އިސްލާމްދީނަކީ ހުރިހާކަމެއްގެ ހައްލު އެދީނަކުން ބުނެދޭ ދީނެކެވެ. އަހަރެމެންގެ އުޅުންތަކާއި ގުޅުންތަކުގެ ވާހަކަވެސް އިސްލާމްދީނުގައި އައިސްފައިވެއެވެ. މިއީވެސް އެފަދަ ކަމެއްގެ ވާހަކައެވެ. ދިވެހިންގެ ދިރިއުޅުމާއި ސީދާ ގުޅުން ހުރި، ހުކުމެކެވެ. ސީދާ ޤުރުއާނުން އައިސްފައިވާ ހުކުމެކެވެ. މާތް ﷲ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީ ކުރައްވާފައިވަނީ މިފަދައިންނެވެ.

﴿96﴾ أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِلسَّيَّارَةِ ۖ وَحُرِّمَ عَلَيْكُمْ صَيْدُ الْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُمًا ۗ وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ. މާނައީ: ކަނޑުގެ ކެޔޮޅުކަން ކުރުމާއި، އެކަމުންލިބޭ ކާތަކެތި ތިޔަބައިމީހުންނަށް حلال ކުރައްވާފައިވެއެވެ. (އެއީ) ތިޔަބައިމީހުންނަށާއި، ދަތުރުވެރިންނަށް ބޭނުންކުރެވޭ އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އަދި ތިޔަބައިމީހުން، إحرام ބަނދެގެން ތިބިހާހިނދަކު، އެއްގަމު ޝިކާރަ ތިޔަބައިމީހުންގެ މައްޗަށް حرام ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ތިޔަބައިމީހުން، اللَّه އަށް تقوى ވެރިވާށެވެ! އެކަލާނގެއީ، އެކަލާނގެ حضرة އަށް ތިޔަބައިމީހުން محشر ކުރައްވާނޭ ރަސްކަލާނގެއެވެ. (އަލް މާއިދާ 96 ވަނަ އާޔަތް)

މި އާޔަތުން އަހަރެމެންނަށް އެއްވެސް އޮޅުމެއް ނެތި ކަނޑު ކެޔޮޅުކަން ކުރުން ހުއްދެވެގެންވާކަން އެނގެއެވެ. ކަނޑު ކެޔޮޅުކަން ކުރުމަކީ ކޮބާ ހެއްޔެވެ؟ ކަނޑު ކެޔޮކަޅުކަން ކުރުމަކީ މަސްވެރިކަން ކުރުމެވެ. އެހެންކަމުން މަސްވެރިކަން ކުރުމަކީ ސީދާ ކީރިތި ޤުރުއާނުން އެކަމެއް ކުރުން ހުއްދަ ކުރައްވާފައިވާ ކަމެކެވެ. އާދޭހެވެ! ހަގީގީ މަސްވެެރިންނަކީ އެމީހުންނަށް ލިބޭ އާމްދަނީ 100% ހަލާލު ބައެކެވެ. މި ދަންނަވަނީ އެހެން މަސައްކަތްތަކުން ހަލާލު ނުވާނޭ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް މަސްވެރިކަމުގައި މިކަން މާބޮޑަށް ހާމަ ވާތީއެވެ. މަސްވެރިއަކަށް ނޫނީ ފަހަރުގައި މަސްވެރިކަމުގެ ބުރަ އިހުސާސް ނުވެ ދާނެއެވެ.

ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި މަސްވެރިކަން ހުއްދަ ކުރައްވާފާ ވީނަމަވެސް، މަސްވެރިން ވިސަންނަން ޖެހޭ ކަންކަން ހުންނާނެއެވެ. މަސްވެރިން މަސްވެރިކަމުގައި އިސްރާފު ކުރާތީ ވަރަށް ގިނައިން މިއަދު ފެނެއެވެ. ފަހަރުގައި އެއީ މަސްވެރިންގެ ކުށެއް ކަމުގައި ނުވެދާނެއެވެ. ނުކިރިގެން އުކާލަން ޖެހުމަކީ މަސްވެރިންގެ ކުށެކޭ ސީދާ ނުބުނެވޭނެއެވެ. ނަމަވެސް ނުކިރޭނެކަން އަންގާފައިވާ އިރު، ކިރުން ނޫން އިތުރުކަމެއް ނުކުރުމަށް، ނުކިރޭނެ ވަރަށް މަސްވެރިން މަސް ބޭނާ، އިތުރުވާ މަސްތައް އުކާލުމަކީ ހަގީގަތުގައި އިސްރާފެކެވެ. ކަނޑު ކެޔޮޅުކަން ހުއްދަ ކުރެއްވިނަމަވެސް މިއީ މަސްވެރިން ވިސްނަން ޖެހޭނެކަމެކެވެ. އެ ކުރެވޭ އިސްރާފުގައި ޒިންމާ ވާނީ ކޮންބައެއްކަން އަހަރެމެންނަކަށް ނޭނގެއެވެ. އެހެންކަމުން ބިރުވެތިވުން ވަރަށްވެސް މުހިންމެވެ.

ކަނޑު ކެޔޮޅުކަން ކުރަން އޮތީ ދީނުގެ އެހެން އަސާސްތައް ފުނޑާލާފައެއް ނޫނެވެ. ނަމާދު ނުކުރާ މަސްވެރިން ވަރަށްވެސް ގިނައެވެ. މިއީ ހިތާމަ ހުރި ކަމެކެވެ. މާތް ﷲ ގެ ރޯއްޖަށް އެދި ކަނޑަށް ނުކުމެގެން އުޅޭ އިރު، އެ އިލާހުގެ ރުއްސެވުން ނުހޯދާ އުޅެން ހެޔޮވާނެހެއްޔެވެ؟ ނަމާދު ނުކުރިޔަސް ބަސް ބޭނި ދާނެއެވެ. އެއީ ނަމާދު ނުކޮށް ތިބެން ޖެހޭނެ ސަބަބެއް ނޫނެވެ. އެއީ އިމްތިހާނެކެވެ. އެކަން އަހަރެމެންނަށް ނުވިސްނެނީ ހެއްޔެވެ؟ ހުކުރު ދުވަސް ދުވަހާ ދިމާކޮށްވެސް މަސްވެރިން ފުރަ ފުރައިގެން މަހަށް ދެއެވެ. މިއީ ވެސް ވަރަށް ބިރުބޮޑު ކަމެކެވެ. އީމާންތެރިކަން ނެތީ ހެއްޔެވެ؟ އެހާވެސް މަސްބާނާ ހިތްވަނީ ހެއްޔެވެ؟ އެހާވެސް ފައިސާ ބޭނުމީ ހެއްޔެވެ؟ މަސްވެރިން ވިސްނާށެވެ!

އާދޭހެވެ! މަސްވެރިކަން ކުރުން މިއޮތީ ކީރިތި ޤުރުއާނުން ހުއްދަ ކުރައްވާފަައެވެ. މިއީ ދިވެހިން ހަގީގަތުގައި ވަރަށް ވިސްނަން ޖެހޭނޭ ކަމެކެވެ. މާތް ﷲ ގެ ހަޟްރަތުން ކަނޑު ކެޔޮޅުކަމުގައި ބަރަކާތް ލައްވާ ތިޔާގިކަން މިންވަރު ކޮށްދެއްވުމަށް ދިޢާ ދަންނަވަން ވާނެއެވެ. އަދި ހަމަ އެއާއި އެކު އެކަލާނގެ ރުއްސަވާ މަގުން ނޫން ގޮތަކަށް ކަނޑު ކެޔޮޅުކަން ކޮށްގެން ނުވާނެއެވެ.