މަޝްހޫރު ޢިލްމުވެރިއެއްގެ އަރިހުން ސުވާލު ވެވުނެވެ. އަހުރެންގެ ދަރިން އިސްލާހު ކުރުމަށް އަހުރެން ކުރަންވީ ކޮން ކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބުގައި އެ ބޭކަލަކު ދެންނެވިކަމަށް ވެއެވެ. ތިބާގެ ދަރިން އިސްލާހުކުރަން، އެ ދަރިންނަށް މޮޅެތިހާ ނަސޭހަތް ދިނުމެއް ނެތެވެ. ނަމަވެސް ތިބާގެ ނަފްސު އިސްލާހު ކުރާށެވެ. ތިބާގެ ދަރިން ތިބާގެ އަޅުމާއި ގުޅުން، ނަކަލު ކުރަމުން ދާނެއެވެ.

އާދޭހެވެ! ވަރަށްވެސް ބޮޑު ތެދެކެވެ! ދަރިންނަކީ އެކުދިންގެ މައިންބަފައިންގެ ގޮތް ދަސްކޮށް އެ ގޮތުގެ މަތީ ތަރުބިއްޔަތު ވަމުން އަންނަ ބައެކެވެ. ތީ ހަމަ ތިބާގެ އަމާގެ ގޮތޭ ނުވަތަ ބަފާގެ ގޮތްގަނޑޭ ބުނެ، ދަރިންނާ ދިމާލަށް ބުނެވޭތަން އެބަ އާދެއެވެ. މިފަދައިން މި ބުނެވެނީ އެ ކުއްޖެއްގެ މަންމަ އަކު ނުވަތަ ބައްޕަ އަކު، އެކުދިންނަށް އެ ގޮތްތައް ދަސްކޮށްދީގެން އެކުދިން އެ ގޮތަކަށް އުޅޭތީއެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް އެ މަންމަ އާއި ބައްޕަގެ އެ އުޅުން ފެނި، އެ ގޮތް އެ ކުދިން އަމިއްލަ އަށް ދަސްކޮށް އެގޮތަކަށް އުޅޭތީއެވެ. އެހެންކަމުން ތިބާގެ ދަރިންނީ ހެޔޮލަފާ ރަނގަޅު ދަރިންތަކެއް ކަމުގައި ވުމަށް އެދޭނަމަ، ފުރަތަމައީ ތިބާ އިސްލާހުވުމެވެ.

އަދުގެ މުޖުތަމައުތަކަށް ދިމައިވެފައިވާ އެއްމެ ބޮޑު އެއް ބަލިމަޑު ކަމަކީ މިއީއެވެ. މައިންބަފައިން އިސްލާހުނުވެ، އެމީހުންގެ ދަރިން އިސްލާހު ކުރަން މަސައްކަތްކުރެވޭ ކުރެވުން ބޭކާރު ކަމަކަށްވެގެން ދާ ދިއުމެވެ. އެ ދަރިންނަށް ހެޔޮ ނަސޭހަތް، މައިންބަފައިން ދެއެވެ. ސުކޫލުން ދެއެވެ. ޤުރުއާން ކުލާހުން ދެއެވެ. އެނޫނަސް އެހެން ތަންތަނުންނާއި ދަރުސްތަކުންވެސް އެކުދިންނަށް ހެޔޮ ނަސޭހަތް ދީ އުޅެއެވެ. އެހެނެއް ކަމަކު އެކުދިންގެ އަހުލާގާ އުޅުމާއި ގުޅުންތަކަށް ހެޔޮ ބަދަލު އަންނާތީ ނުފެނެއެވެ. ސަބަބަކީ ހަމަ އެއްމެ ސަބަބެކެވެ. އެއީ މައިންބަފައިންގެ ފުށުން އެ ހެޔޮ ސިފަތައް ދަރިންނަށް ނުފެންނަ ކަމެވެ.

ދަރިން ކައިރި ނަމާދަށް ދިއުމަށް ބުނެ، މަންމަ އާއި ބައްޕަ ޓީވީ ދޮށުގައި ނުވަތަ ކޮންމެވެސް އެހެން ކަމެއްގައި އުޅޭނަމަ، އެ ދަރިންނަށް ލިބޭނެ ހިތްވަރެއް އޮންނާނެ ހެއްޔެވެ؟ ދަރިން ކައިރި ޤުރުއާން ކިޔަވަން ބުނެ، މަންމަ އާއި ބައްޕަ ޓިކްޓޮކް ބަލާނަމަ، އެ ދަރިން އިސްލާހު ވެދާނެ ހެއްޔެވެ؟ ދަރިން ކައިރި ހަޑިހުތުރު ބަސް ބޭނުން ނުކުރުމަށް ބުނެ، ބައްޕަ، ބައްޕަގެ އެކުވެރިންނާއި އެކު، އެ ދަރިފުޅު ގޮވައިގެން އެ ބަސްތައް ބޭނުން ކުރާނަމަ، އަދި މަންމަ، ފޭސްބުކުގައި އެފަދަ ބަސްތައް ބޭނުން ކުރާނަމަ، އެ ދަރިން އެ ބަސްތައް ބޭނުން ނުކޮށް ހުރެދާނެ ހެއްޔެވެ؟ 

ނަސޭހަތުގެ ގޮތުން ރަނގަޅު ނަސޭހަތްތަކެވެ. ނަމަވެސް ފައިދާއެއް އެބަ ކުރޭ ހެއްޔެވެ؟ ބެލެނިވެރިންނާއި މައިންބަފައިންގެ ހައިސިއްޔަތުން މިއީ ވިސްނާލަން ޖެހޭ މުހިއްމު ކަމެކެވެ. ދަރިން އިސްލާހު ނުވާ ވާހަކަ އާއި، ބުނާ ގޮތް ނުހަދާ ވާހަކަ އާއި ޒުވާބު ކުރާވާހަކަ އަކީ މިއަދު އާއްމު ވާހަކަ ތަކެއް ކަމުގައި ވެއްޖެއެވެ. މި ފެންނަނީ މުސްތަގުބަލަށް ފާކުރާ ބޮޑު ކަޅު ބޯ ވިލާގަނޑެއްގެ މަންޒަރުތަކެވެ. އަދުގެ ދަރިންގެ، އަގަލު ކުޑަކަމާއި އަހުލާގު ގޯސް ވާހަކައެވެ. މާދަމާ ދެން މި މުޖުތަމައުތަކަށް ޖެހޭނީ ކޮން ހާލެއް ތޯއެވެ؟ 

އޭ ލޮބުވެތި ބެލެނިވެރިންނާއި މައިންބަފައިންނެވެ. ތިޔަ ބެލެނިވެރިންނާއި މައިންބަފައިންގެ އުޅުމާއި ގުޅުން އިސްލާހު ނުކޮށް، ތިމަތިމާމެންގެ ދަރިން އިސްލާހު ކުރަން ނޫޅޭށެވެ. އެއީ ފޫ ނެތް ފަޔަކަށް ފެންފުރުން ފަދަ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން ތިބާގެ ދަރިންނަށް ހެޔޮ ނަސޭހަތް ދީ ހަދަންވާނީ ތިބާ އިސްލާހު ވެފައެވެ. އެހާރުން އެ ދަރިންނީވެސް ތިބާފަދަ ހެޔޮ އަހުލާގެއްގެ ވެރިންތަކެއް ކަމުގައި ވެދާނެއެވެ. އެ ދަރިން ބޮޑެތި ވަމުން އަންނާނީ ހަމަ ތިބާގެ އުޅުމާއި ގުޅުންތައް ދަސްކޮށްގެންނެވެ. މިއީ ދުނިޔެ ދައްކާ ހަގީގަތެވެ. އިންސާނީ ޠަބީއަތެވެ.