އިންސާނާ އާދަވެ ކުރާ ބައެއްކަންކަން ޒަމާއެކު ބަދަލުވެ ތަރައްގީވަމުން އައި ނަމަވެސް، ބައެއް ކަން ކަމުގެ އަސްލު ނުގެއްލި ހުރެއެވެ. އަނެއްބައި ކަން ކަމުގައި އޭގެ އަސްލަށް ބަދަލު އައިސް އޭގެ އެހެން ދަރަޖަތަކަށް އެކަން ތަރައްގީވެގެން ދެއެވެ. އިންސާނާ ސާފުތާހިރުވުމުގެ ގޮތުން ކުރާ މުހިންމެ އެއް ކަމަކީ ދަތް އުނގުޅުމެވެ.
އާންމުގޮތެއްގައި އިންސާނުން ދަތް އުނގުޅަނީ ނިދާ ހޭލުމަށްފަހުގައެވެ. އަނެއްބަޔަކު ނިދާ ހޭލުމަށްފަހުގައްޔާއި ނިދަން އޮށޯތުމުގެ ކުރިން ދަތް އުނގުޅައެވެ. އަދި އަނެއްބަޔަކު އެއަށް ވުރެ ގިނައިންވެސް ދަތް އުނގުޅައެވެ. އަހަރެމެންގެ މާތްވެގެންވާ އިސްލާމްދީނުގައި ދަތް އުނގުޅުމަށާއި އަނގައިގެ ސާފުތާހިރުކަމަށް ވަރަށްބޮޑު ސަމާލުކަމެއް ވަނީ ދެއްވާފައެވެ. އެގޮތުން މާތް މުޙައްމަދު ނަބިއްޔާ ހަދީޘްކުރައްވާފައިވާ ގޮތުގައި މިއުންމަތުގެ މީސްތަކުންނަށް ބުރަ އަކަށް ނުވާނަމަ ކޮންމެ ނަމާދެއްގެ ކުރިން ދަތް އުނގުޅުމަށް ވަނީ އިރުޝާދު ދެއްވާފައެވެ. (ބުޚާރީ 2/299). މީގެ އިތުރުން ރަސޫލާ ގެކޮޅަށް ވަދެވަޑައިގަތުމަށްފަހު އެންމެ ފުރަތަމަ ކުރައްވާ އެއް ކަމަކީ ދަތް އުނގުޅުއްވުންކަމަށް ވެސް ރިވާވެގެން ވެއެވެ. މިކަންކަމުން އެނގި ހާމަވެގެންދަނީ ދަތް އުނގުޅުމާއި އެކަމުގައި ދެމިހުރުމުގެ ރީތި އާދަ ނުވަތަ ވައްޓަފާޅި އަހަރެމެން މުސްލިމު އުންމަތްތަކުގައި ވަކިން ގަދައަށް ކުރިއަރުވަން ޖެހޭނޭ ކަމެވެ.
ދުނިޔޭގެ ތާރީހުގައި ދަތްއުނގުޅުމުގައި އެންމެ ކުރީގައި ބޭނުން ކޮށް އުޅުނީ ފަތްޕިލާވެލީގެ ބާވަތްތަކާއި ފެނެވެ. ބުނެވޭގޮތުގައި ދުނިޔޭގެ ބައެއް ހިސާބުތަކުގައި ވެލިންވެސް ދަތް އުނގުޅާ އުޅުނެވެ. ދުނިޔޭގެ މި ދިގު ތާރީހުގައި އަހަރެންމެންގެ މި އުންމަތުގެ ފެށުން ކަމުގައިވި އެންމެ ފަހު ނަބިއްޔާގެ ޒަމާނުގައިވެސް ދަތް އުނގުޅުމަށް ބޭނުން ކޮށް އުޅުނީ ގަހެއްގެ މުކެލެވެ. އިރާކި ނުވަތަ މިސްވާކެވެ. މިއީ މި ޒަމާނުގައިވެސް އަރަބީންނާއި މުސްލިމުންގެ ތެރޭގައި އަދިވެސް ވަރަށް މަޝްހޫރު އެއްޗެކެވެ. ހަމަ އެއާއިއެކު ސައިންސުގެ ހޯދުންތަކުން މިސްވާކުގައި އެތައް ފައިދާތަކެއް ވާކަން ހޯދި އޭގެ ބޭނުން ކޮށްގެން ދަތް އުނގުޅާ ބޭސް އުފައްދަމުން ގެންދެއެވެ.
ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ތާރީހަށް ބަލާއިރު، ދިވެހިންނަކީ ފެށުނީއްސުރެ ވެލިން ދަތް އުނގުޅާ އުޅުނުބައެކެވެ. ދާދި ފަހަކާ ޖެހެންދެންވެސް ދިވެހިން ވެލިން ދަތް އުނގުޅާ އުޅުނެވެ. އަދި މިއަދުވެސް ބައެއް އިސް ރަށްވެހިންގެ ފަރާތުން މި އާދަ ފެންނަކަން ފާހަގަ ކުރެވެއެވެ. ދަތް އުނގުޅުމަށް ދިވެހިން ބޭނުން ކުރަމުން އައީ ހިމުން ދޮންވެއްޔެވެ. އެ ވެލީގައި ހިސާބަކަށް ލޮނުގެ އަސަރުހުރެއެވެ. އަދުގެ ސައިންސީ ހޯދުންތަކުން އުފައްދާ ޒަމާނީ ދަތް އުނގުޅާ ބޭސްތަކުގައި ލޮނުގެ މާއްދާ ބޭނުންކޮށްފައި ހުރެއެވެ.
ދަތް އުނގުޅުމުގައި މިޒަމާނުގައި ތަފާތު ބޭސްތަކާއި އެކި ގޮތްގޮތަށް ފަރުމާކޮށްފައި ހުންނަ ބުރުސްތަކާއި ކަރަންޓު ބުރުހާއި އަދި މިނޫންވެސް ބައެއް ޓެކްނޮލޮޖީގެ ވަސީލަތްތައް ބޭނުން ކުރެވެއެވެ.
އިސްވެ ދެންނެވުނު ފަދައިން ދުނިޔޭގެ ތާރީހުގައި ދަތް އުނގުޅުމުގައި ބޭނުން ކޮށް އުޅުނީ ފަތްޕިލާވެލީގެ ބާވަތްތަކާއި ލޮނު ވެއްޔެވެ. އަދުގެ ތަހުޒީބު ޒަމާނުގައި އެ އެއްޗެހި އެފަދައިން ބޭނުން ނުކުރިނަމަވެސް އެ އެއްޗެހީގައި ހުންނަ މާއްދާތައް ބޭނުން ކޮށްގެން ދަތް އުނގުޅާ ބޭސް މި ވަނީ އުފައްދާފައެވެ. އެހެންކަމުން ދަތް އުނގުޅުމުގެ އާދަ ޒަމާނާއި އެކު ބަދަލުވަމުން އައި ނަމަވެސް ދަތް އުނގުޅުމުގައި ޒަމާނުއްސުރެ ބޭނުން ކުރަމުން އައި "ކެމިކަލް ފޯމިއުލާ" ނުވަތަ މާއްދާތަކުގެ އަސްލަކަށް ބަދަލެއް ނާދެއެވެ. ބަދަލުވީ އެ ތަކެތި ބޭނުން ކުރާގޮތާއި ތައްޔާރުކުރާގޮތެވެ. މިއީ ދަތް އުނގުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅި ބަދަލުވަމުން އައި ނަމަވެސް ބަދަލުނުވެ އޮތް ހަގީގަތްތަކާއި އަސްލުތަކެވެ. އަދުގެ މި ޒަމާނުގައި ކޮންމެ މީހަކީވެސް އެމީހެއްގެ ސާފުތާހިރުކަމަށް ވަރަށް ލޯބިކުރާނޭ މީހެކެވެ. އެހެންކަމުން މަދުވެގެން ދުވާލު ދެއިރު ދަތް އުނގުޅަމީ ސާފުތާހިރު ދިރިއުޅުމެއްގެ މުހިންމު ބޮޑު އެއް އަސާސެވެ.
ހިޔާލު
ފޮނުއްވާ ޚިޔާލުތައް ޝާއިޢުކުރެވޭނީ އާންމު އިޖުތިމާއީ މިންގަނޑަށް ފެތޭތޯ ބެލުމަށް ފަހު ކަމުގައި ދަންނަވަން