އަހަރެމެން ދިވެހިންގެ އިޖްތިމާއީ ފޭރަން ކިތަންމެ ބޮޑަކަށް ވީދިފައި ވީނަމަވެސް، މި މުޖުތަމައުގައި އާދަވެ ހިނގާ ރީތި އާދަތަކެއް އަދިވެސް އެބަހުއްޓެވެ. އެގޮތުން ބަލި މީހުންނަށް ޒިޔާރަތް ކުރުމާއި ބަލިމީހުންނަށް ގޮވާލަން ދިއުމަކީ މިއަދުވެސް ވަރަށް ރީތިކޮށް ތަރުތީބުވެ ހިނގާ އާދައެކެވެ. ނަމަވެސް މި އާދައިގައިވެސް، ކަސިޔާރު ކަމެއް، ވަކި ހިސާބަކުން ހިނގައެވެ. މި ލިޔުމުގައި ދިވެހިންގެ މި ރީތި އާދައާއި މި އާދައިން ކަސިޔާރުވާ ހިސާބާއި ބެހޭގޮތުން އަލި އަޅުވާލާނަމެވެ.

ދިވެހިންނަކީ ޒަމާނުއްސުރެ ބަލި މީހުންނަށް ޒިޔާރަތްކުރުމާއި ބަލިމީހުންނަށް ގޮވާލަން ގޮސް އުޅުނު ބައެކެވެ. ގޭގޭގައި ވިހައިގެން އުޅޭ އަންހެނުންނާއި ކުޑަކުދިންގެ ގާތަށްވެސް އެހާމެ ލޯބިން ޒިޔާރަތްކޮށް އުޅެއެވެ. އުމުރުން ދުވަސްވީ ބަލި މީހުންނަގެ ގާތަށްވެސް މެއެވެ. އަދި ހަސްފަތާލުތަކުގައި އެނދުމަތިކުރެވިފައި ތިބޭ އެކި އެކި ބަލިމީހުންނަށް ވެސް ގޮވާލަށް ގޮސް އުޅުނެވެ. ހަމަ އެފަދައިން މިއަދުވެސް ކަން ހިގައެވެ. ތަފާތުތަކާއި އެކުގައެވެ. ހަސްފަތާލު ތަކުގައި އެނދުމަތިކުރެވޭ މީހުންނަށް ގޮވާލަން ދިއުމުގައި، ދިވެހިން މިއަދުވެސް ނަމޫނާ ދައްކައެވެ. އާއިލާ މީހަކަސް އަވަށްޓެރިއަކަސް ރަހުމަތްތެރިއަކަސް މެއެވެ. އާއިލާ އާއިލާތައް އެއްކޮށްމެ އެ ބަލި މީހާއަށް ގޮވާލަން ދެއެވެ. ބަލި މީހާއަށް ގޮވާލަން ނުވަދެވޭނަމަ، އެކަމާ ޒުވާބުވެސް ކުރެވޭ ހާލަތްތައް ފެންނަނީ މަދެއްކޮށެއް ނޫނެވެ.

މިފަދައިން ބަލި މީހުންނަށް ގޮވާލަން ހަސްފަތާލުތަކަށް ދާއިރު، ހަދިޔާއެއް ގެންދިއުމަކީވެސް ވަރަށް ރަނގަޅު އާދައެކެވެ. ދިވެހިން މި އާދަ އެބަ ދަމަހައްޓައެވެ. ބަލި މީހާއަށް ހަދިޔާއެއް ދިނުމާއި އެކު ހާލު އަހާލާ ހިތްވަރުދީ ހަދައެވެ. އަދި ބަލިމީހާގެ އާއިލާގެ މީހުންނަށްވެސް ހިތްވަރުދީ ހަދައެވެ. މިއީ ހަމަ ގައިމުވެސް އަހަރެމެންގެ ތެރޭގައި އޮތް ރީތި އާދައެވެ.

ކަންކަން ބަދަލުވެ ދެއެވެ. އެގޮތުން ބަލި މީހުންނަށް ޒިޔާރަތް ކުރުމުގައި، ގޭގޭގައި ތިބޭ ދާންމަތިވެފައިވާ މުސްކުޅިންނާއި އެހެން ބަލި މީހުންނަށް ގޮވާލަން ދެވޭލެއް މިއަދު މަދެވެ. އެފަދަ މީހުންނަކީވެސް ބަލި މީހުންނެވެ. ގޭގައި އޮތުމުން ނުދެވެނީއެވެ. ނަމަވެސް ހަސްފަތާލުގައި ވާނަމަ އެބަ އާދެއެވެ. އެހެންކަމުން މިކަމުގެ މައްޗަށް ވިސްނާލުން މުހިންމެވެ. މި ވާގޮތެކެވެ. ފަހަރުގައި އޭރާއި މިހާރުގެ ގޭތަކާއި ގޭގެ އަހުލުންނާއި އެމީހުންގެ ގޭތެރޭގެ ވައްޓަފާޅި، އޭރަށްވުރެ ތަފާތު ކަމުން އެކަން އެގޮތަށް ނުހިނގަނީ ކަންނޭގެއެވެ. ގޭގޭގައި ތިބޭމީހުންގެ "މިނިވަންކަމަށް" ހުރަސް އެޅިދާނެތީ، އޭރުގައި ގޮސް އުޅުނުހެން، މިއަދު ދާން ނުކެރެނީ ކަމަށް ވެދާނެއެވެ. ނުވަތަ އެފަދަ މީހުންނަކީ (އުމުރަށް ދާންމަތިވެފައި ތިބޭ މީހުންނަކީ) "ނެތް" ބައެއް ކަމަށް ދެކެވެނީ ކަމުގައި ވެދާނެއެވެ!

އާދޭހެވެ! ގޭގެއަށްވެސް ޒިޔާރަތް ކުރެއެވެ. ނިސްބަތުން މަދީއެވެ. ހަސްފަތާލުތަކަށް ވެސް ޒިޔާރަތް ކުރެއެވެ. ނިސްބަތް ކިތަންމެހާވެސް ގިނައެވެ. ހައްތަހާވެސް ބަލި މީހާއަށާއި އޭނާގެ އާއިލާއަށް ހެޔޮ އެދިގެން، ގޮސް އުޅޭ ހެޔޮ އެދޭ މީހުންނެވެ. ބަލި މީހާއަށް ގޮވާލާށެވެ! ހިތްވަރު ދޭށެވެ! ހަދިޔާއެއް ދޭށެވެ! މިއީ ބަލި މީހާ އިންތިހާއަށް އުފާވާ ކަމެކެވެ. ހިތްހަމަ ޖެހޭވެސް ކަމެކެވެ. ބަލި މީހުންނަށް ގޮވާލަން ދިއުމާއި ޒިޔާރަތް ކުރުމުގެ މި ރީތި އާދަ، ދޫކޮށް ނުލާށެވެ!