އިންސާނުންގެ ހިތްތަކުގައި ތަގުވާވެރިކަމުގެ ނޫރު ވިދާ، އެ ނޫރުން މުޅި މުޖުތަމަޢު އަލިކޮށްލުމަކީ އިސްލާމްދީނުގެ އެންމެ މަތިވެރި މަޤްޞަދުތަކުގެ ތެރެއިން އެއް މަޤްޞަދެވެ. މި އަހަރުގެ ހައްޖު މޫސުމުގައި، މަސްޖިދުލް ހަރާމްގެ އިމާމް ޝައިޚް ޑރ. ސާލިހް ބިން އަބްދުﷲ ބިން ހުމައިދު ވަނީ މި މުހިންމު މައުޟޫއަށް އަލިއަޅުވާލައްވާފައެވެ. އަރަފާތު ދުވަހު ނަމިރާ މިސްކިތުގައި ދެއްވި ޚުތުބާގައި އެ މަނިކުފާނު ވަނީ ތަގުވާވެރިކަމުގެ މުހިންމުކަމާއި، އެކަމުގެ ސަބަބުން ލިބޭ ފައިދާތަކުގެ މައްޗަށް ބާރުއަޅުއްވާފައެވެ.
ޝައިޚް ސާލިހް ވިދާޅުވިގޮތުގައި، ތަގުވާވެރިކަމަކީ އިމާންތެރިކަމުގެ އަސާސެވެ. އިމާންތެރިކަން އިސްކުރާ މީހުންނަށް ބޭއިންސާފާއި ޝިރުކުން ސަލާމަތްވެ، ﷲ ގެ ރައްކާތެރިކަން ލިބިގެންދާނެއެވެ. އެހެންކަމުން، އެ މަނިކުފާނު ވަނީ މުސްލިމް އުއްމަތަށް ގޮވާލައްވާފައެވެ: "ﷲ އަށް ބިރުވެތިވެ، ތަގުވާވެރިކަމާ އެކު ދިރިއުޅޭށެވެ."
ތަގުވާވެރިކަމުގެ އެއް ނިޝާނަކީ ފަރުޟު ނަމާދުތަކަށް ފަރުވާތެރިވުމާއި ދީނުގެ އެހެން ރުކުންތައް އަދާކުރުމެވެ. ޚާއްޞަކޮށް ޒަކާތުގެ މުހިންމުކަން ޝައިޚް ސާލިހް ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. ޒަކާތް ދިނުމަކީ މުދާ ތާހިރުކުރުމުގެ އިތުރުން، މުށްބާރުކަމާއި އަމިއްލަ އެދުން ކުޑަކޮށް، މުޖުތަމަޢުގެ އާންމު ހާލަތު ރަނގަޅުކުރުމަށް އެޅޭ މުހިންމު ފިޔަވަޅެކެވެ.
ތަގުވާވެރިކަމުގެ އަނެއް ވަޖުހަކީ އަޚްލާޤީ މިންގަނޑު ދެމެހެއްޓުމެވެ. މި ގޮތުން، އަވަށްޓެރިންނަށް ހެޔޮކޮށް ހިތުމުގެ މުހިންމުކަން ޝައިޚް ސާލިހް ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. އަދި ހައިރާންކުރުވަނިވި ގޮތެއްގައި، ތިމާއާ މެދު ނުބައިކޮށް ހިތި މީހަކަށް ވެސް ހެޔޮކޮށް ހިތުމަށް ގޮވާލެއްވިއެވެ. އެ މަނިކުފާނު ވިދާޅުވީ: "ނުބައިކޮށް ހިތި މީހާއަށް އެކަމުގެ ރައްދުގައި ހެޔޮކޮށް ހިތާށެވެ. އޭރުން އެކުވެރިކަން އުފެދިދާނެއެވެ." މިއީ ޝައިތާނާގެ ރޭވުންތަކާ ދެކޮޅަށް ކުރެވޭ ޢަމަލެކެވެ. އެހެނީ ޝައިތާނާ ބޭނުންވަނީ އިންސާނުންގެ މެދުގައި ރުޅިވެރިކަމާއި ނަފްރަތު އުފެއްދުމެވެ.
ތަގުވާވެރިކަމުގެ އަނެއް ބައި ކަމުގައިވާ ތައުބާވުމާއި އިސްތިޣްފާރު ކުރުމުގެ މުހިންމުކަން ވެސް ޝައިޚް ސާލިހް ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. އެ މަނިކުފާނު ވިދާޅުވިގޮތުގައި، ﷲ ގެ ދީލަތިވަންތަކަމުން، ތައުބާވާ މީހާއަށް ދުނިޔެ އާއި އާޚިރަތުގެ ހެޔޮކަން ލިބިގެންދާނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، ޝައިޚް ސާލިހް ވަނީ ﷲ ގެ ޤުދުރަތްތެރިކަމާއި އެކަލާނގެ ނިޢުމަތްތަކުގެ މަތިވެރިކަން ހަނދާންކޮށްދެއްވާފައެވެ. އެ މަނިކުފާނު ވިދާޅުވީ: "ﷲ އެ މީހަކަށް މުސީބާތެއް ޖައްސަވައިފި ނަމަ ﷲ ފިޔަވައި އެހެން ފަރާތަކަށް އެކަން ލުއިކޮށެއް ނުދެވޭނެއެވެ. ހަމަ އެގޮތަށް، ﷲ އެ މީހަކަށް ނިޢުމަތެއް ދެއްވައިފި ނަމަ އެކަމަށް ހުރަސްއަޅައި ހުއްޓުވޭނެ އެހެން ފަރާތެއް ވެސް ނުވެއެވެ."
މި ޚުތުބާގައި ޝައިޚް ސާލިހް ވަނީ ހައްޖުގެ އަޅުކަމުގެ މުހިންމުކަމާއި، އޭގެ ފަހުގެ މަރުޙަލާތަކުގެ މައްޗަށް ވެސް އަލިއަޅުވާލައްވާފައެވެ. އަރަފާތު ދުވަހުގެ ޚުތުބާއަށް ފަހު، ހައްޖުވެރިން މެންދުރު ނަމާދާއި އަސުރު ނަމާދު ޖަމްޢުކޮށް އަދި ޤަޞްރުކޮށް އަދާކުރާނެއެވެ. އޭގެ ފަހުން، އިރުއޮއްސެންދެން އަރަފާތު ބިމުގައި ތިބެ، މާތް ﷲ އަށް ދުޢާކޮށް އިސްތިޣްފާރު ކުރުމުގައި ވަގުތު ހޭދަކުރާނެއެވެ.
އިރުއޮއްސުމާއެކު، ހައްޖުވެރިން މުޒްދަލިފާއަށް ދަތުރުކުރާނެއެވެ. މުޒްދަލިފާގައި ވަގުތުކޮޅެއް ހޭދަކޮށްލުމަށްފަހު ނުވަތަ ފަތިސް ނަމާދު އެތަނުގައި އަދާކުރުމަށްފަހު، ހުރިހާ ހައްޖުވެރިން މިނާއަށް ދަތުރުކުރާނެއެވެ. މިނާގައި ތިބޭ ދުވަސްތަކުގައި، ތިން ޖަމްރާއަށް ހިލަ އުކުމާއި ހަދްޔު ކަތިލުން ފަދަ އަޅުކަންތައް އަދާކުރާނެއެވެ.
ހައްޖުގެ އަޅުކަން ނިންމާލުމުގެ ގޮތުން، ހައްޖުވެރިން މައްކާއަށް އެނބުރި ގޮސް، ވަދާޢުގެ ތަވާފް ކުރާނެއެވެ. މިއީ ހައްޖުގެ އަޅުކަމުގެ އެންމެ ފަހު މަރުޙަލާއެވެ.
ޚުލާޞާކޮށް ބުނާނަމަ، މި އަހަރުގެ ހައްޖު ޚުތުބާގައި ޝައިޚް ސާލިހް ވަނީ ތަގުވާވެރިކަމުގެ މުހިންމުކަމާއި، އޭގެ އެކި ވަޖުހުތަކުގެ މައްޗަށް އަލިއަޅުވާލައްވާފައެވެ. ﷲ އަށް ބިރުވެތިވުމާއި، ހެޔޮ ޢަމަލުތައް ކުރުމާއި، އަޚްލާޤު ރަނގަޅުކުރުމާއި، އަދި ތައުބާވެ އިސްތިޣްފާރު ކުރުމަކީ ތަގުވާވެރިކަމުގެ މުހިންމު ބައިތަކެވެ. މި ޚުތުބާއިން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބޭ މުހިންމު ދަރުސަކީ، ތަގުވާވެރިކަމަކީ ހަމައެކަނި އަމިއްލަ ނަފްސަށް ފައިދާކުރާ ކަމެއް ނޫންކަމެވެ. އެއީ މުޅި މުޖުތަމަޢު ހެޔޮމަގަށް އެޅުވުމަށް މަގުފަހިކޮށްދޭ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން، ކޮންމެ މުސްލިމަކު ވެސް ތަގުވާވެރިކަން އިސްކޮށް، އެކަމުގެ މައްޗަށް ދެމިތިބުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ.