ދަރީންނަކީ މާތް ﷲ ދެއްވާ ވަރަށް ބޮޑު ނިޢުމަތެކެވެ. އަމާނާތެކެވެ. މައިންބަފައިންގެ ފަރާތުން ދަރީންނަށް އަދާކުރުން ވާޖިބުވެގެންވާ ޙައްޤުތަކުގެ ތެރޭގައި، ދަރީންގެ މެދުގައި ތަފާތު ކުރުންތައް ދޫކޮށް ޢަދުލުވެރިވުން ހިމެނެއެވެ.

ދަރީންގެ މެދުގައި ތަފާތު ކުރުމަކީ ބައެއް މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ނުވަތަ ބައެއް މީހުންގެ ކިބައިގައި ހުރި ނުބައި ސިފައެކެވެ. ޖާހިލިއްޔަ ޒަމާނުގައްޔާއި މިއަދުގެ ބއެއް މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ވެސް ފިރިހެން ދަރީންނާ އަންހެން ދަރީން ތަފާތުކުރެއެވެ. ދޮށީ ދަރީންނާ ހަގުދަރީން ތަފާތުކުރެއެވެ. އަޅާލުމާއި، އެއްޗެހި ދިނުމުގައްޔާއި، މުޢާމަލާތުކުރުމުގައި ވެސް ޢަދުލުވެރިކަމާ ދުރު ތަފާތުކުރުންތަކެއް ގެންގުޅެއެވެ. މިއީ ގެއްލުމާއި ފިތުނަފަސާދަ އިންތިހާއަށް ބޮޑުކަމެކެވެ.

އިސްލާމްދީން ގޮވައިލަނީ ދަރީންގެ މެދުގައި ޢަދުލުވެރިވުމަށެވެ. އާންމުކޮށް ހުރިހާ ކަމެއްގައި ޢަދުލުވެރިވުމަށް އަމުރުކުރައްވައި މާތް ﷲ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿وَأَقْسِطُوٓا۟ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلْمُقْسِطِينَ﴾ (އަލް-ހުޖްރަތު: 9) މާނައި: "އަދި ތިޔަބައިމީހުން ޢަދުލުވެރިވާށެވެ! ހަމަކަށަވަރުން، ޢަދުލުވެރިން ދެކެ ﷲ ލޯބިވެވޮޑިގެންވެއެވެ."

ޞަޙީޙު މުސްލިމުގައި ނުޢުމާން ބިން ބަޝީރު رضي الله عنه ގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. ތިމަންގެ ބައްޕަގެ މުދަލުން ބައެއް، ތިމަންނައަށް ދެއްވިއެވެ. އެ ހިނދު ތިމަންގެ މަންމަ ޢަމްރަތު ބިންތު ރަވާޙާ ދެންނެވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم ހެކިކުރެއްވުމަށް ޓަކައި ދިޔުމުން، އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. "ތިބާގެ ހުރިހާ ދަރީންނާ މެދު ތިޔަ ފަދައިން ކަންތައް ކުރިންހެއްޔެވެ؟ (ހުރިހާ ދަރީންނަށް ވެސް ތިފަދަ އެއްޗެއް ދިނިން ހެއްޔެވެ؟)" ދެން ބައްޕަ ނޫނެކޭ ދެންނެވުމުން ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. "ތިބާ ﷲއަށް ބިރުވެތިވާށެވެ! އަދި ތިޔަބައިމީހުންގެ ދަރީންގެ މެދުގައި ޢަދުލުވެރިވާށެވެ!" ދެން ފަހެ، ބައްޕަ އައިސް އެ ދިން އެތި އަނބުރާ ގެންދެވިއެވެ.

ސަލަފުއްޞާލިޙު ބޭކަލުން ބޮސްދެއްވުމުގައި ވެސް ދަރީންނާ މެދު ޢަދުލުވެރިވެވަޑައިގަތުމަށް މަސައްކަތްޕުޅުކުރައްވައިފައި ވެއެވެ.

ދަރީންގެ މެދުގައި ތަފާތުކުރުންތައް ގެންގުޅުމަކީ އެ ކަމުގެ ސަބަބުން ދަރީންނާ މައިންބަފައިންނާ ދެމެދު ރުޅިވެރިކަން އުފެދޭނެ ކަމެކެވެ. ހަމައެހެންމެ، ދަރީންގެ މެދުގައި ރުޅިވެރިކަމާއި، ޙަސަދަވެރިކަމާއި، ޢަދަވާތްތެރިކަމުގެ ހުޅު ރޯވާނެކަމެކެވެ. ޢާއިލާތައް ރޫޅި، އެއްބައިވަންތަކަން ގެއްލޭނެކަމެކެވެ. ދަރީންގެ ޙައްޤުތަކަށް އިހުމާލުވުމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭކަމެކެވެ.

ދަރީންނަކީ ކޮންމެ ޖިންސެއްގެ ދަރިއެއް ކަމުގައި ވިޔަސް، ކޮންމެ އުމުރެއްގެ ދަރިއެއް ކަމުގައި ވިޔަސް، ދޮންކަޅުމިނުގައި ތަފާތު ވިޔަސް، އަދި ޖިސްމާނީގޮތުންނާއި ކުޅަދާނަކަމުގައި ފަރަގެއް ހުއްޓަސް، އެ ކުދިންގެ މެދުގައި ޢަދުލުވެރިވާން ވާނެއެވެ. އެ ދަރީންނަށް ދޭންޖެހޭ ޢަދުލުވެރިކަމުގެ ޙައްޤުގައި ފަރުވާކުޑަކޮށް، ތަފާތުކޮށްގެން ނުވާނެއެވެ. ދަރީންނާ މެދު މައިންބަފައިންގެ ހިތްތައް އޮންނަން ވާނީ ޢަދުލުވެރިކަމުން ފުރިފައެވެ. ޢަދުލުވެރިކަން ނޫން އެހެންކަމެއް މައިންބަފައިންގެ ފުށުން ދަރީންނަށް ފެނިގެން ނުވާނެއެވެ. މައިންބަފައިންގެ ފުށުން ދަރީންނަށް ރިވެތި ނަމޫނާއެއް ފެންނާނީ އޭރުންނެވެ.

 

(ދަރީންގެ މެދުގައި ތަފާތު ނުކުރާށެވެ! - އައްޝެއިޚް މުޙައްމަދު ސިނާނު؛ ދީނުގެ މަގު، އަހަރު 3، އަދަދު 33، ޞ.2، 11 އޮގަސްޓް 2023)