ދިވެހިރާއްޖެ އުފެދި، މިރާއްޖޭގެ ނިޒާމު ދިވެހިން މިހިރަ ބައްޓަން ކުރަމުންދާ ގޮތުން މާލެއަކީ މި ރާއްޖޭގެ ހިތާއި ސިކުނޑި ކަމުގައި ވެ ނިމިއްޖެއެވެ. އެއާއި އެކު ކޮންމެވެސް ހިދުމަތެއްގެ ދަހިވެތިކަމުގައި ނުވަތަ ކޮންމެ ވެސް ހިދުމަތެއް ހޯދުމަށްޓަކައި ރާއްޖޭގެ އެހެން ރަށްރަށުން މާލެ ހިޖުރަކުރަން އެބަ ޖެހެއެވެ. އެއާއި އެކު ރަނގަޅު ބޭސްފަރުވާއާއި މަތީ ތައުލީމާއި ނުވަތަ ކޮންމެވެސް ވަޒީފާއެއް އަދާކުރުމަށްޓަކައި މީހާގެ މުޅި ދިރިއުޅުން މާލެ ބަދަލުކުރަން ޖެހެއެވެ. މިގޮތަށް މާލޭގައި ދިރިއުޅޭ އެހެންރަށްރަށުގެ މީހުންގެ އަދަދަކީ މާލޭގައި ގިނަ އަދަދެކެވެ.

މާލޭގައި މިފަދައިން ކޮންމެވެސް ކަމަކު ގޮސް އުޅޭ މީހުންނަކީ މާލޭގައި ވަރަށް ބުރަކޮށް އުޅޭ މީހުންނެވެ. ރަށްރަށުގައި ދިރިއުޅޭ މީހުންނަށް މާލޭގައި އުޅޭ މީހުންގެ އެ ބުރަ ދިރިއުޅުން ހަގީގަތުގައި ވަޒަން ނުކުރެވިދާނެއެވެ. އާދޭހެވެ! މާލޭގައި ބުރަވަނީ ހަމައެކަނި ޖިސްމަކަށް ނޫނެވެ. ނަފްސަށާއި ސިކުނޑިއަށްވެސް ބުރަކަން އިހުސާސް ކުރަން ޖެހުމަކީ މާލޭގައި އުފުލަން ޖެހޭ ވަރަށްވެސް ބޮޑު ބުރައެކެވެ. މާލޭގައި ސައިކަލެއްގައި އުޅުނު ނަމަވެސް އެއްތަނުން އަނެއްތަނަށް ދިއުމަކީ މިދެންނެވި ސިކުނޑިއަށް ބުރަކަން ލިބިފައިވާ މީހާއަށް ވަރަށްވެސް ބޮޑު ވޭނެކެވެ. ހަގީގަތުގައި ވަނީ ކީއްކަމެއް ނޭނގެއެވެ. އެހާލަތުގައި އަމުދުން ކަމެއް ކުރާހިތް ހަމަ ނުވަނީއެވެ.

ކޮންމެއަކަސް މި ދެކެވުނީ މާލޭގައި އުޅޭ މީހުން ބުރަކަން އިހުސާސް ކުރާ ގޮތްގޮތެވެ. މިއާއެކު ދެން ފާހަގަކޮށްލަން ޖެހޭ އަނެއް ކަމަކީ މާލޭގައި އުޅޭ، ރަށްރަށުގެ މީހުން، އެމީހުންގެ ރަށްރަށުގެ މީހުން ބުނެގެން ކޮށްދޭ ކަންތައްތަކުގެ ވާހަކައެވެ. އާދޭހެވެ! ރަށްރަށަށް ބޭނުންވާ ބައެއް އެއްޗެހި ގަނެފަ ފޮނުވައި ދިނުމުގައި މާލޭގައި އުޅޭ އެރަށްރަށުގެ މީހުން ވަރަށްބޮޑަށް އެހީތެރިވެދެއެވެ. ހަމަ އެކަނި ގަނެދީފައި ފޮނުވައި ދިނުމެއް ނޫނެވެ. އަގުބަލާ ފޮޓޯ ފޮނުވާވެސް ހަދަނީ މަދެއްކޮށެއް ނޫނެވެ. ހަގީގަތުގައި އެއީ އެމީހުންގެ އެ ބުރަ ދިރިއުޅުމުން ވަގުތު ހުސްކޮށްގެން ކުރާ ވަރަށްވެސް އަގުހުރި ހިދުމަތެކެވެ. އެމީހުން ލޯބިވާ އާއިލާ މީހަކަށްޓަކައި ނުވަތަ ގާތް ރަހުމަތްތެރިއަކަށްޓަކައި ނުވަތަ ރަށުމީހަކަށްޓަކައި އެމީހުން ވާ ވަރަށްވެސް ބޮޑު ގުރުބާނީއެކެވެ. މިކަމުގައި ބައެއްމީހުންނަކީ އެ އެއްޗެއް އުފުލުމަށް ޕިކަޕެއްފަދަ އުޅަނދެއް ބޭނުން ކުރާނަމަ އެ އުޅަނދެއްގެ ހަރަދު އަމިއްލަ ޖީބުން ކޮށްއުޅޭ ބައެކެވެ. އަދި ބޯޓު ނުވަތަ ލޯންޗުގެ ނާލުވެސް އަމިއްލަ ޖީބުން ދައްކާ މީހުންވެސް އުޅެއެވެ.

ގަބޫލުކުރާށެވެ! ރަށްރަށުގައި ތިބެ، މާލޭގައި ހުންނަ އެކުވެރިންނަށް ނުވަތަ އާއިލާ މީހުންނަށް ގުޅާލާފައި އެވެނި މިނެވި ކަމަކު ކިޔުމަކީ ވަރަށްވެސް ފަސޭހަ ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް އެކަން ކޮށްދޭ މީހާ އެކުރަނީ ވަރަށްވެސް ބުރަކަމެކެވެ. ތަޖުރިބާ ނުކުރާނަމަ އިހުސާސްކުރަން ދަތިވާނެއެވެ. އާދޭހެވެ! އެކަމެއް ކޮށްދޭ މީހާ އެކަން އެ ކޮށްދެނީ ނުލާހިކު ލޯބިންނެވެ. ކޮށްދޭ ހިތުން، އެކަމަށް ބޭނުން ވެގެންނެވެ. އެކަމުން އޭނާއަށްވެސް އުފާވެރިކަލާއި ލޯބި އިހުސާސް ކުރެވޭތީއެވެ.

އެކަކު އަނެކަކަށް އެހީތެރިވުމާއި އެކަކު އަނެކެއްގެ ހާޖަތްތައް ފުއްދައިދިނުމުގައި މަދަދުވެރި ވުމަކީ އިސްލާމްދީނުގައި އެކަމަކަށް ބާރު އަޅުއްވާފައިވާ، އަދި އެކަމެއްގައި ސަވާބާއި ދަރުމަ ލިއްބައިދޭ ކަމެކެވެ. ތިމާގެ ހަޔާތުން ވަގުތުކޮޅެއް، އަނެކާއަށް އެހީތެރިވުމަށް ނުވަތަ އަނެކާއަށް ކަމެއް ކޮށްދިނުމުގައި ހޭދަކުރުމަކީ ކުރެވޭ ވަރަށް މަތިވެރި ހޭދައެކެވެ. މިފަދަ ކަންކަމުން މާތް ﷲ އެފަދަ މީހުންނަށް މިންވަރު ކުރައްވާނެ ހެޔޮކަންތައްތަކަކީ އަހަރެމެން އިންސާނުންނަށް ބުނަން އެނގޭނޭ ކަމެއްނޫނެވެ. ރަސޫލާގެ ހަދީޘް ބަސްފުޅެއްގައި ވާގޮތުން އެނގޭ އެއްކަމަކީ ދުނިޔެމަތީގައި މީހެއްގެ ދަތިކަމެއް ލުއިކޮށްދީފި އަޅަކަށް، އާހިރަތްދުވަހުގައި މާތް ﷲ އެމީހެއްގެ ދަތިކަމެއް ލުއިކޮށްދެއްވާނެއެވެ. މިއީ ކިހާ މަތިވެރި ބޮޑު ނިއުމަތެއް ތޯއެވެ.

އާދޭހެވެ! މިފަދައިން ރަށްރަށުގައި ތިބޭ މީސްމީހުންގެ އެކި އެކި ހާޖަތްތައް ފުއްދައި ދިނުމުގައި، އެހީތެރިވެދޭ، މާލޭގައި ބުރަ ދިރިއުޅުން އެޅުމުންދާ އެންމެނަށް ޝުކުރުހައްގެވެ. މާތް ﷲ އެ އެންމެންނަށް ބަރަކާތާއި ރަހްމަތް ލައްވާންދޭވެ!