާނީ އަދި ނަފްސާނީ އަނިޔާއެއް ނުވާނޭހެން އިސްލާހުކުރުމުގެ ނިޔަތުގައި އޯގާތެރިކަމާއި އެކީ ދެވޭ އަދަބެކެވެ. އަނިޔާ ކުރުމަކީ ޖިސްމާނީ އަދި ނަފްސާނީ އަނިޔާއެއް ދިނުމަކާއި އެކު އަނިޔާވެރިވުމުގެ ނިޔަތުގައި ހަރުކަށިކަމާއި އެކު ދެވޭ އަނިޔާއެވެ.

މިއީ ކޮންމެ މަޔަކާއި ބަޔަކު ދަސްކުރަންވީ ކަމެކެވެ. އެދުރުންނާއި މުދައްރިސުން ދަސްކުރަންވީ ކަމެކެވެ. ހައްގުތަކުގެ ވާހަކަ ދައްކާ ފަރާތްތަކުން އަމުދުން ދަސްކުރަންވީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. ތިޔަ ރައްކާތެރި ކުރާ ހައްގުގެ ސަބަބުން ޖީލުތަކެއް ނެތި ދިއުމަށް ނޭދޭށެވެ!