މާދަމާ އަކީ މިއަދަށްވުރެ މުހިންމު ދުވަހެކެވެ. މިއަދަކީ މާދަމާއަށް ތައްޔާރުވާން އޮތް ދުވަހެވެ. މާދަމާއަށް ޓަކައި އިސްކުޅައީ ކޮން ޢަމަލެއްތޯ ބަލާށެވެ! މާތް ﷲ ވަޙީކުރައްވައިފައިވެއެވެ. ﴿يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَلْتَنظُرْ نَفْسٌۭ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍۢ ۖ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرٌۢ بِمَا تَعْمَلُونَ﴾ (އަލް-ޙަޝްރު: 18) މާނައީ: "އޭ އީމަންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ތިޔަބައިމީހުން ﷲ އަށް ތަޤުވާވެރިވާށެވެ! އަދި ކޮންމެ ނަފުސެއްމެ، މާދަމައަށް ޓަކައި އިސްކޮށްފައިވާ ޢަމަލެއް ބަލައިފާހުށިކަމެވެ! އަދި ތިޔަބައިމީހުން ﷲއަށް ތަޤުވާވެރިވާށެވެ! ހަމަކަށަވަރުން، ﷲއީ، ތިޔަބައިމީހުން ކުރާ ކަންތައް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާ ރަސްކަލާނގެއެވެ."

މިއަދަކީ ދުނިޔޭގެ ދުވަސްތަކެވެ. މާދަމާއަކީ އާޚިރަތެވެ. އެ ދުވަހަކީ ހިސާބުކިތާބުގެ ދުވަހެވެ. މި ދުނިޔޭގައި ކުޅަ ކޮންމެ ޢަމަލެއް ތިބާގެ ކުރިމައްޗަށް ގެނެވޭ ދުވަހެވެ. ކުޑަވެގެން އަދި ބޮޑުވެގެން ވިޔަސް އެއްވެސް ކަމެއް އެ ދުވަހުން ފައުޅުނުކުރައްވައި ދޫނުކުރައްވާނެތެވެ. ހެޔޮ ޢަމަލު ކުޅަ މީހުންނަށް އެބައިމީހުންގެ ޢަމަލުނާމާ ދެވޭހުށީ ކުރިމަތިން ކަނައަތުންނެވެ. އަދި ދުނިޔެމަތީގައި ﷲއަށް އުރެދުނު މީހުންނަށް އެބައިމީހުންގެ ޢަމަލުނާމާ ދެވޭހުށީ ފަހަތުން ވައަތުންނެވެ. ތިބާގެ ޢަމަލުނާމާގެ މުޞައްނިފަކީ ތިބާއެވެ. ރަނގަޅު ގޮތުގައި އެ ފަތް ލިޔުމަށް ސަމާލުވާށެވެ!

މާތް ﷲ ވަޙީކުރެއްވި ބަސްފުޅެއްގެ މާނައިގައިވެއެވެ. "އަދި ﷲ ހަނދުމަ ނައްތައިލި މީހުން ފަދައިން ތިޔަބައިމީހުން ނުވާށެވެ! ފަހެ، އެކަލާނގެ އެއުރެންގެ އަމިއްލަ ނަފުސުތައް ހަނދުމަނެތިކޮށްލެއްވިއެވެ. އެއުރެންނީ، ހަމަ ފާސިޤުންނެވެ." (އަލް-ޙަޝްރު: 19) ފާސިޤެއްގެ ލަޤަބަކީ ހާދަހައި ނުބައިވެގެންވާ ލަޤަބެކެވެ. ﷲ ހަނދުމަކުރުން މަތީ ދެމިތިބުމުގެ ހެޔޮ ތައުފީޤު ދެއްވާށިއެވެ!

ﷲ ހަނދުމަކުރުން މަތީ ދެމިތިބުމަކީ އެ އިލާހު ރުހިވޮޑިގެންވާ ޢަމަލުތައް ކުރުމެވެ. އެ ނޫން އެއްވެސް ފަރާތެއްގެ ރުހުން ހޯދުމުގައި ﷲއަށް ނުއުރެދުމެވެ. އެ ކަންކަމާ ދުރުހެލިވާން ﷲ އަމުރުކުރެއްވި ކޮންމެ ކަމަކާ ދުރުގައި ހުރުމެވެ. އެ އިލާހު އެންގެވި ކޮންމެ ކަމެއް، ކުޅަދާނަ ވީ އެންމެ ފުރިހަމައަށް ކުރުމެވެ. މާދަމާ އެ ޢަމަލުތަކުގައި ބުރަދަނެއް ހުންނާނީ އޭރުންނެވެ.

މާދަމާއަށް ޓަކައި ނަފުސު ހިސާބުކުރާން ޖެހެއެވެ. އާޚިރަތަށް ޓަކައި ކުރާ ކޮންމެ ކަމެއްގެ އަގު އުފުލޭ ގޮތަށް، އެންމެ ފުރިހަމައަށް ކުރާން ނިޔަތްގަންނާށެވެ! ނަމާދުގައި ޚުޝޫޢަތްތެރިވުމެވެ. ޒަކާތް ނެރޭއިރު އިޚްލާޞްތެރިވުމެވެ. ރޯދަހިފުމުގައި ކެތްތެރިވުމެވެ. ޙައްޖުގައި މަޑުމައިތިރިވުމެވެ. މިނޫން ހުރިހާ މުޢާމަލާތްތަކަކީ ވެސް މާދަމާއަށް ޓަކައި އިސްކުރާ ޢަމަލުތަކަކަށް ހަދާށެވެ! ފުރިހަމަ ކާމިޔާބީގެ މަގަކީ އެއީއެވެ.

 

(މާދަމައަށް ޓަކައި އިސްކުޅައީ ކޮން ޢަމަލެއްތޯއެވެ؟ - އައްޝެއިޚް މުޙައްމަދު އަފްޟަލް؛ ދީނުގެ މަގު، އަހަރު 3، އަދަދު 48، ޞ.1، މަޖައްލާގެ ޢަދަދު 151 - 24 ނޮވެންބަރު 2023)