މިއަދުގެ ތަޢުލީމީ ނިޒާމަކީ ސިލަބަހެއްގައި ޖެހި، އަނދަގޮނޑި ޖެހިފައިވާ ނިޒާމެކެވެ. މިހެން ދަންނަވަން މި ޖެހެނީ މި ނިޒާމުގެ ސަބަބުން ދަރިވަރުންނަށް ލިބެންވާ ތަޢުލީމުގެ ފައިދާ އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި ނުލިބި، އެ ކުދިންގެ ޤާބިލުކަން ދަށްވަމުންދާކަން ފާހަގަކުރެވޭތީއެވެ.

މިހާރުގެ ތަޢުލީމީ ނިޒާމުގައި އެންމެ ބޮޑު އިސްކަމެއް ދެނީ ސިލަބަސް ނިންމުމަށާއި މަންހަޖު ފުރިހަމަކުރުމަށެވެ. ދަރިވަރުންނަށް އެއްޗެއް ކިޔަވައިދިނުމުގެ ބަދަލުގައި، މުޅި ނިޒާމު އަވަސްވެގަންނަނީ ކަނޑައެޅިފައިވާ މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ސިލަބަސް ނިންމުމަށެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ދަރިވަރުންނަށް އުނގެނެވޭ މިންވަރު ވަރަށް ބޮޑަށް މަދުވެގެންދެއެވެ. އުނގެނެވޭ މިންވަރު މި އޮންނަނީ ގައިދު ވެފައެވެ.

ސިލަބަހުގެ ބޭރުން ނޭނގޭ އެއްޗެއް އެހުމަކީ މިހާރު އޮތް ކަމެއް ނޫނެވެ. ދަރިވަރުން އަހަންވާނީ ހަމައެކަނި ސިލަބަހުގެ ތެރެއިންނެވެ. ސިލަބަހުން ބޭރުން އެއްވެސް އެއްޗެއް ކިޔަވައެއް ނުދެއެވެ. އޭގެ ބޭރަށް ވިސްނުމަކީވެސް އޮތްކަމެއް ނޫނެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ދަރިވަރުންގެ ވިސްނުން ހަނިވެ، އަމިއްލަ ޚިޔާލު ތަނަވަސްކޮށް ފުޅާކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ގެއްލިގެންދެއެވެ. ސިލަބަހުގައި ނުހިމެނޭ އެއްޗެއް ބުނެ، ކިޔައި، ނުވަތަ ލިޔެގެން ނުވާނެއެވެ. ދަރިވަރުން ހިޔާރުކުރަން ޖެހެނީ ހަމައެކަނި ސިލަބަސް ރުހޭ މައުޟޫޢުތަކެވެ. އަމިއްލަ ސިކުނޑިން ވިސްނައި، ތަނާއި ޙާލަތާ ގުޅޭ މައުޟޫޢުތައް އިޚްތިޔާރުކުރިޔަސް، އެއީ ސިލަބަހަށް ނުފެތޭ އެއްޗަކަށްވާތީ ބަލައެއް ނުގަނެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ދަރިވަރުންގެ އުފެއްދުންތެރިކަމާއި އީޖާދީ ވިސްނުން ހަނިވެގެންދެއެވެ.

އަދި ހިތާމައަކީ، މި ސިލަބަސްތަކަކީ ގިނަފަހަރަށް ބޭރުގެ ޤައުމުތަކުން ގެނެވޭ އެއްޗެހި ކަމަށްވުމެވެ. މި ސިލަބަސްތަކުގައި ދިވެހިވަންތަ ސިފަތަކެއް ނުހުރެއެވެ. އެހެންކަމުން، މުޅި ތަޢުލީމީ ނިޒާމު މި އޮންނަނީ އަނދަގޮނޑި ޖެހިފައެވެ. ދަރިވަރުންނަށް ކަމަކާ މެދު ޚިޔާލުކޮށް ފިކުރުކުރުމާއި، ވިސްނުން ތަރައްޤީކޮށް އައު ޚިޔާލުތައް އުފެއްދުމުގެ ފުރުޞަތު ވަނީ ހަނިވެފައެވެ.

މިކަން މިމަގުން ހިނގާ ކަމުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގޭ އެއް ކަމަކީ މިފަދަ ތަޢުލީމީ ނިޒާމަކުން އަޅުގަނޑުމެންގެ ދަރިވަރުންނަށް ލިބެންވާ ފައިދާ ނުލިބި، އެ ކުދިންގެ ހުނަރުތައް ކުރިއަރައި ނުދާނެކަމެވެ. އެހެންކަމުން، މި ނިޒާމު އިޞްލާޙުކޮށް، ދަރިވަރުންގެ ވިސްނުމާއި ފިކުރު ތަރައްޤީކުރެވޭނެ ގޮތަކަށް ބައްޓަންކުރުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. ދިވެހި ދަރިވަރުންނަށް އެކަށޭނަ، ދިވެހި މުޖުތަމަޢުގެ ޙާލަތާ ގުޅޭ ސިލަބަސްތަކެއް ތައްޔާރުކުރަން އެބަ ޖެހެއެވެ. އަދި މި ސިލަބަސްތަކުގައި ދަރިވަރުންގެ އުފެއްދުންތެރިކަމާއި އީޖާދީ ވިސްނުން ކުރިއެރުވޭނެ ގޮތްތަކެއް ހިމަނަންޖެހެއެވެ.

އަދުގެ ތަޢުލީމީ ނިޒާމުގައި މުދައްރިސުން ތެޅިތެޅި ހުޅުނބުދަނީ އެބުނާ ސިލަބަހެއް ނުނިމިގެންނެވެ. އެހެންކަމުން، މުދައްރިސުންނަށްވެސް އިތުރު މިނިވަންކަމެއް ދޭންޖެހެއެވެ. އެ ބޭފުޅުންނަށް ސިލަބަހުން ބޭރުން ކިޔަވައިދިނުމުގެ ފުރުޞަތު ދޭންޖެހެއެވެ. މިގޮތުން، ދަރިވަރުންގެ ޝައުޤުވެރިކަން ހުރި ދާއިރާތަކާ ގުޅޭ އިތުރު މަޢުލޫމާތު ހިއްސާކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ދޭންވާނެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ދަރިވަރުންގެ ޢިލްމީ ހޯދުންތެރިކަން އިތުރުވެ، އެ ކުދިންގެ ވިސްނުން ފުޅާވެގެންދާނެއެވެ. އަދި ދަރިވަރުންނަށް އަމިއްލަ ޚިޔާލުތައް ފާޅުކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ދޭންޖެހެއެވެ. އެ ކުދިންނަށް ސިލަބަހުން ބޭރުން ސުވާލުކުރުމާއި، އަމިއްލަ ދިރާސާތައް ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ދޭންވާނެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ދަރިވަރުންގެ ތަޙްލީލީ ވިސްނުމާއި ފާޑުކިޔުމުގެ ހުނަރު ކުރިއަރައިގެންދާނެއެވެ.

މިއަދުގެ ތަޢުލީމީ ނިޒާމު އިޞްލާޙުކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ސިލަބަހެއްގައި ޖެހި، އަނދަގޮނޑި ޖެހިފައިވާ މި ނިޒާމު ބަދަލުކޮށް، ދަރިވަރުންގެ ޤާބިލުކަމާއި ހުނަރު ކުރިއެރުވޭނެ ނިޒާމަކަށް ބަދަލުކުރަންޖެހެއެވެ. މިކަމަށްޓަކައި ސަރުކާރާއި، ތަޢުލީމީ ދާއިރާގެ މާހިރުންނާއި، މުދައްރިސުންނާއި، ބެލެނިވެރިން ގުޅިގެން މަސައްކަތްކުރަންޖެހެއެވެ. އޭރުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކުރިމަގުގައި ދެކެވޭނީ ވިސްނުންތޫނު، އުފެއްދުންތެރި، އަދި ޤައުމަށް ފައިދާހުރި ޖީލެކެވެ.

މިއަދުގެ ތަޢުލީމީ ނިޒާމަކީ ހުޅަނގުގެ ނުފޫޒު ވަރަށް ބޮޑު ނިޒާމެކެވެ. ހުޅަނގުގެ ޤައުމުތަކުން އަބަދުވެސް ގެންގުޅޭ ސިއްރު އެޖެންޑާއެއް އެބައޮތެވެ. އެއީ އެހެން ޤައުމުތައް، އެ ޤައުމުތަކަށްވުރެ މޮޅުވިޔަ ނުދިނުމެވެ. ނަމަވެސް، ބޭރުފުށުން އެމީހުން ދައްކަނީ ވަރަށް އޯގާތެރި ސިފައެކެވެ. މިއަދު ދިވެހިންގެ ތަޢުލީމީ ނިޒާމު މިއޮތީ އެމީހުން މޮޑޭ ފުއްގަނޑަކަށް ވެފައެވެ. އެމީހުން ލިޔެފައި ދިން އެއްޗެއް ނޫނީ ދަސް ނުކުރެވޭ ނިޒާމަކަށް މި ނިޒާމު ހަދައިފިއެވެ.

ރާއްޖޭގައި ދިރާސާ ކުރުމާއި ހޯދާ ބެލުމާއި އީޖާދީ އުފެއްދުންތައް ނުފެންނަނީ މި ސަބަބާ ހުރެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ތަޢުލީމީ ނިޒާމު މިހާ ބޮޑަށް ހުޅަނގުގެ ނުފޫޒުގެ ދަށުގައި އޮތުމުގެ ސަބަބުން، އަމިއްލަ ވިސްނުމާއި ފިކުރުން އައު އެއްޗެހި އުފެއްދުމުގެ ޤާބިލުކަން ދަރިވަރުންގެ ކިބައިން ގެއްލެމުންދެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް، މިކަންކަން ކުރެވޭނަމަ މި ރާއްޖެ ތަރައްޤީގައި ފަތުއަޑު ކިޔާ ކުރިއަށްދާނެކަން ޔަޤީނެވެ.

އެހެންކަމުން، އަޅުގަނޑުމެން މި ނިޒާމުން ނުކުމެ، އަމިއްލަ ވިސްނުމާއި ފިކުރަށް އިސްކަންދޭ ނިޒާމަކަށް ބަދަލުވާން ޖެހެއެވެ. ދިވެހިންގެ އަމިއްލަ ސަޤާފަތާއި އާދަކާދައާ ގުޅޭ ގޮތަށް ތަޢުލީމީ ނިޒާމު ބައްޓަންކުރަންޖެހެއެވެ. އޭރުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އުފެއްދޭނީ ދިވެހި ވަންތަކަމާއެކު، ދުނިޔޭގެ ކުރިއަރާފައިވާ ޤައުމުތަކާ ވާދަކުރެވޭ ފެންވަރުގެ ދަރިވަރުންނެވެ.

ނިންމާލުމުގެ ގޮތުން ދަންނަވާނީ، މިއަދުިއަދުގެ ތަޢުލީމީ ނިޒާމު އިޞްލާޙުކުރުމަކީ ލަސްވެފައިވާ ކަމެކެވެ. ސިލަބަހެއްގައި ޖެހި، އަނދަގޮނޑި ޖެހިފައިވާ މި ނިޒާމުން ނުކުމެ، ދިވެހިންގެ އަމިއްލަ ވިސްނުމާއި ފިކުރަށް ބިނާކޮށް އައު ނިޒާމެއް ޤާއިމުކުރަން އެބަޖެހެއެވެ. އޭރުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެންނާނީ ދިވެހި ދަރިވަރުން ކުރާ ދިރާސާތަކާއި، އީޖާދުކުރާ އާ އުފެއްދުންތަކާއި، ދިވެހިރާއްޖެ ތަރައްޤީގެ މަގުގައި ކުރިއަށްދާ މަންޒަރެވެ.