މަގޭ ދަރިއެއް އެވެނި މިވެނި ގޮތަކަށް ނޫޅޭނެއެވެ! މަގޭ އެވެނި މިވެނި ދަރިއެއް، އެވެނި މިވެނި ގޯސް ކަމެއް ނުކުރާނެއެވެ! މަށަށް މަގޭ ދަރި އެނގޭނެއެވެ! އެހެން މީހުންނަށްވުރެ ބޮޑަށެވެ! މަގޭ ދަރިއަކު ގޯސް ކަމެއް ނުކުރާނެއެވެ! ދޮގެއް ނުހަދާނެއެވެ! އެފަދަ ހާލަތެއް ދިމައިވެއްޖެނަމަ، ގަބޫލެއް ނުކުރާނެއެވެ! ލޮލަަށް ފެނިއްޖެނަމަ، ކުށްވެރިވާނީ މަގޭ ދަރިއެއް ނޫނެވެ! އެތަނުގައި ތިބި އެހެން މީހުންނާއި އެހެންދަރީންނެވެ! ނުވަތަ އެ މަންޒަރު ދުށްބައެކެވެ! މަގޭ ދަރިއަކީ ހަމަ "އަލިފެކެވެ"!

މިއީ ވަރަށް އާންމު ކަމެކެވެ. ވަރަށް ގިނައިން، ތަކުރާރުކޮށް ފެންނަ މަންޒަރެކެވެ. އިވޭ އަޑެކެވެ. މި ހާލަތަށް "ތިމާގެ ދަރި ދިމާއަށް ދޮންފުތުވާނޭ" ބުނެ އުޅެއެވެ. މިއީ ބެލެނިވެރިކަމުގައި ކޮން ކަހަލަ ސިފަ އެއް ހެއްޔެވެ؟ އާދަވެ އަހަރެމެންނަށް ކުރެވޭ ކަމެއް ކަމުން މިކަމާއި މެދު ވިސްނާލުން ވަރަށްވެސް މުހިންމެވެ.

ސުކޫލު މާހައުލުގައި މި މަންޒަރު ފެންނަލެއް ވަރަށްވެސް ގިނައެވެ. ގިނަ ފަހަރަށް މި ވާހަކަ އަކީ އާންމުވެ، އާންމުކޮށް ދެކެވޭ ވާހަކަ އަކަށް ނުވެއެވެ. ކުއްޖާ ނުވަތަ ދަރިވަރު، ސުކޫލުގައި އެވެނި މިވެނި ކަމެއް ކޮށްގެން، ބެލެނިވެރިޔާ ހާޒިރު ކުރެވެއެވެ. އެހިސާބުން ބައެއް ބެލެނިވެރިން، މުދައްރިސުންނަށް އެއްބާރުލުންދީ ދަރިވަރު އިސްލާހު ކުރުމަަށް މަސައްކަތް ކުރެއެވެ. ނަމަވެސް އަނެއްބައި ބެލެނިވެރިންނަށް ކުރެވޭ ކަމަކީ އެމީހުންހެ ދަރިން "ދޮންފުތު" ކުރުމެވެ. ކުށެއް ކޮށްގެން ހާޒިރު ކުރެވުނު ނަމަވެސް، ކުށެއް ނުކުރާނޭ ކަން މުދައްރިސުން ކުރި މަތީ މައިންބަފައިން އެބަ ބުނެއެވެ. މަގޭ ދަރި، ތިޔަ ބުނާހާ ގޮތަކަށް ނޫޅޭނޭ، ބެލެނިވެރިޔާ އެބަ ބުނެއެވެ. ދަރިވަރު ކައިރީގައި ބަހައްޓައިގެންނެވެ. ގޯސް ކަމެއް ހިނގާފައިވާނަމަ، އެކަމަކުން އެމީހެއްގެ ދަރި ބަރީއަ ވާނޭ ކަމަށް ބެލެނިވެރިޔާ އެބަ ބުނެއެވެ. އަދި އެކަމުގައި އެހެން މީހުން ކުށްވެރިކޮށް، މުދައްރިސުން ބަދުނާމު ކުރެއެވެ. މުދައްރިސުންނާއި ދިމާލަށް ބާރަަށް އެއްޗެހި ބުނެއެވެ. މުދައްރިސުން ކުށްވެރި ކޮށްފައެވެ. އެއީވެސް ހަމަ އެ ދަރިފުޅު ކައިރީގައި ބަހައްޓައިގެންނެވެ.

އާދޭހެވެ! ބެލެނިވެރިން، ދަރިންދެކެ ކިތަންމެ ލޯބި ވިޔަސް މިއީ ކުރުން ރަނގަޅު ކަމެއް ނޫނެވެ. މިއީ ހެދޭ ވަރަށްބޮޑު ގޯހެކެވެ. އެކުދިންވެސް ކުށެއް ކޮށްފާނެއެވެ. އެކަން ގަބޫލު ކުރަން ވާނެއެވެ. ކުށެއް ކުރެވުނުން، އެފަދައިން ވާހަކަ ދެކެވޭނަމަ އެއީ އެކުއްޖާ ކުށްކުރުމަށް ދެވޭ ހިތްވަރެކެވެ. ކުދިން ނުބައިވެ، އަހުލާގު ގޯސްވެ، މަގުން ގެއްލި، ލާޗާރުބިޗާރަށް އުޅެން ފެށެނީ މިހެންވެގެންނެވެ. އެ ދަރިންނަށް ދޭންނުވާ ވަރަށް ލޯބި ދެވޭތީއެވެ. އެދަރިންނަކީ "އަލިފުން" ކަމުގައި ދެކެވޭތީއެވެ.

ތިމާގެ ދަރި ކުށެއް ކުރުމަކީ، އެ ދަރިއަކާއި ތިމާގެ އަގު މުޅިން ގެއްލި، ވެއްޔާ މޮޑެވިގެންދާނޭ ކަމެއް ކަމުގައި ބައެއް މީހުން ހީކުރެއެވެ. އެއީ ގޯހެކެވެ. ނަމަވެސް ކުށެއް ކުރެވި، އެއަށް އިއުތިރާފު ނުވެ، އިންކާރު ކުރެވޭނަމަ، އެއީ ހަގީގަތުގައި ތިމާގެ އަގު މިބުދަށުގައި ވަޅުލެވޭނޭ ކަމެކެވެ. އެހާރުން އެ އަގު ވެއްޔާ މޮޑެވިދާނީ ކިހާ ވަރަކަށްތޯއެވެ! އެއީ އަދާ މާދަމާގެ ލަދުވެތި ކަމެކެވެ. އެއީ ދެމިގެންދާ ބޮޑު ހިތާމައެއްގެ ފެށުމެވެ. އެހެންކަމުން، ތިމާގެ ދަރިންވެސް ގޯސް ހަދާނޭކަން، ނުވަތަ ހެދޭނޭކަން ގަބޫލު ކުރަންވާނެއެވެ. ރަނގަޅު ހެޔޮ ތަރުބިއްޔަތެއް އެވެރިންނަށް ދެވޭނީ އޭރުންނެވެ!