އިންސާނީ ދިރިއުޅުމަކީ ގިނަގުނަ ގޮންޖެހުންތަކާއި ކަންކަން އެކުލެވޭ ދިރިއުޅުމެކެވެ. މި ދިރިއުޅުމުގައި ކޮންމެ ފަރުދަކަށްމެ އަމިއްލަ ޒާތީ މިނިވަންކަމާއި، ސިއްރުތަކާއި، އަދި ވަކި ޚާއްޞަ ކަންކަން ހުރެއެވެ. ނަމަވެސް، މުޖުތަމަޢުގައި ދިރިއުޅޭއިރު، އެހެން މީހުންގެ ޒާތީ ކަންކަމަށް ނުފޫޒު ފޯރުވަން މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތްތައް މަދެއް ނޫނެވެ. ތިމާއާ ނުބެހޭ ކަންކަމާ ބެހި ނޫޅުމަކީ، މީހާގެ ދިރިއުޅުމަށް ހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަން ގެނެސްދޭނެ އަގުހުރި ސިފައެކެވެ.
އެހެން މީހުންގެ ކަންކަމަށް އަތްބާނަން ދިމާވާ އެއް ސަބަބަކީ އެކަންކަމާމެދު އުފެދޭ ހަސަދަވެރިކަމެވެ. އެހެން މީހުންގެ ހާލަތު ނުވަތަ އަމަލުތައް ދެނެގަތުމަށް ބައެއް މީހުން ވަރަށް ބޮޑަށް އެދެއެވެ. އަދި ބައެއް ފަހަރު، އެހެން މީހުންނަށްވުރެ ތިމާ މޮޅު ކަމަށް ނުވަތަ ރަނގަޅު ކަމަށް ދެކި، އެހެން މީހުންގެ ކަންކަމަށް އަތްގަދަކުރަން މަސައްކަތްކުރެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، އަމިއްލަ ކަންކަމަށް އެކަށީގެންވާ ސަމާލުކަން ނުދެވި، ވަގުތު ބޭކާރުކުރާ ފަރާތްތަކުން، އެމީހުންގެ ހުސްވަގުތު ފުރުމަށްޓަކައި އެހެން މީހުންގެ ކަންކަމަށް އަތްބާނަން ފަށައެވެ.
ތިމާއާ ނުބެހޭ ކަންކަމަށް އަތްގަދަކުރުމުގެ ނޭދެވޭ އަސަރުތައް އެކަންކުރާ މީހާއަށާއި އެހެން މީހުންނަށްވެސް ކުރެއެވެ. މިފަދަ އަމަލުތަކުގައި ބައިވެރިވާ ފަރާތްތަކަށް މުޖުތަމަޢުގެ އިތުބާރާއި އިޙްތިރާމް ގެއްލިގެންދެއެވެ. އަދި އެފަރާތްތަކަކީ ހަމަނުޖެހުން އުފައްދާ، މައްސަލަތައް އިތުރުކުރާ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަކުރެވެއެވެ. މީގެ ސަބަބުން އެމީހުންގެ ވަގުތުތައް ބޭކާރުވެ، އަމިއްލަ ދިރިއުޅުން ބިނާކުރުމަށް ދޭންޖެހޭ ސަމާލުކަން ކުޑަވެ، ނުތަނަވަސްކަމާއި ހާސްކަން އިތުރުވެގެންދެއެވެ.
އެހެން މީހުންގެ ކަންކަމަށް ނުފޫޒު ފޯރުވުމުގެ ސަބަބުން، އެމީހުންގެ ޒާތީ މިނިވަންކަން ގެއްލިގެންދެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން އެމީހުންގެ ހިތްތަކުގައި ހިތްހަމަނުޖެހުމާއި ނުތަނަވަސްކަން އުފެދި، އުފާވެރި މާޙައުލެއްގައި ދިރިއުޅުމަށް ހުރަސްތަކެއް ކުރިމަތިވެއެވެ. އެހެން މީހުންގެ ސިއްރުތައް ހާމަކުރުމާއި، އެމީހުންގެ އުނިކަންތައްތައް ފާޅުކުރަން މަސައްކަތްކުރުމަކީ ގުޅުންތައް ގޯސްވެ، މައްސަލަތައް އިތުރުވެގެންދާނެ ކަމެކެވެ. މިހެންވުމުގެ ސަބަބުން، އަމާންކަން ގެއްލި، ހަމަޖެހުމެއްނެތި ދިރިއުޅެންޖެހޭ ޙާލަތަކަށް ވާސިލުވުމަށް މަގުފަހިވެގެންދެއެވެ.
އިސްލާމީ ތަޢުލީމާއި ތަރުބިއްޔަތުގައިވެސް ތިމާއާ ނުބެހޭ ކަންކަމާ ބެހި ނޫޅުމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ބާރުއަޅުއްވާފައިވެއެވެ. މުސްލިމެއްގެ ރިވެތި ސިފައެއްގެ ގޮތުގައި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިރިއުޅުމާ ނުގުޅޭ، އަދި އެހެން މީހުންގެ ޒާތީ ކަންކަމަށް ވަނުމުން ދުރުހެލިވުމުގެ މުހިންމަށް އިސްލާމްދީން ނުހަނު ބާރު އަޅައެވެ. ޣީބަ ބުނުމާއި ފިތުނަ އުފެއްދުމަކީވެސް އިސްލާމްދީނުގައި ޙަރާމްކުރައްވާފައިވާ ކަންތައްތަކެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް ނޭނގޭ ވަރަށް ގިނަ ކަންތައްތަކެއް އިންސާނުންގެ ދިރިއުޅުމުގައި ހިމެނިގެންވެއެވެ. އެހެންކަމުން، ހުރިހާ ކަމެއް އެންމެ ފުރިހަމައަށް ދެނެވޮޑިގެންވަނީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާކަން އަބަދުވެސް ހަނދާންކުރަންވާނެއެވެ.
ތިމާއާ ނުބެހޭ ކަންކަމާ ބެހި ނޫޅުމަކީ، އިންސާނާގެ ދިރިއުޅުމަށް ފާގަތިކަމާއި އަމާންކަން ގެނެސްދޭނެ އަސާސީ ސިފައެކެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ތިމާގެ ވަގުތާއި ހަކަތަ އެންމެ ފައިދާހުރި ގޮތުގައި ބޭނުންކުރެވި، އަމިއްލަ ކުރިއެރުމަށް މަސައްކަތްކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބިގެންދެއެވެ. އަދި މުޖުތަމަޢުގައި އޮންނަ ގުޅުންތައް ބަދަހިވެ، އެކުވެރިކަމާއި އެއްބައިވަންތަކަން އިތުރުވެގެންދާނެއެވެ. އެހެންކަމުން، އަޅުގަނޑުމެން ކޮންމެ މީހަކުވެސް އަމިއްލަ ކަންކަމަށް އިސްކަންދީ، ތިމާއާ ނުބެހޭ ކަންކަމުން ދުރުހެލިވެ، ހަމަޖެހޭ އަދި ފާގަތި ދިރިއުޅުމެއް އުޅުމަށް މަސައްކަތްކުރުމަކީ ނުހަނު މުހިންމު ކަމެކެވެ. މިފަދައިން ޢަމަލުކުރުމަކީ އަމިއްލަ ނަފްސަށާއި މުޖުތަމަޢަށް ލިބިގެންދާނެ ބޮޑު ލާބައެކެވެ.