ދިވެހިރާއްޖޭގައި ފެޓީ ލިވަރގެ މައްސަލަ ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް އިތުރުވަމުން އަންނަކަމީ ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ބައެއްފަހަރު މިއީ މާބޮޑު ކަންބޮޑުވުމަކަށް ނުވީނަމަވެސް އަނެއްބައި ފަހަރަށް މިއީ އޭގެ ނުރައްކާތެރިކަންވެސް ބޮޑު ކަމެކެވެ. ގިނަ ބަޔަކު މިކަމަށް ސަމާލުކަމެއް ނުދޭއިރު، މިއީ ޙަޤީޤަތުގައި ނުރައްކާ ވެއްޖެނަމަ އޭގެ ނުރައްކާތެރިކަން ބޮޑު ބައްޔެކެވެ. މި މަޒުމޫނުގައި އަޅުގަނޑުމެން ބަލައިލާނީ ފެޓީ ލިވަރގެ ނުރައްކާތެރިކަމާއި، މިކަމުން ސަލާމަތްވުމަށް ކުރެވިދާނެ ކަންތައްތަކަށެވެ.

ފެޓީ ލިވަރއަކީ ހަށިގަނޑުގައި ހުންނަ ސަރުބީގެ މިންވަރެއް ލިވަރ އަށް ނުވަތަ ފުރަމެއަށް ޖަމާވެ، ފުރަމޭގެ ފާރުތަކުގައި ހަރުލުމުގެ ސަބަބުން ޖެހޭ ބައްޔެކެވެ. މިއީ ގިނަ ފަހަރު އާދަޔާ ޚިލާފަށް ބަރުދަން ބަރު މީހުންނަށާއި، ހަކުރު ބަލި ހުންނަ މީހުންނަށާއި ހެލިފެލިވުން ކުޑަ މީހުންނަށާއި ލޭގައި ކޮލެސްޓުރޯލު ގިނަ މީހުންނަށް ޖެހުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑު ބައްޔެކެވެ. ނަމަވެސް، ބަރުދަން ލުއި މީހުންނަށްވެސް މި ބަލި ޖެހުމަކީ ވެދާނެ ކަމެކެވެ.

ފެޓީ ލިވަރގެ ނުރައްކާތެރިކަން ފާހަގަކޮށްލެވެނީ މި ބައްޔަކީ ފުރަތަމަ މަރުޙަލާގައި އެއްވެސް އަލާމާތެއް ނުދައްކާ ބައްޔަކަށްވާތީއެވެ. ގިނަ ފަހަރު މީހުންނަށް އެނގެނީ ބަލި ވަރަށް ބޮޑަށް ކުރިއަރައި، ފުރަމޭ ހަލާކުވާން ފަށާ ހިސާބުންނެވެ. ފަރުވާ ނުކުރެވި އަޅާނުލެވި ދޫކޮށްލެވިއްޖެނަމަ މިއީ އޭގެ ސަބަބުން ފުރަމޭ ގިރި، ލިވަރ ސިރޯސިސް ކިޔާ ހާލަތެއް މެދުވެރިވެދާނެ ކަމެކެވެ. މިފަދައިން ފުރަމޭ ގިރުމަކީ ނުރައްކާތެރި ކަމެކެވެ. މިއީ ފުރަމޭގެ ކެންސަރަށްވެސް މަގުފަހި ވެދާނެ ކަމެކެވެ.

ފެޓީ ލިވަރ އަކީ ފަރުވާ ކުރެވި، ކުރީބައިގާ ދެނެގަނެވިއްޖެނަމަ، މާބޮޑު ނުރައްކަލަކާއި ކުރިމަތިނުވެ ރަނގަޅުކުރެވިދާނެ ބައްޔެކެވެ. ފެޓީ ލިވަރއިން ރައްކާތެރިވުމަށް އެންމެ މުހިންމު ކަމަކީ ދިރިއުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅި ބަދަލުކުރުމެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ:

1. ކެއުމުގެ އާދަތައް ރަނގަޅުކުރުން: ތެޔޮ އަދި ހަކުރު މަދު ކާނާ ކެއުމަށް އިސްކަންދިނުން.

2. އެކަށީގެންވާ ވަރަށް ކަސްރަތުކުރުން: ދުވާލަކު މަދުވެގެން 30 މިނެޓް ކަސްރަތުކުރުން.

3. ބަރުދަން ލުއިކުރުން: ބަރުދަން އިތުރުވެފައިވާ ނަމަ، ޞިއްޙީ ގޮތެއްގައި ބަރުދަން ލުއިކުރުން.

4. މަސްނޫއީ މާއްދާތަކުން ގަޑުބަޑުކޮށްފައިވާ ބުއިންތައް ނުބޮއުން.

ފެޓީ ލިވަރއަކީ ޙަޤީޤަތުގައިވެސް ނުރައްކާތެރި ބައްޔެކެވެ. ނުރައްކާނުވާ ދަރަޖައެއް ވީނަމަވެސް ގިނަފަހަރަށް އަލާމާތެއްވެސް ނުފެނުމާއި އެކު އެއީ އަޅާލެވޭ މަރުހަލާއެއްކަމުގައި ނުވެއެވެ. ނަމަވެސް، ރަނގަޅު ދިރިއުޅުމުގެ އާދަތަކެއް އަށަގަންނުވައި، ޞިއްޙަތަށް ފައިދާހުރި ކަންކަމަށް އަހައްމިއްޔަތުކަން ދިނުމުން މި ބަލިން ރައްކާތެރިވެވިދާނެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ޞިއްޙަތަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ އަގުހުރި އަމާނާތެކެވެ. އެހެންކަމުން، މިފަދަ ބަލިތަކުން ރައްކާތެރިވުމަށް މަސައްކަތްކުރުމަކީ ކޮންމެ މީހެއްގެވެސް ޒިންމާއެކެވެ.