ދިވެހި ބަހަކީ މުއްސަނދި ބަހެކެވެ. ދިގު ތާރީޚެއް އޮތް މި ދިވެހި ބަހަކީ އަހަރެމެން އެ ބަހަކާއި މެދު ފަޚުރުވެރިވާފަދަ ތިޔާގި، ތަނަވަސް ބަހެކެވެ. ދިވެހިބަހުގައި ބޭނުންކޮށް އުޅޭ ބައެއް ބަސްބަހުގެ ތެރެއިން އެއްޗެއް ނުވަތަ ކަމެއް އެނގެމާއި ނުއެނގުން ބަޔާން ކޮށްދިނުމަށްވެސް ގިނަ އިބާރާތްތަކެއް ބޭނުން ކުރެވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން "ތަންދޮރުފިލުން / އޮޅުންނުފިލުން" ހިމެނެއެވެ. މިއީ ހަގީގަތުގައި ދިވެހިންގެ ދިރިއުޅުމާއި ގުޅިލާމެހިފައިވާ ބަހެކެވެ. މި ބަހުގެ މާނައާއި ބޭނުންކުރެވޭ ގޮތްތަކަށް ބަލައިލުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ.
"ތަންދޮރުފިލުން" މި ބަހުގެ މާނައަކީ ކަމެއް ނުވަތަ ހާލަތެއް ދެނެގަތުމުގެ ޤާބިލުކަމެވެ. މިއީ ވަކި ކަމަކާ ގުޅޭގޮތުން ނުވަތަ ވަކި ދާއިރާއަކާ ގުޅޭގޮތުން ލިބިފައިވާ މަޢުލޫމާތާއި ތަޖުރިބާއެވެ. ތަންދޮރު ފިލުވުމަކީ އެކަމެއްގެ ޙަޤީޤަތް ދެނެގަތުމެވެ. މި ބަހުގެ މަގާމަށް ބަލާއިރު، މިއީ ވަރަށް މަތީ މަގާމެއް ލިބިފައިވާ ބަހެކެވެ. ސަބަބަކީ މިއީ މީހެއްގެ ޢިލްމާއި ތަޖުރިބާ ބަޔާންކޮށްދިނުމާއި ގުޅިފައިވާ ބަހެއްކަމުގައި ވުމެވެ. އަދި ބަހުގެ ދަރަޖައިން މިއީ އާއްމު ބަހުރުވައިގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ބަހެކެވެ.
"ތަންދޮރު" މި ބަހުގެ މާނައަކީ ހެވާއި ނުބައި ނުވަތަ ރަނގަޅާއި ނުރަނގަޅެވެ. މި ބަސް ބޭނުންކުރެވޭ ހާލަތްތަކަށް ބަލާއިރު، ގިނަ ދާއިރާތަކެއްގައި މި ބަސް ބޭނުންކުރެވެއެވެ. މިސާލަކަށް:
1. ތަޢުލީމީ ދާއިރާގައި: ދަރިވަރެއްގެ ފެންވަރު ވަޒަންކުރުމުގައި "އޭނާއަށް ތަންދޮރުފިލާ މިންވަރު ރަނގަޅު" ފަދަ ޢިބާރާތްތައް ބޭނުންކުރެވެއެވެ.
2. މަސައްކަތުގެ މައިދާނުގައި: ވަޒީފާއެއްގައި މީހެއްގެ ހުނަރު ބަޔާންކުރުމަށް "އޭނާއަކީ މި ދާއިރާގެ ތަންދޮރު ފިލާފައިވާ މީހެއް" ފަދަ ޢިބާރާތްތައް ބޭނުންކުރެވެއެވެ.
3. އިޖްތިމާޢީ ގުޅުންތަކުގައި: މީހުންގެ ސިފަތައް ބަޔާންކުރުމުގައި "އޭނާއަކީ ތަންދޮރު ދަންނަ މީހެއް" ފަދަ ޢިބާރާތްތައް ބޭނުންކުރެވެއެވެ.
4. ދީނީ ކަންކަމުގައި: ދީނީ ޢިލްމުވެރިންގެ ފެންވަރު ބަޔާންކުރުމުގައި "އެ ޢިލްމުވެރިޔާއަކީ ދީނުގެ ތަންދޮރު ފިލާފައިވާ ބޭކަލެއް" ފަދަ ޢިބާރާތްތައް ބޭނުންކުރެވެއެވެ.
މި މަޒުމޫނުގެ ސުރުޚީގައިވާ ފަދައިން، ތަންދޮރު އޮޅުންނުފިލަންޏާ އެވާހަކަ ދައްކާނެއެވެ. މިއީ ކުރިމަތިލާން ކެރެންޖެހޭ މި ދުނިޔޭގެ ޙަޤީޤަތެކެވެ. ސަބަބަކީ ތަންދޮރު ނޭނގޭ މީހަކު އެކަމެއްގައި ބައިވެރިވާން އުޅުމުން، އޭނާގެ ޢަމަލުތަކުންނާއި ވާހަކަތަކުން އެކަން ހާމަވާނެތީއެވެ. އަދި ތަންދޮރު އޮޅުންނުފިލާ ބަޔަކު ނުވަތަ މީހަކު ކަމެއް ހައްލުކުރާން އުޅުމުން އެކަމެއް ހައްލުނުވެ ހިނގައިދާނެތީއެވެ. މިއީ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން ސަމާލުވާންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ހާއްސަކޮށް އެކި އެކި ކަންކަމާއި ކުރިމަތިލާއިރު މިއީ ސަމާލުވާން ޖެހޭ މުހިއްމު ކަމެކެވެ.
އަހަރެމެންގެ ތެރެއިން ހަމަ ކޮންމެ މީހަކީވެސް ދުނިޔެވީ ކަންކަމުގައި ހިސާބަކަށް ތަންދޮރު އޮޅުންފިލާފައި ވާ ބައެކެވެ. ނަމަވެސް ބައެއް ހާއްސަ ކަންކަމުގައި އެކަމުގެ ހުނަރާއި އާޖުފާޖު ނެތުމަކީ އެކަމެއްގައި ތަންދޮރު އޮޅުންނުފިލުން ކަމުގައި ބެލެވިދާނެއެވެ. ތަންދޮރު އޮޅުންނުފިލާނަމަ އެއީ އެމީހަކު ކުރާ މަސައްކަތެއް ހާމިޔާބު ކުރަންވެސް އުނދަގޫ ކަމަކަަށް ވެދާނެއެވެ.
ކަންމިހެން ހުރިނަމަވެސް، ތަންދޮރު އޮޅުންފިލާފައިވާ ބަޔަކާއި ދިމާލަށްވެސް، ތަންދޮރު އޮޅުންނުފިލާ ބައެކޭ ބުނެ ދިމައިކޮށް ޒުވާބުދީ ހެދުމަކީވެސް ހިނގާފާނެ ކަމެކެވެ. މިފަދަ ހާލަތްތަކުގައި ތަންދޮރު އޮޅުންފިލައިގެން ތިބި މީހުންނީ ބުއްދީގެ ބޭނުންކޮށް، ހެޔޮ ވިސްނުން އިސްކުރާނެ ބައެކެވެ. ރައްދު ދިނުމާއި ރައްދު ޒުވާބު ފެށުމަކީ ތަންދޮރު އޮޅުންފިލާފައިވާ މީހުން ކުރާނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. ތަންދޮރު އޮޅުންފިލާފައިވާ މީހާވެސް، އެފަދަ ބުނުންތަކަށް ރައްދުދީ ޒުވާބު ފަށާނަމަ، އޭނާ އަކީވެސް ތަންދޮރު އޮޅުންނުފިލާ މީހެއްކަމަށް ކަނޑައަޅާ ލޭބަލް ކޮށްފާނެއެވެ. އެހެންކަމުން ކަންކަމުގައި ތަންދޮރު ދެނެގެން ތިބުމަކީ މުހިއްމު ކަމެކެވެ. އަދި ދެނެގެން ތިބާ މީހުންވެސް އުޅުންތަކާއި ގުޅުންތަކުގައި އެކަން ދެނެގެން ތިބުމަކީވެސް އަމުދުން މުހިއްމު ކަމެކެވެ. އާދޭހެވެ! ތަންދޮރު އޮޅުންނުފިލަންޏާ އެވާހަކަ ދައްކާނެއެވެ. އެއީ އިންސާނުންނާއި ދުނިޔޭގެ އާދައެވެ. އަދި އެއީ އާދައިގެ އާއްމު ކަންކަމެވެ.
ޒަމާން ބަދަލުވެ، ފަރަންޖީ ބަސްތަކަށް އަހަރެމެން މާ ފަރިތަ ވުމުން މިފަދަ ރީތި ދިވެހި ބަސްތައް އަހަރެމެންނާ ބީރައްޓެހި ވެއްޖެއެވެ. މި ބީރައްޓެހި ކަމުގެ ނަތީޖާ އަކީ މި ބަސްތަކަށް ފަރިތަ ނުވުމެވެ. އަދި ފަރިތަ ނުވުމުގެ ނަތީޖާ އަކީ މި ބަސްތަކުގެ ދަރަޖަ ނޭނގުމާއި އައުބޮޑުވުމާއި އަދި ބޭނުން ކުރަން ނުދަތުމެވެ. މިއީ މި މުއްސަނދި ދިވެހި ބަހަށް، ދިވެހިންގެ ފަރާތުން ލިބޭ އަނިޔާއެކެވެ.