ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގިނަރަށްރަށުގެ މީހުން، ދިޔަބޮޑުވާއިރު އިންސާނުންގެ ހަށިގަނޑުން ތަނެއް ކަނޑައިގެން ގޮސްފިނަމަ، ލޭއައުން އިތުރުވާކަމަށް ޒަމާނުއްސުރެ ކިޔާއުޅެއެވެ. ނަސްލުތަކަށް ދެމިގެން އައިސްފައިވާ މި ގަބޫލުކުރުން ދައްކައިދެނީ، ދިވެހިންގެ ދިރިއުޅުމާއި ކަނޑުގެ ދިޔަވަރާއި ދެމެދުގައި އޮތް ވަރުގަދަ ގުޅުމެވެ. ނަމަވެސް، ސައިންޓިފިކް ދިރާސާތަކުން އަދި މިހާތަނަށް ދިޔަބޮޑުވުމާއި އިންސާނުންގެ ލޭހިލުމާ ދެމެދު ސީދާ ގުޅުމެއްވާކަން ކަށަވަރެއް ނުކުރެއެވެ. ހަނދުގެ ގުރެވިޓޭޝަނަލް (ދަގަތްފާނީ) ބާރުން ކަނޑުގެ ދިޔަވަރަށް އަސަރު ކުރިނަމަވެސް، އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑަށް އޭގެ ބަޔޮލޮޖިކަލް އަސަރުތައް ފޯރާކަމަކަށް އެއްވެސް ދިރާސާ އަކުން ސާފުކޮށް ފެންނާކަށް ނެތެވެ.
ހަނދުގެ އަސަރުތަކާބެހޭ ސައިންޓިފިކް ދިރާސާތަކުން ދައްކާގޮތުގައި ހަނދުގެ ހިނގުމާއި، ހަށިގަނޑުގެ އެތެރޭގައި ހިނގާ ފިޒިއޮލޮޖިކަލް ނުވަތަ ޖިސްމާނީ ކުދިކުދި ބަދަލުތަކެއް ގުޅިފައިވެއެވެ. ދިރާސާތަކުން ހާމަވެފައިވަނީ، ނިދުމުގެ އާދަތަކާއި، މެލަޓޮނިން ނަމަކަށް ކިޔާ ހޯމޯނެއް ދޫކުރުމާއި، އަދި ލޭގެ ޕްރެޝަރުވެސް ހަނދުގެ ވަކި ފިޔަވައްތިތަކެއްގައި ބަދަލުވާކަމެވެ. ހަށިގަނޑުގެ އެތެރޭގެ ވަގުތު ކަނޑައަޅާ ނިޒާމުތައް ކަމުގައިވާ ސަރކޭޑިއަން (ދުވާލާއި ރޭގެ) އަދި ސަރކަލޫނާ (ހަނދުގެ ދައުރުގެ) ރިދަމްތަކުން ނިދުމާއި، ހޯމޯން ދޫކުރުމާއި، ހިތާއި ލޭހިނގުމުގެ މަސައްކަތް ކޮންޓްރޯލް ކުރެއެވެ. ރާއްޖެ ފަދަ ޖަޒީރާ ގައުމުތަކުގައި، ހަނދުވަރާއި ދިޔަވަރާއި އަދި އެފަދަ ތިމާވެށީގެ ނިޝާންތައް ފާޅުކަން ބޮޑުވުމުން، މި އަސަރުތައް މި ރަށްތަކުގައި ދިރިއުޅޭ މީހުންނަށް އިހުސާސްވުން ބޮޑުވެދާނެއެވެ.
މިފަދަ ހޯދުންތަކެއް ހުރިނަމަވެސް، ހަނދުގެ ފިޔަވަތިތަކާއި ދިޔަބޮޑުވުމާއި، ލޭހިލުން ގިނަވުމާ ދެމެދު ސީދާ ގުޅުމެއްވާކަމުގެ ޢަމަލީ ހެކިތަކެއް އަދި ހޯދިފައެއް ނުވެއެވެ. ދުނިޔޭގެ ބޮޑެތި ހޮސްޕިޓަލްތަކުގައި، އަނިޔާގެ އަދި ނާރުގެ ބަލިތަކާބެހޭ ޑިޕާޓްމެންޓުތަކުގައި ކުރެވުނު ދިރާސާތަކުން، ހަނދުގެ ދައުރުތަކާއި ލޭހިލުމުގެ ހާދިސާތަކުގެ ގިނަވުމާއި ނުވަތަ ބޮޑުވުމާ ދެމެދު ފާހަގަކުރެވޭ ގުޅުމެއް ހޯދިފައެއް ނުވެއެވެ. އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑުން ލޭ އަންނަ މިންވަރާއި، ހަނދުމެދުޖެހޭ ވަގުތާއި އަދި ދިޔަބޮޑުވާ ވަގުތާއި އެއްވެސް ގުޅުމެއްވާކަމަކަށް ދިރާސާތަކަކުން ނުދައްކައެވެ. މިއިން ދޭހަވަނީ، ހަނދުގެ ގުރެވިޓޭޝަނަލް އަދި އަލިކަމުގެ އަސަރުތަކުން އިންސާނުންގެ ލޭ ހިނގުމަށާއި ލޭގަނޑުވުމަށް މާ ބޮޑު އަސަރެއް ނުކުރާ ކަމެވެ.
އެހެންނަމަވެސް، ދިވެހިންގެ މި ގަބޫލުކުރުމުގެ ފުން އަސްލުތަކެއް ތިމާވެށީގެ އަދި އިންސާނުންގެ ޢަމަލުތަކާ ގުޅުންހުރި ޙަޤީޤަތްތަކުގައި ހުރެދާނެއެވެ. ރާއްޖެފަދަ ޖަޒީރާ ގައުމުތަކުގައި ދިޔަބޮޑުވާ ވަގުތުތަކަކީ ގިނައިން މަސްވެރިކަން ކުރުމާއި، ފީނުމާއި، ގޮނޑުދޮށުގެ މަސައްކަތްތައް ކުރުން ފަދަ އިންސާނުންގެ ހަރަކާތްތައް ގިނަވާ ދުވަސްވަރެކެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ކުދިކުދި އަނިޔާވުމުގެ ފުރުސަތު އިތުރުވެއެވެ. ހަމައެހެންމެ، ހަނދުމޫސުމުގައި ހަނދުވަރުގެ އަލިކަމަށް ހުށަހެޅިފައި ހުރުމާއި ނިދި ނުލިބުމުގެ ސަބަބުން ނާރުތަކުގެ ނިޒާމަށާއި ހިތާއި ލޭހިނގުމުގެ ނިޒާމަށް ކުދިކުދި އަސަރުތަކެއް ކޮށް، ލޭއައުން ގިނަކަމުގެ އިހުސާސް ބޮޑުކޮށްދީފާނެއެވެ.
ޘަޤާފީ ގޮތުން ބަލާއިރު، އިންސާނުންގެ ހަށިގަނޑު ކަނޑުގެ ހަރަކާތްތަކާ އެއްގޮތްވާ ކަމުގެ ޚިޔާލުގައި ރަމްޒީ މާނައެއް އެކުލެވިގެންވެއެވެ. ޒަމާނުއްސުރެ ރަށްރަށުގެ މީހުން ބޮޑުދިޔައާއި، ހަނދުވަރާއި، ލެޔާއި، ދިރިއުޅުމުގެ ތަބީޢީ ރިދަމްތަކާ ގުޅުވައިލައެވެ. މިވާހަކަތައް، މުޖުތަމަޢުގެ ތެރެއިން ލިބޭ ތަޖުރިބާތަކުގެ ސަބަބުން އިތުރަށް ވަރުގަދަވެ، ސައިންޓިފިކް ހެކިތަކެއް ނެތް ނަމަވެސް، ޖީލުތަކަކަށް މި ގަބޫލުކުރުން ދެމެހެއްޓިފައިވާނެއެވެ. މިކަމުން ދައްކައިދެނީ، ކާބަފައިންގެ ދިގު ތަޖުރިބާއާއި ތިމާވެށި ދިރާސާކުރުން އެކުވެ، ހަށިގަނޑުގެ އެތެރޭގެ ޢިލްމީ ނިޒާމްތައް ބިނާވާ ގޮތެވެ.
ދިޔަބޮޑުވާއިރު ލޭހިލުން އިތުރުވާކަމަށް ދިވެހިންގެ ގަބޫލުކުރުމަކީ ސަޤާފީ ގޮތުން މުއްސަނދި ނަމަވެސް، ސައިންޓިފިކް ގޮތުން އަދި ކަށަވަރުނުވާ ފަލްސަފާއެކެވެ. ސާކޭޑިއަން އަދި ސާރކެލޫނާ ނިޒާމުތަކުން ހަށިގަނޑުގެ އެތެރޭގެ ކުދިކުދި މަސައްކަތްތަކަށް އަސަރު ކުރިނަމަވެސް، ލޭހިލުމާ ސީދާ ގުޅުމެއްވާކަމުގެ ހެކިތަކެއް ނެތެވެ. މުސްތަޤުބަލުގައި ކުރެވޭ ދިރާސާތަކުގައި، މި ސަޤާފީ ގަބޫލުކުރުންތަކާއި މޮޑަރން ކްރޯނޮބަޔޮލޮޖީ (ހަށިގަނޑުގެ ގަޑީގެ ނިޒާމާބެހޭ ޢިލްމު) ގުޅުވައިގެން ހޯދައި ބެލުމަކީ، ރާއްޖެފަދަ މުޖުތަމަޢުތަކުގައި އޮންނަ ސަޤާފީ ގަބޫލުކުރުންތަކާއި ސައިންޓިފިކް ޢިލްމާ ދެމެދު ގުޅުމެއް ބިނާކުރެވޭނެ ގޮތެކެވެ.