މާލޭގެ ކާރޫބާރޫ ބޮޑު މާހައުލުގެ ވާހަކަ ދައްކާކަށް ނެތީމެވެ. ނަމަވެސް ރާއްޖޭގެ އެހެން ކުދި ކުދި ރަށްތަކަށް ބަލައިލާނަމެވެ. ކޮންމެ ރަށެއްވެސް އިންތިޒާމުވެ ހިނގާ ނިޒާމެއްގެ ތެރެއިން އެރަށެއްގެ ރަށްވެހި ކަންކަން ތަރުތީބުވެ ހިނގަނީ އެރަށްރަށުގައި ދެވޭ ހިދުމަތްތަކުގެ ފަށުއިކަމުންނެވެ. އަސާސީ ހިދުމަތްތަކެވެ. މިފަދަ ގިނަ ހިދުމަތްތަކުގެ އަސާސަކީ ސަރުކާރު މުއައްސަސާތަކެވެ. އެ މުއައްސަސާ ތަކުގައި ތިބޭ ސަރުކާރު މުވައްޒަފުންނެވެ. އެނގޭހެއްޔެވެ؟ މި މިވައްޒަފުންނަކީ ސަރުކާރުގެ މާލިއްޔަތުން މުސާރަ ދީފައި ތިބޭ ބައެކެވެ. މިއީ ވަކި ވިޔަފާރިއަކަށް ނުވަތަ ވިޔަފާރިވެރިއަކަށް ބަރޯސާވެގެން ތިބޭ ބައެއް ނޫނެވެ. މިފަދަ މުވައްޒަފުންނަށް ސިވިލް ސާވަންޓުންނޭ ކިޔައެވެ.

ސަރުކާރުން މުސާރަ ދީފައި ކޮންމެ ރަށެއްގައި އެ ރަށެއްގެ މުއައްސަސާތަކުގައި ތިބޭ މުވައްޒަފުން ކުރާހާވެސް ކަމަކީ އެ ރަށެއްގެ ރައްޔިތުންނަށް ހިދުމަތް ކޮށްދިނުމެވެ. އެންމެ އާދައިގެ ރަށަކަށް ބަލާލާނަމަވެސް އެފަދަ އެތައް މުވައްޒަފުންނެއް ފެންނާން އެބަ ތިބެއެވެ. ކައުންސިލް އިދާރާގައި ތިބޭ މުވައްޒަފުންނާއި މިސްކިތު މުވައްޒަފުންނާއި ސުކޫލާއި ސިއްހީ މަރުކަޒުތަކުގެ މުވައްޒަފުންނާއި އިންޖީނުގެއާއި ފެނުގެ ހިދުމަތްދޭ ގޭގޭގައި ތިބޭ މުވައްޒަފުންނާއި، ފުލުހުންނާއި ކޯޓުގައި ތިބޭ މުވައްޒަފުންނެވެ. މިއިން ކޮންމެ ތަނަކު މަސައްކަތް ކުރާ މުވައްޒަފަކު ނަމަވެސް އެ މުވައްޒަފަކަށް ގާނޫނީ ގޮތުން މަތިވާ ހާއްސަ ވާޖިބުތަކަކާއި ޒިންމާތަކެއް ވެއެވެ. އެކަން އެ މުވައްޒަފުން ގަވައިދުން ކުރަމުން ގެންދެއެވެ. ނަމަވެސް އެ މުވައްޒަފުންނަށް ނޭނގޭ ކަމެއް އެބަ އޮތެވެ!

ކޮންމެ ރަށެއްގައި ތިބޭ ސަރުކާރު މުވައްޒަފުން ނުވަތަ ސިވިލް ސާވަންޓުންނަކީ އެރަށަކަށް ހިދުމަތް ކުރަމުންދާ މީހުންނެވެ. މާނައަކީ އެރަށުގެ ރަށްވެހި ކަންކަން ތަރުތީބުވެ ހިނގުމުގައި ބޮޑު ދައުރެއް އަދާކުރާ ބައެކެވެ. އެނގެންވީ ކަމަކީ އެރަށެއްގެ އެ ރަށްވެހި ކަންކަން ތަރުތީބުވެ ހިނގުމުގައި އެމީހެއްގެ ޒިންމާ ވަރަށްބޮޑު ކަމެވެ. އެމީހަކު ނުވަތަ އެ މުވައްޒަފަކު ވާ އިހުމާލަކުން ނުވަތަ ފަރުވާކުޑަކުރާ ކަމަކުން އެރަށެއްގެ ރަށްވެހި ކަމުގެ ތަރުތީބަށް ބުރޫ އަރާފާނެއެވެ. ފަހަރުގައި މާ ބޮޑު ކަމެއް ކަމުގައި އެކަން ނުވި ނަމަވެސް ހަގީގަތަކީ އެއީ އެރަށެއްގެ ރަށްވެހި ކަންކަމުގެ ތަރުތީބުން ގެއްލިގެންދާ ތަރުތީބެއް ކަމެވެ.

ރަށުގެ ރަށްވެހި ކަންކަމުގެ ތަރުތީބު ހިއްފަހައްޓައިދޭ ރަށުގައި މަސައްކަތްކުރާ ސަރުކާރު މުއައްސަސާތަކުވެ މުވައްޒަފުންނަކީ ކޮންމެ ރަށެއްގައިވެސް ވަރަށް މުހިންމު ބައެކެވެ. ހަމަ އެކަނި އެ މުވައްޒަފަކު މަސައްކަތް ކުރާ މުއައްސަސާއަކަށް ނޫނެވެ. މުޅި ރަށަށެވެ. ރަށުގެ އިޖްތިމާއީ ކަންކަމުގައި އެންމެ އިސްކޮށް އުޅެން ޖެހޭނީ މި ދަންނަވާ އެރަށްރަށުވެ ރަށްވެހި ކަންކަން ތަރުތީބު ކުރުމުގައި މަސައްކަތްކުރާ ސަރުކާރު މުވައްޒަފުންނެވެ. އިޖްތިމާއީ ކޮންމެ ކަމެއްގައެވެ.

މިސާލަކަށް ބަލާލަމާ ހިނގާށެވެ! ރަށު ސުކޫލުން އިންތިޒާމު ކުރާ ކަންކަމުގައި ރަށުގެ އެހެން މުއައްސަސާތަކުގެ ބައިވެރިވުން ލިބެންވާނެއެވެ. ރަށު ސިއްހީ މަރުކަޒުން އިންތިޒާމު ކުރާ ކަންކަމަށްވެސް އަދި ރަށު ކައުންސިލުން އިންތިޒާމު ކުރާ ކަންކަމަށްވެސް އިސްވެ ބުނިހެން ހުރިހާ މުއައްސަސާއެއްގެ އެއްބާރުލުން ލިބެންވާނެއެވެ. އެ މުވައްޒަފުންގެ ފުރިހަމަ ބައިވެރިވުން އޮންނަން ވާނެއެވެ. ތިމާގެ ރަށުގެ ރަށްވެހި ކަންކަން ތަރުތީބުކޮށް ހިނގާ ދިޔުމުގެ ޒިންމާ ބޮލުއެޅިފައިތިބި އެ ރަށްތަކުގެ ސަރުކާރު މުވައްޒަފުންނަކީ އެރަށްރަށުގެ އިޖްތިމާއީ ހުރިހާ ކަމެއްގައި އަމަލީގޮތުންނާއި މާލީގޮތުން ބައިވެރިވާން ޖެހޭނޭ ބައެކެވެ.

އާދޭހެވެ! މިހެން ދެންނެވުމުންވެސް ހިތްޕުޅާ ހަމަ ނުކުރައްވާ ކިތަންމެ ބަޔަކު އުޅޭނެއެވެ. ނަމަވެސް ވިސްނާލަބަލާށެވެ. އެ މުވައްޒަފުންނަކީ ރަށަށް ހިދުމަތްކުރާ މުވައްޒަފުންނެވެ. ރަށުގައި އެވެނި މުވެނި ކަމެއް ކޮށްދޭން އެވެނި މިވެނި ވަޒީފާއެއްގައި އުޅޭ ބައެކެވެ. ނަމަވެސް ހިދުމަތް ކުރަނީ މުޅި ރަށަށެވެ. އެރަށުގެ އިޖްތިމާއީ ފޭރާމުގެ ނަލަކަމާއި އެ ފޭރާމުގެ ފުރިހަމަކަމުން ހިތްހަމަޖެހުން ލިބިގަންނަ ބަޔަކަށް ހަމަ ގައިމުވެސް އެ މުވައްޒަފުން ވާނެއެވެ. ވީއިރު ކޮންމެ ރަށެއްގެ، ސަރުކާރު މުވައްޒަފުން އެއް އަމާޒަކަށް ވާސިލް ވުމަށް އެއް އަޒުމެއްގައި މަސައްކަތް ކުރާނަމަ އެ ރަށެެއްގެ އިޖްތިމާއީ ގުޅުންތައް ވަރަށްވެސް ބަދަހި ވާނެއެވެ.

ގަބޫލުކުރަން ދަތިނަމަވެސް ހަގީގަތަކީ ރަށްރަށުގެ ސަރުކާރު މުވައްޒަފުންވެސް ސިޔާސީ ހަސަދައާއި ފިތުނައިގެ ތެރެއަށް ޣަރަގުވެފައި ތިބޭ ކަމެވެ. ތިމާ ނުރުހޭ ސަރުކާރުތަކުން ކުރާ ކަންކަމަށް އެއްބާރުލުން ދިނުކުގެ ޝައުގު އެ ސަރުކާރު މުވައްޒަފުގެ ކިބަޔަކު ނުހުރެއެވެ. އެއީ ރަށަށް ހިދުމަތްކުރާ އެ މުވައްޒަފު އެ ރަށާ ދޭތެރޭ ދެކޭ ގޮތެވެ. ބައިބައިވެ ރުޅިވެރިކަން އުފައްދާ ނަފްރަތު އުފެއްދުމަކީވެސް ސަރުކާރުން މުސާރަދީފައި ތިބޭ ބައެއް ސަރުކާރު މުވައްޒަފުންގެ އާދައެކެވެ. ރަށްތައް ކުރި އަރާ ނުދަނީ މިފަދަ މުޑުދާރު އަމަލުތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ.

އަނެއްބައި މުވައްޒަފުންނަކީ ލިބޭ މުސާރައިގެ ބޭނުމުގައި އުޅޭ މުވައްޒަފުންނެވެ. ރަށަށް ހިދުމަތް ކުރުމާއި ތިމާގެ ރަށުގެ އިޖްތިމާއީ ފޭރާން އައުކޮށް ހަރުދަނާކުރުމުގެ ރޫހު މިބައިމީހުންގެ ހިތްތަކަކު ނުވެއެވެ. މުސާރަ ދެނީ ސަރުކާރުން ކަމުގައި ވީނަމަވެސް، އެ ސަރުކާރުގައި، ހުރިހާ ރައްޔިތުންގެ ފައިސާ ހުރި ނަމަވެސް، އެކަންކަމާ މެދު ނުވިސްނާ ބޮޑެތި އަންހެނުންނާ ފިރިހެނުން ސަރުކާރު މުވައްޒަފުންގެ ގޮތުގައި އެބަ ތިބެއެވެ. މިއީ ލަދުވެތި ކަމެކެވެ.

އެބައިމީހުންނަށް ހީވާ ކަހަލައެވެ! ތިމާ ވަޒީފާ އަދާ ކުރާތަނުގައި އެ ހުރި ޒިންމާއެއް އަދާކުރުމުން ރަށަށް ހިދުމަތްކުރުމުގެ ބައި ފުރިހަމަވީއެވެ! ނަމަވެސް އެއީ ގޯހެކެވެ! އެވަރަކުން ރަށަށް ހިދުމަތްކުރުމުގެ ޒިންމާ އަދާވީކީއެއް ނޫނެވެ! ރަށުގެ އިޖްތިމާއީ ކަންކަމުގައި އިސްކޮށް އުޅެންވާނެއެވެ. އެއް މުއައްސަސާ އަނެއް މުއައްސަސާއި އެކު ގުޅި އެހީތެރިވެ ވާންވާނެއެވެ. އެއް އަމާޒަކަށް ވާސިލްވާން ހުރިހާ މުއައްސަސާތަކާއި މުވައްޒަފުން އަޒުމެއް ކަނޑައަޅަން ވާނެއެވެ. ރަށްތައް ކުރި އަރާ ދާނީ ރައްޔިތުންގެ ފައިސާއިން މުސާރަ ނަގާ ސަރުކާރު މުވައްޒަފުން އެއް އަމާޒަކަށް މަސައްކަތް ކޮށްގެންނެވެ.