އެއްވެސް މީހަކީ އެމީހެއްގެ ދިރިއުޅުމުގައި ނާއިންސާފާއި ކުރިމަތިލާން ބޭނުންވާނޭ މީހެއް ނޫނެވެ. އަމާންކަމާއި އޮމާންކަމާއެކު ހިތްއެދޭ އަރާމު ހަޔާތެއް އުޅެން ބޭނުންވާނޭ މީހެކެވެ. އެހެންކަމުން އެއްވެސް ޒާތެއްގެ އަނިޔާއެއް ލިބިގަތުމެއް އަދި ލިބުމެއްވެސް އިންސާނާ ނޭދޭނެއެވެ. އަނިޔާގެ މާނައަކީ ވަރަށްވެސް ފުޅާ މާނައެކެވެ. އަނިޔާއަކީ ހަމަ އެކަނި ޖިސްމާނީގޮތުން، ހަށިގަނޑަށް ދެވޭ ހާނީއްކަ އެއް ނޫނެވެ. އެއަށްވުރެ އަނިޔާގެ މާނަ ފުޅައިވެފާ ތަފްސީލެވެ.

ދިވެހި ރަދީފުގައި އަނިޔާގެ މާނާގައި ދެ މާނައެއް ހިމެނެއެވެ. އެއީ ނަހަމަ ކަމާއި ހާނީއްކަ ކުރުމެވެ. އަނިޔާކުރުމުގެ މާނާގައި ތިން މާނައެއް އޮވެއެވެ. އެއީ ޢަދުލާ ހިލާފަށް ކަން ކުރުމާއި ހާނީއްކަ ކުރުމާއި ގެއްލުން ދިނުމެވެ. މިއިން ކޮންމެ މާނައަކީ އޭގެ ތަފްސީލު ބޮޑު މާނައެކެވެ.

އެއްވެސް މީހަކަށް އެއްވެސް ކަހަލަ ނަހަމަ ކަމެއް ދިމާވުމީ އޭނާއަށް ލިބޭ އަނިޔާއެކެވެ. އެއްވެސް ކަމެއްގައި ޢަދުލާއި އިންސާފުން ބޭރުން ކަމެއް ދިމައިވުމީ އޭނާއަށް ލިބޭ އަނިޔާއެކެވެ. އެއީ ވިޔަފާރީގެ މުޢާމަލާތެއް ކަމުގައި ވީނަމަވެސް އަދި އެއީ ތަޢުލީމީ، ޞިއްޙީ އަދި މިނޫނަސް އެފަދަ އަސާސީ ހިދުމަތަކުން ނަމަވެސް މެއެވެ. އަދި ކިއެއް ޝަރުޢީ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން ވެސް މެއެވެ. ވަޒީފާގެ މާހައުލުގައިވެސް ހަމަ މިފަދައެވެ. މިފަދަ ހިދުމަތެއް ލިބުމުގައި ނަހަމަ ކަމާއި ޢަދުލުވެރިކަން ނެތި ހިނގައްޖެނަމަ އެ ވެވެނީ އަނިޔާއެކެވެ. އެ ކުރެވެނީ އަނިޔާއެކެވެ. ފަހަރުގައި މި އަނިޔާގެ ސަބަބުން އަނެކާގެ ހަށިގަނޑުގައި ޖިސްމާނީގޮތުން އަނިޔާގެ ނިޝާނެއް ނުހުރެދާނެއެވެ. އަދި ކިއެއް ހަށިގަނޑަށް ހާނީއްކައެއްވެސް ނުވެދާނެއެވެ. ނަމަވެސް ބަހުގެ ހަމަ ހަމާއި، ދުނިޔޭގެ ޤަވާއިދު ބުނާގޮތުން އެ ވެވެނީ ހަމަ އަނިޔާއެކެވެ.

އަނިޔާގެ މާނައިގައި ގިނަ ބަޔަކު ދެކޭ އަނިޔާ އަކީ ޖިސްމާނީގޮތުން ވެވޭ އަނިޔާއެވެ. އެއީ އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑަށް ނުވަތަ ހަށިގަނޑުގެ ގުނަވަނަކަށް ދެވޭ އަނިޔާއެވެ. އަނެކާގެ ހަށިގަނޑުގެ ގުނަވަނަކުން ނުވަތަ ކޮންމެވެސް އެއްޗަކުން އެހެންމީހެއްގެ ހަށިގަނޑަށް ނުވަތަ ގުނަވަނަށް ދެވޭ އަނިޔާއެވެ. ތަދާއި ރިހުމާއި ވޭނަކީ މިފަދަ ހާނީއްކައިގެ ސަބަބުން ބަރުދާސްތުކުރަން ޖެހޭ އަނިޔާތަކެވެ. ގުނަންތައް ބިނދުމާއި ހަށިގަނޑުން ލޭ ކޮށާލުމަކީ މިފަދަ އަނިޔާތަކެވެ. އެވަރު ނުވިނަމަވެސް ހަށިގަނޑަށް ދެވޭ ކިތަންމެ ކުޑަނަމަވެސް ގެއްލުމަކީ އަނިޔާއެކެވެ.

އާދޭހެވެ! އިންސާނާއަށް އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ގެއްލުމެއް ލިބުމަކީވެސް އަނިޔާއެވެ. އެއީ ޖިސްމާނީ، ނަފްސާނީ، ރޫހާނީ އަދި އިޖްތިމާއީ ގޮތުންވިޔަސް މެއެވެ. ފުރައްސާރަ ކުރުމާ ހަނގާކުރުމާއި، މަލާމާތް ކުރުމަކީ އަނިޔާއެކެވެ. އަބުރު ކަތިލުމާ، މީހުންގެ "މަސްކެއުމާއި" ދޮގު ހެެދުމާއި ނެތިމޮށުމަކީ އަނިޔާއެކެވެ. އެހެނީ އެއީ ބަޔަކަށް ނުވަތަ މީހަކަށް ވެވޭ ނުވަތަ ދެވޭ ގެއްލުމެކެވެ. ކޮންމެ ގެއްލުމަކީ އަނިޔާއެކެވެ.

އެހެންކަމުން އަނިޔާ އަކީ ހަގީގަތުގައި ވަރަށްވެސް ފަސޭހައިން ވެވޭ ކަމެކެވެ. ދެވޭ ކޮންމެ އަނިޔާއަކީ އަނެކާގެ ހައްގަކައް އަރައިގަތުމެވެ. މީހެއްގެ ހައްގަކީ އޭނާ މައާފުނުކުރާހާ ހިނދަކު މާތް ﷲ ފުއްސަވާނޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެންކަމުން އެއްވެސް ހާލެއްގައި އަދި އެއްވެސްކަމެއްގައި އެއްވެސް ގޮތަކަށް މީހަކަށް އަނިޔާވެރި ނުވާށެވެ! އަނިޔާއަކީ އާދައިގެ ކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި އަނިޔާއަކީ އެހާ ހަނި ނަޒަރަކުން ބެލޭނޭވެސް އެއްޗެއް ނޫނެވެ.