ދިވެހިރާއްޖޭގެ ބިމުގައި އާންމުކޮށް ހެދޭ ވިނަ ގަސްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މުހިންމު އެއް ގަހަކީ ގެދަ ގަހެވެ. ގެދަ ގަހުގެ ފަތަކީ ދިވެހިންގެ ކެއުމުގައި އިރެއްގައި ބޭނުން ކުރި އަދި މިހާރުވެސް މަދުމަދުން ނަމަވެސް ބޭނުންކުރަމުން އަންނަ ފަތެކެވެ. ނަމަވެސް، ގިނަ ފަހަރަށް އަޅުގަނޑުމެން ގެދަ ފަތުގެ އަގު ވަޒަންނުކޮށް، އުފުރާލާ އެއްލައިލާ މަންޒަރު ފެންނަމުންދެއެވެ. މި މަޒުމޫނުގައި އަޅުގަނޑު ބަލައިލާނީ ގެދަ ފަތުގެ މުހިންމުކަމާއި، އޭގެ ފައިދާތަކާ ބެހޭގޮތުންނެވެ.

ގެދަ ފަތަކީ ދިވެހި ފަތްޕިލާވެލީގެ މުހިންމު ބައެކެވެ. އެކި ކަހަލަ ރިހަ ތައްޔާރު ކުރުމަށާއި ސެލެޑު އަދި އެހެނިހެން ގިނަ ކާނާތަކުގައި ގެދަ ފަތް ބޭނުންކުރެވިދާނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، ގެދަ ފަތުގައި ގިނަ ނިއުޓްރިޝަނަލް ވެލިއުތަކެއް (ކެވެނީގެ މާއްދާތަކެއް) އެކުލެވިގެންވެއެވެ. ވިޓަމިން ސީ، ވިޓަމިން އޭ، ކެލްސިއަމް، އަޔަން އަދި ޕޮޓޭސިއަމް ފަދަ މުހިންމު ވިޓަމިންތަކާއި މިނަރަލްސް، ގެދަ ފަތުގައި އެކުލެވިގެންވެއެވެ.

ގެދަ ފަތުގެ އެންމެ މުހިންމު އެއް ސިފައަކީ އޭގައި އެކުލެވޭ އެންޓި-އޮކްސިޑަންޓްސްއެވެ. މި ސިފައިގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑުގެ ސެލްތައް (ހަތާތައް) ރައްކާތެރިކޮށްދެއެވެ. އަދި ހަމައެހެންމެ، ގެދަ ފަތުގައި ފައިބަރ ގިނައިން އެކުލެވިގެންވާތީ، ހަޖަމުކުރުމުގެ ނިޒާމަށް ވަރަށް ފައިދާކުރެއެވެ. ބަނޑުހިކުމާއި ބޭރަށްހިންގުން ފަދަ ބަލިތަކަށް ފަރުވާ ދިނުމުގައިވެސް ގެދަ ފަތް ބޭނުންކުރެވެއެވެ.

ގެދަ ފަތުގެ އެހެން މުހިންމު ފައިދާތަކުގެ ތެރޭގައި އިންފްލެމޭޝަން މަދުކުރުމާއި، އިމިއުން ސިސްޓަމް (ދިފާއީ ނިޒާމު) ވަރުގަދަކުރުން ހިމެނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، ހަމުގެ ސިއްޙަތު ރަނގަޅުކުރުމަށާއި، ލޭ ގަނޑުވުން ހުއްޓުވުމަށްވެސް ގެދަ ފަތުން އެހީތެރިކަން ލިބެއެވެ. އެހެނީ ގެދަ ފަތުގައި ގިނަ އަދަދަކަށް ވިޓަމިން ކޭ އެކުލެވިގެން ވާތީއެވެ. ބައެއް ދިރާސާތަކުން ދައްކާގޮތުގައި ގެދަ ފަތް ބޭނުންކުރުމުން ލޭގައި ހުންނަ ހަކުރުގެ މިންވަރު ކޮންޓްރޯލްކުރުމަށްވެސް އެހީތެރިވެދެއެވެ.

މި ހުރިހާ ފައިދާތަކަށް ބަލާއިރު، ގެދަ ފަތަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިރިއުޅުމުގައި ވަރަށް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ އެއްޗެއްކަން އެނގިގެންދެއެވެ. އެހެންކަމުން، ގެދަ ފަތް ރައްކާތެރިކޮށް، އޭގެ ބޭނުން އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ހިފުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. ގެދަ ފަތް އުފުރާލާ އެއްލައިލުމުގެ ބަދަލުގައި، އޭގެ ފައިދާތައް ދެނެގަނެ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ދުޅަހެޔޮ ދިރިއުޅުމަށް ބޭނުންކުރުމަކީ ނުކޮށް ދޫކޮށްލާ ވަރުގެ ކަމެއް ނޫނެވެ.

ނިންމާލުމުގެ ގޮތުން ދަންނަވާނީ، ގެދަ ފަތަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކާބަފައިންގެ ޒަމާނުގައި ބޭނުންކުރި ފަތެކެވެ. މިއަދު އެއިރަށްވުރެ މޮޑޭ ސެލެޑުތައް ގިނަވެފައި، ތައްޔާރުކުރާ ކާނާތައް ގިނަވިއެއް ކަމަކު، އެފަތުގެ ބޭނުން ދިވެހިންނެއް ނުހިފައެވެ. ބަލަނީ ކޮންމެވެސް ބޭހެއް ބޭނުންކޮށްގެން ހައްދާފައި ހުންނަ ފަތެއް، ބޮޑު އަގުގައި ގަނެގެން ބޭނުން ކުރާށެވެ. މި ވިސްނުން ދޫކޮށް އަހަރެމެންގެ ރަށުގައި، ގޭ ދޮށުގައި ހެދިފައި ހުންނަ މިފަދަ ފަތްތަކަަށް ސަމާލުކަން ދޭންވާނެއެވެ.