ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިއްހީ ނިޒާމަކީ ގިނަ ދިވެހިން އެ ނިޒާމަކާއި މެދު ކަންބޮޑުވުން އިންތިހާއަށް އޮޮތް ނިޒާމެކެވެ. މީގެ ދުވަސްކޮޅެއް ކުރިން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިއްހީ ނިޒާމު އޮތީ ވެންޓިލޭޓަރުގައި ކަމަށް ބަޔަކު ދިޔައީ ބުނަމުންނެވެ. ނަމަވެސް ސިއްހީ ނިޒާމު ކުރިއެރުވުމަށް ބޮޑެތި އެތައް މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެވޭ އިރު، ތަފާތު ބޮޑެތި ކަންކަންވެސް ސިއްހީ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން މި ރާއްޖޭގައި ތަރުތީބުވެފައި އެބަ ހުއްޓެވެ.

ކޮންމެއަކަސް ރާއްޖޭގެ ސިއްހީ ނިޒާމު ކުރި ނާރައެކޭ ނުބުނެވޭނެއެވެ. ނަމަވެސް ގަބޫލުކުރަން ޖެހޭ ހަގީގަތަކީ މި ކުރިއަރާ ކުރިއެރުމާއި އެކު، ނިޒާމުގެ ދޯހަޅިކަންވެސް ކުރިއަރާ ދާކަމެވެ. ރާއްޖޭގެ ސިއްހީ ނިޒާމުގައި ހަރުދަނާވެ ތަރުތީބު ވާން ޖެހޭ ވަރަށްގިނަ ކަންކަން އެބަ ހުއްޓެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ފާހަގަކޮށްލެވޭ ބައެއް ކަންކަމަށް ބަލައިލާނަމެވެ.

ރަނގަޅު ސިއްހީ ހިދުމަތެއް މި ރާއްޖޭގައި ހޯދުމަކީ، މާވަހަރެއް ހޯދުން ފަދަ ކަމަކަށް މިވަނީ ވެފަައެވެ. ރަށްރަށުގައި ތިބޭ ރައްޔިތުން މާލެއިން ރަގަނޅު ޑަކްޓަރަކަށް ދެއްކުމަށްޓަކައި ވާ ގުރުބާނީ، ހިދުމަތް ދޭ ފަރާތްތަކަށް ނޭނގޭނެއެވެ. ވިޔަފާރިވެރިންނަކަށް އިހުސާސެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. ކޮންމެ ދުވަހެއްގެ ވަކި ވަގުތެއްގައި ވަކި ނަންމަބަރަކަށް ގުޅާ ހަދައެވެ. އެ ނަންބަރަށް ގުޅެނީ އެހާ އިރު ގުޅައިގެންނެވެ. ގުޅުމަކުން އަދި ފުދުނީ އެއް ނޫނެވެ. އެ ކިޔާ "ފަރިއްސެއް" ކިޔުމަށް ފަހު އަދަދުތަކަށް ފިތުމާއި އެކު ފޯނެއް ރިންގުވާން ފަށައެވެ. އިސާބުންވެސް އަދި ނިމުނީނެއް ނޫނެވެ. އެ ފޯނުގެ ކިއުގައި ޖެހި ވިހި-ތިރީސް މިނެޓު ހޭދަވާފަހުން އެ ފޯނު ނެގޭ ގޮތްވެއެވެ. އެއާއި އެކު ބޭނުންވާ ހިދުމަތުގެ ނަންގަނެވޭ އިރު، އެ ހިދުމަތެއްގެ މުއާލާތް އޮންނަނީ ކެނޑިފައެވެ. މިހެން ކަން ދިމާވުމުން، ޖެހިގެން އަންނަ ދުވަހުވެސް އައު އުންމީދަކާއި އެކީ މިކަން ކުރެވޭތޯ ބަލި މީހާ އުޅެއެވެ. ޖެހިގެން އަންނަ ދުވަހުވެސް ކަން ވަނީ ހަމަ އެފަދައިންނެވެ. މިކަމުގައި ކޮންމެ ދުވަހަކު ވިއްސަކަށް ރުފިޔާ ހޭދަކުރަން ޖެހެއެވެ. މިގޮތުގައި މިކަން ކޮށްކޮށް ތިއްބާ، މާވަހަރެއް ފެންނަ އުސޫލުން ކޮންމެވެސް ދުވަހަކުން، އެމީހެއްގެ ނަސީބު ހުރިގޮތަކުން އެ ހިދުމަތެއް ލިބޭގޮތް ވެއެވެ.

އަނެއްބަޔަކު ހިދުމަތުގެ ކިއުގައި ޖެހެނީ ބަލި ބޮޑުވަރުވަމުން ދާ ކަން އެނގި ހުރެ ހެދޭނޭ އިތުރުގޮތެއް ނެތިއެވެ. ތިން ހަތަރު މަސްކުރިން ނަން ނޯޓުކޮށްގެން، ހާލަތު ނިޔާކުރާ ގޮތުން އެއްބައި ފަހަރު ތަންކޮޅެއް އަވަސްވެ، އަދި އަނެއްބައި ފަހަރު ލަސްވާ ގޮތްވެސް ވެއެވެ. މިކަމުގައި ވެސް އޮތީ ހަމަ މާވަހަރު ހޮވާ އުސޫލުން ނަސީބެވެ.

އާދޭހެވެ! ބަލި މީހުން އިންތިހާއަށް ގިނަ ކަން ގަބޫލު ކުރަމުއެވެ. އެހެނަސް މިޒަމާނުގައި ކޮންމެވެސް ކަހަލަ ހަރުދަނާކަމެއް ހުންނަ ނަމަ ހިއްސީ ނިޒާމާއި ބެހޭގޮތުން ޝަކުވާއެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ.

ސިއްހީ ހިދުމަތުގެ ނަމުގައި ވިޔަފާރި ކުރާ ޝަކުވާ އަކީވެސް ވަކިން ކުޑަ ޝަކުވާއެއް ނޫނެވެ. ކިތަންމެ ބޮޑު އަގެއްގައި ނަމަވެސް ބަލި މީހާއަކީ ބަލި މީހެއް ކަމުން ބައްޔަށް ފަރުވާއެއް ހޯދުން މަޖުބޫރުވެއެވެ. ރުހުނަސް ނުރުހުނަސް "ވިޔަފާރިވެރިޔާ" ބުނި އަގެއް ދީފައި ފަރުވާއާއިގެ ކުރިއަން ދާން މަޖުބޫރުވެއެވެ. މިފަދައިން ސިއްހީ ހިދުމަތުގެ ނަމުގައި ވިޔަފާރި ކުރާ ފަރާތްތަކުން އާންމު ރައްޔިތުމީހާ މާލީ ގޮތުން ބަލި ކޮށްލައެވެ.

ރާއްޖޭގެ ސިއްހީ ނިޒާމާއި ގުޅޭ ގޮތުން ކުރެވޭ އަނެއް ބޮޑު ޝަކުވާ އަކީ އާސަންދައާއި ބެހޭގޮތުން ކުރެވޭ ޝަކުވާ އެކެވެ. އާސަަންދައިގެ ނާޖާއިޒް ފައިދާ ވިޔަފާރިވެރިން ނަގާ ވާހަކައެވެ. އާސަންދަ ލިބެނީ ބަލިމީހާއަށް ނޫން ކަމާއި އޭގެ ލުއިވެސް ލިބެނީ ވިޔަފާރި ކުރާ ފަރާތްތަކަށް ކަމަށް ބައެއް އާންމުން ފާހަގަ ކުރެއެވެ.

ސީ އެމްބިއުލާންސުގެ ހިދުމަތަކީވެސް ދޯހަޅި ހިދުމަތެކެވެ. ރަށެއްގައި އޮތް ހާލު ބޮޑު ބަލި މީހަކު އެވެނި މިނެވި ހޮސްޕިޓަލަށް ނުވަތަ ރަށަކަށް ގެންދިއުމަށް ޑަކްޓަރު އަންގާ އަވަސް ބޭނުން ވި ނަމަވެސް، އެކަމުގައި ފުރިހަމަ ކުރަންޖެހޭ އިޖުރާއަތްތައް ގިނަ ކަމުން އެ ހިދުމަތް ލިބުމުގައި ލަސްތަކެއް ކުރިމަތިވެއެވެ. އިމެޖެންސީ ހާލަތްތަކުގައި ލަސްވާ ކޮންމެ ސިކުންތަކީވެސް ވަރަށް ބޮޑު އެއްޗެކެވެ. އެހެންކަމުން އެ ނިޒާމުގައި އަވަސްކަމެއް ލިބުމަކީވެސް ރައްޔިތުންގެ ވަރަށްބޮޑު އުންމީދެކެވެ.

ރާއްޖޭގެ ސިއްހީ ނިޒާމުގައި ހުރި މިފަދަ ކޮންމެ ޝަކުވާއަކީ ބަލި މީހުންގެ ދޫތަކުން ބޭރުވާ ޝަކުވާ ތަކެކެވެ. މިކަމުގެ ނަތީޖާ އަކަށް ވަނީ ބަލި މީހުންނާއި ސިއްހީ ހިދުމަތްތެރިންނާއި ދެމެދު އޮންނަ އިތުބާރު ކުޑަވުމެވެ. ސިއްހީ ނިޒާމު ކުރިއަރުވާ ފަދައިން، ނިޒާމުގައި ހުރި މިފަދަ ދޯހަޅި ކަންކަން ވެސް ހަރުދަނާކޮށް ތަރުތީބުކުރުމަކީ ކޮންމެހެން މުހިންމު އަދި އެހާމެ ބޭނުންތެރި ކަމެކެވެ.