ކޮންްމެ މީހަކުވެސް ހަނދާނުން ނުފިލާނޭ އެންމެ ބޮޑު އެއް ހަނދާނަކަށް ހަމަ ގައިމުވެސް އެމީހެއްގެ ސުކޫލުދައުރު ވާނޭކަން ޔަގީނެވެ. އެއީ އެތަނެއްގައި އެތައް ހަނދާން ތަކަކާއި އެތައް "ތަރިކައެއް" ބިންވަޅު ނެގިފައިވާ އަހަރެމެންގެ ދެވަނަ ގޯއްޗެވެ. އެއީ އެތަނެއްގައި އަހަރެމެންނަށް އަޅާލާ، ލޯބިދިން އޯގާތެރި އެތައް އެދުރުންނެއް އުޅުނު އަހަރެމެންގެ ދެވަނަ ބެލެނެވިރީންގެ ދަރުބާރެވެ. އެއީ އެތަނެއްގައި ބޮޑާހާކާ ރޮއެ އުޅުނު، އަދި އެތަނެއްގައި "ދާދާ" ހެދިގެންވެސް އުޅުނު ކިއްލާއެކެވެ. އަދި އައީ އަހަރެމެން ފަރިވެ ފޮޅުނު ބުސްތާނެއްވެސް މެއެވެ. އާދޭހެވެ! އަދިވެސް ސުކޫލު ޔުނިފޯމުގައި ހުންނައިރު ހާދަހާވާ ރީއްޗެވެ!

ކޮންމެ ރަށެއްގައިވެސް ހުންނަ ސުކޫލަކީ ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް އެސުކޫލަކާއި އަލްވަދާއު ކިޔާނޭ ދަރިންތަކެއް އުޅޭނޭ ސުކޫލެކެވެ. އެހިސާބުން އެކުދިން ވެގެން ދަނީ އެ ސުކޫލެއްގެ "މުސްކުޅި" ނުވަތަ "އިސް" ދަރިވަރުންނަށެވެ. ސުކޫލެއްގެ ހަޔާތުގައި އެ ސުކޫލެއް ހަރުދަނާކަމާއި އެކު އެމުނި އެކުލެވިގެން ސާދާކޮށް ކުރިއަރާ ދިއުމުގައި މިދެންނެވި އިސްދަރިވަރުންގެ އެހީއާއި މަދަދަކީ އިންތިހާއަށް ބޭނުންވާނޭ ކަމެކެވެ. އެ ދަރިވަރުންނަކީ ސުކޫލު ދުވަސްވަރު، ސުކޫލަށް "އިހާނެތިކޮށް" ކަންތައް ކުރި ދަރިވަރުން ތަކެއް ނަމަވެސް ނުވަތަ އެއީ ސުކޫލު ފަހުރުވެރިވާފަދަ ވަނަތަކެއް ހޯދައިފައިވާ ދަރިވަރުންތަކެއް ނަމަވެސް މެއެވެ.

ކޮންމެ ގޮތަކަށް ސުކޫލު ދުވަސްވަރު އުޅެވިފައި ހުރިނަމަވެސް، ސުކޫލުގެ އިސްދަރިވަރުންނަކީ އެ ދަރިވަރަކު ނިސްބަތްވާ ސުކޫލެއް ދެކެ އިންތިހާއަށް ލޯބިވާނޭ މީހެކެވެ. ނުވަތަ ވާން ޖެހޭނޭ މީހެކެވެ. އެގޮތުން އެމީހެއްގެ ޅަފަތުގެ ހަނދާންތަށް ގުޅިފައިވާ ކޮންމެ ސުކޫލަކަށް އެމީހަކަށް ވެވެން އޮތް އެހީތެރިކަމެއް ފޯރުކޮށްދޭން އެބަޖެހެއެވެ. އާދޭހެވެ! އެހީތެރި ކަމަކީ ހަމަ އެކަނި މާލާއި ފައިސާއިން ވެވޭނޭ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. އެ ސުކޫލެއްގެ އަދުގެ ދަރިވަރުންނަށް އަހަރެމެންނީ ނަމޫނާ ބަޔަކަށް ވުމަކީވެސް ކޮށްދެވޭނޭ ވަރަށްބޮޑު އެހީތެރިކަމެކެވެ. އެކުދިންގެ ކުރިމަތީގައި އަދަބު އަހުލާގު ހިފެހެއްޓުމާއި، އެހެން މީހުންނަށް އިހްތިރާމް ކުރުމަށް އެކުދިންނަށް ބާރު އެޅިދާނެއެވެ. ސޫރަތުލް އަސްރުގެ ތިންވަނަ އާޔަތުގައި ބަޔާންކުރައްވާ ފަދަ ބަޔަކަށް ވެވިދާނެއެވެ. އެއީ ޞާލިހު އަމަލުކޮށް ކެތްތެރި ވުމަށާއި ހައްގަށް ވަސިއްޔަތް ކުރާ ބަޔަކަށެވެ. މިފަދައިން އަދުގެ ސުކޫލު ކުދިންނާއި ދޭތެރޭ، އަދުގެ އިސްދަރިވަރުންގެ އަމަލުތައް ބެހެއްޓުން ވަރަށްވެސް މުހިންމެވެ. މިއީ އެ ޔުނީފޯމުގައި އަހަރެމެން މިއަދު ވީނަމަވެސް އެ ރީތިކަން ދެމިގެންދާނޭ ކަމެކެވެ. އާދޭހެވެ! އަދިވެސް ސުކޫލު ޔުނީފޯމުގައި ހުންނަ އިރު ހާދަހާވާ ރީއްޗެވެ!

މި ރީތިކަމާއި މި ހިތްހަމަ ޖެހުމާއި މި ހަނދާންތަކުގެ ހައްގު ކޮންމެ މީހަކުވެސް އެ ސުކޫލަކަށް އަދާކޮށް ދޭންވާނެއެވެ. އެހެނީ މާދަމާ އަހަރެމެންގެ ދަރީންނަކީ ހަމަ އެ ފުރާޅުގެ ދަށުން ހިޔާ ލިބިގަންނާނޭ ދަރީންތަކެއް ކަމުގައި ވާތީއެވެ. ސުކޫލުތަކަކީ ހާއްސަކޮށް އަހަރެމެން އެ ސުކޫލަކުން ކިޔެވި ސުކޫލުތަކަކީ އެ ތަންތަނަށް އަހަރެމެން ދަރާފައިވާ ދަރަނި އިންތިހާއަށް ބޮޑު ތަންތަނެވެ. އެ ދަރަނި އަދާކުރުމަކީ ކޮންމެ އިސްދަރިވަރެއްގެ ބޮލުގައި އެޅިފައިވާ ވަރަށް ބޮޑު ޒިންމާއެއްވެސް މެއެވެ. ނަމަވެސް މިފަދައިން ސުކޫލުތަކަށް އެކި ގޮތްގޮތުން އެހީތެރިވެ ދިނުމަކީ ޒިންމާއެއް ނުވަތަ ވާޖިބެއް ކަމުގައި ނުދެކި އެއީ ކުރާ ހިތުން ކުރަން ބޭނުން ވެގެން ކުރާ ކަމަކަށް ހަދަން އެބަޖެހެއެވެ. އެއީ އެ ސުކޫލެއްގެ ޔުނީފާމުގައި މިއަދުވެސް އަހަރެމެން ފުރިހަމަ ކަމާއި ރީތިކަން މަތީ "ފެނިގެންދާނޭ" ކަންކަމެވެ.