އަހަރެމެން އިންސާނުން މި ދުނިޔޭގައި އުޅެންވީ ގޮތުގެ ފުރިހަމަ ތަފްސީލު އައިސްފައިވަނީ އަހަރެމެން މުސްލިމުންގެ ދުސްތޫރު ކަމުގައި ވި ކީރިތި ޤުރުއާނުގައެވެ. އެ ފޮތުގައި އަހަރެމެންގެ އަމަލުތަކުގެ ސީދާކަން ބަހައްޓަންވީ މިސްރާބު ކަސިޔާރުކަމެއް ނެތި ބަޔާން ކޮށްދެއްވާފައިވެއެވެ. އެ ފޮތުގައި އަހަރެމެންގެ އަހުލާގާ އަގީދާއާއި ގުޅުންހުރި ހުރިހާކަމެއްގެ ވާހަކަ އައިސްފައިވެއެވެ. އަހަރެމެން މުސްލިމުންނަަށް ވީ ހިނދު، އަހަރެމެން އަމަލުކުރަން އޮތީ އެ ފޮތުގެ އިރުޝާދުގައެވެ.

ކީރިތި ޤުރުއާނަކީ މުޢުޖިޒާތެކެވެ. އަހަރެމެންގެ އަތްތަކު މަތީ، ދޫތަކު ކުރިން، ހިތްތަކުގެ އަޑިން އެ ޤުރުއާން ކިޔޭކަމީ އެކަމުގެ މައްޗަށް އަހަރެމެން ޝުކުރުވެރިވާންވީ ކަމެކެވެ. ނަބިއްޔެއް ރަސޫލެއް އަހަރެމެންގެ ލޮލަށް ފެނިފާ ނުވި ނަވަމެސް ހާތިމުއްނަބިއްޔާގެ އަތްޕުޅު މައްޗަށް ފާޅު ކުރެއްވި މި މުޢުޖިޒާތު އަހަރެމެންނާ ހަމައަށް މި ވަނީ އައިސްފައެވެ. ޤިޔާމަތަށް ޖެހެންދެން ބަދަލެއް ނައިސް، ކިޔެވޭނޭ ކިޔެވުމެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ދުނިޔޭގެ ނިޔާ ހިނގާނޭ ހުކުމްތަކަކެއްވެސް އެ ފޮތުގައި ވެއެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނަކީ މުޢުޖިޒާތެކެވެ. އެހެންކަމުގައި ވަނީނަމަ އެ ފޮރުގައި އައިސްފައިވާ އެވާ ހުކުމްތަކަކީ ވެސް މުޢުޖިޒާތުގެ ހުކުމް ތަކެކެވެ. އަހަރެމެންނަށް އެއަށް އިންކާރު ކުރެވޭކަށް ނެތެވެ.

މާތް ރަސޫލާ މުޙައްމަދުގެފާނުންނަށް މާތް ﷲ ބާވައްލެވެވި އެކަނލާގެ ވަޙީ ބަސްފުޅަކީ ކީރިތި ޤުރުއާނެވެ. އެއީ ބަހުގެ ގޮތުން ބެލި ކަމުގައި ވީނަމަވެސް މުޢުޖިޒާތެކެވެ. މާނަ އަކީ އެއީ އިންސާނެއްގެ ބަސްފުޅުތަކެއް ނޫނެވެ. އެއީ އިންސާނާ ހެއްދެވި އިލާހު، މި އިންސާނާ މި ދުނިޔޭގައި އުޅެންވީ ގޮތް ބަޔާންކޮށްދެއްވާ ވަޙީ ކުރެއްވި އެކަލާންގެ ބަސްފުޅުތަކެވެ. އެ ބަސްތަކަށް ފުރަގަސްދީ، އިންކާރު ކުރަން މި އިންސާނާއަށް އޮތީ ކޮން ހައްގެއް ތޯއެވެ؟ އެފަދައިން ކީރިތި ޤުރުއާނާއި އެ ޤުރުއާނުގައި އައިސްފައިވާ ހުކުމްފުޅުތަކަށް އިންކާރުކޮށް ފުރަގަސްދޭ މީހާގެ ނިމުން ބަޔާންކޮށްދެއްވާ މާތް ﷲ ހަމަ އެ ޤުރުއާނުގައި ވަޙީ ކުރައްވަނީ މިފަދައިންނެވެ.

﴿124﴾ وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَىٰ 

މާނައީ: އަދި ތިމަންރަސްކަލާނގެ قرآن އަށް ފުރަގަސްދީފިމީހާ (ދަންނާށެވެ!) ފަހެ، ހަމަކަށަވަރުން، އެމީހަކަށްއޮތީ، ދަތި ދިރިއުޅުމެކެވެ. އަދި قيامة ދުވަހުން އެމީހަކު ކަނުމީހެއްގެ ގޮތުގައި محشر އަށް ފޮނުއްވާހުށީމެވެ. (ތާހާ 124 ވަނަ އާޔަތް)

ޤުރުއާނަށް އިންކާރުކޮށް ފުރަގަސްދީފި މީހަކަށް ދެދުނިޔޭގައިވެސް ގެއްލުމާ ހަލާކު ހުރިކަން މި އާޔަތުން ދޭހަވެއެވެ. އެހެނީ ދަތި ދިރިއުޅުމެއް އޮތްކަމަށް ވަޙީކުރެއްވުމުން ދޭހަވަނީ ދުނިޔެމަތީގައި އެމީހެއްގެ ދިރިއުޅުން ދަތިވާނޭ މިންވަރެވެ. އަދި ސާފުކޮށް، ޤިޔާމަތް ދުވަހުން އެފަދަ މީހަކީ ކަނު މީހެއް ކަމުގައި ލައްވާނޭކަމަށް ވަޙީ ކުރެއްވުމުން، އެނގެނީ އާހިރަތުގައިވެސް އެފަދަ މީހަކަށް އޮތީ ގެއްލުމާއި ހަލާކު ކަމެވެ.

އަހަރެމެންނަށް ޤުރުއާނާއި އެ ޤުރުއާނުގެ ހުކުމްތަކާއި ދެކޮޅު ވެވޭނޭ އެއްވެސް ހަމައެއް ނޯންނާނެއެވެ. އެފަދައިން އިންކާރުކޮށް ފުރަގަސްދީފި މީހާގެ ހާލު، ޤުރުއާނުގެ އަލީގައި އިސްވެ މި ބަޔާންކޮށްދިނީއެވެ. އެހެންކަމުން އަހަރެމެންނީ އަބަދުވެސް ޤުރުއާނަށް ލޯބިކޮށް، އެ ޤުރުއާން ކިޔަވާ، އޭގެ މާނައާއި މެދު ވިސްނާ، އެ ފޮތުގައި އައިސްފައިވާ ހުކުމްފުޅުތަކަށް ފުރިހަމައަށް ބޯލަނބާ ކިޔަމަންގަންނަ ބަޔަކަށް ވަމާ ހިނގާށެވެ. އަދި އެ ހުކުމްތައް ތަންފީޒުކުރާ ބަޔަކު ކަމުގައިވެސް ވަމާ ހިނގާށެވެ!