ޤަދީމީ ދުވަސްތަކުގެ ވެރިކަމާއި ރަސްކަމުގެ ކޮއިލުގެ ތެރޭގައި، ސިޔާސީ ނުފޫޒަކީ ބާރުގަދަ އެއްޗެކެވެ. މިފަދަ ކޮންމެ ނުފޫޒެއް ފޯރުވުމުގައި އިސް އެކަކު އަބަދުވެސް ހުރެެެވެ. އެފަދަ މީހުންނަކީ ހާއިނުން ނުވަތަ ގައްދާރުން ކަމުގައި ސިފަކުރާ ބަޔަކުވެސް އުޅެއެވެ. އެމީހުންގެ ރޭވުންތެރިކަމާއި އިންތިޒާމުވެގެން ކުޅޭ ސިޔާސީ ކުޅިތަކުގެ ފައްކާކަމުންނެވެ. ހަމަ އެ ގޮތަށް ހަނގުރާމައިގައިވެސް މިފަދަ ނޫފޫޒާއި އެ ނުފޫޒުން އުފައްދާ ސިޔާސީ ބާރުވެރިކަމަކީ ބޮޑު ދައުރެއް އަދާކުރާ އެއްޗެކެވެ. ހަނގުރާމައިގެ އުކުޅުތަކުގެ އިތުރުން ހަނގުރާމަތަކުގައި ގެންގުޅޭ ދުރު ވިސްނުން ތަކަކީ ހަނގުރާމަތައް ކާމިޔާބުކުރުމުގައި ވަރަށްވެސް މުހިންމު ވިސްނުން ތަކެކެވެ. 

ބައެއް ތާރީހީ ވާހަތަކުން އެނގޭ ގޮތުގައި ރާޒުވާ ކުޅުމަކީ ބައެއް ޤަދީމީ ހަޟާރަތްތަކުގައި އެ ހަޟާރަތްތަކުގެ ރަސްކަމުގެ ތެރޭގައި ގަދައަށް ކުޅެ އުޅުނު ކުޅިވަރެކެވެ. އެ ކުޅިވަރުގެ ތެރެއިން އިސްވެ ބުނެވުނު ސިޔާސީ ކުޅި ތަކާއި ހަނގުރާމައިގެ ކުޅިތައް ކުޅޭނޭ ވަގުތާއި ސާއަތާއި ހާލަތްތަކާއި އަދި އެ ކުޅިތައް ކުޅުވާ މީހުންނާއި ރައްދުވާ މީހާ އާއި މި ހުރިހާ ކަމެއް ދެނެގަތުމަށް އެހީތެރިވެދެއެވެ. މިއީ ރާޒުވާގެ ވާހަކައެވެ. ރާޒުވާގެ ވާހަކަ އިހަށް ބާއްވަމާ ހިނގާށެވެ.

ދިވެހިންނަކީ ޒަމާނުއްސުރެ ވަކި ޝަހުސެއްގެ ގޮތުގައި ދުނިޔޭގައި އޮތް ބައެކެވެ. އެ މިނިވަން ޝަހުސުގެ ތެރެއިން އަމިއްލަ ބަހަކާއި އަމިއްލަ ސަގާފަތަކާއި އަމިއްލަ އާދަކާދައެއް ދިވެހިން ނެރެ ދައްކައިފިއެވެ. މި އާދަކާދައިގެ ތެރެއިން އަމިއްލަ ވަންތަ ކުޅިވަރު ތަކެއްވެސް ދިރުވައިފިއެވެ. ފަސް އޮށް ކުޅުމާއި އޮށްވަޅު ގޮނޑި އަކީ މިފަދަ ދެ ކުޅިވަރެވެ. ދުނިޔޭގެ ތާރީހީ ވާހަކަތަކުން ރާޒުވާގެ ވާހަކައާއި ގުޅިގެން އިސްވެ މި ދެއްނެވި ވާހަކަ ތަކާއި، ދިވެހި ތާރީހުގައި އޮތް މި ދެ ކުޅިވަރު ކަމުގައިވާ ފަސްއޮށް ކުޅުމާއި އޮށްވަޅުގޮނޑި ކުޅުން، އެއް މީޒާނެއްގައި ކިރިދާނެތޯއެވެ؟

މިކަމުގައި ތާރީހީ ނަޒަރަކުން ބެލުން އަޅުގަނޑު ދޫކޮށްލާނަމެވެ. ނަމަވެސް ބުއްދީގެ ހަމައިން، ލަފާ ކުރުމާއި ވެދާނޭ ކަމެއް ކަމަށް ދެކިގެން ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ އޮތްކަމެއް ކަމުން، އެ ނަޒަރުން ލިޔެލާނަމެވެ. ފަސްއޮށަކީ "5" އޮށް ބޭނުން ކޮށްގެން ކުޅޭ ކުޅިވަރެކެވެ. ބިންމަތީގެ ދޮން ފަސްގަނޑުމަތީ ދެފައި ވަށްކޮށްލައިގެން އިނދެ ކުޅޭ މި ކުޅިވަރުގެ ތަފްސީލަކަށް ނުދާނަމަވެމެ. ނަމަވެސް މި ކުޅިވަރުގެ ތެރެއިން ރޭވުންތެރިކަމާއި އިންތިޒާމު ކުރުމުގެ ހުނަރު އިހު ދިވެހިންނަށް ލިބިދާނެތޯ ސުވާލު އެބަ އުފައްދަމެވެ.

މިސާލަކަށް އެ ފަސް އޮށް އެކި މަރުހަލާގައި އުކާލެވޭ ގޮތަކީ އެ ކުޅިވަރުގައި ފަސޭހައިން ކުރިއަށް ދާން ލިބޭ ފައްސި ކަމެކެވެ. ހަމަ އެއާއި އެކު އަތުގެ މަތީފުށަށް އެއް އޮށް ލައިގެން، ބާކީ ހަތަރު އޮށް، ހަމަ އެ އަތުން ނަގާ، އެ އޮށް މަށްޗަށް އެއްލާ އެ އަތުން އެ އޮށް ހިފާ ހިފުމުގައިވެސް ވަގުތާ މިސްރާބަކީ މުހިންމު އެއްޗެކެވެ. ވަޅުކޮޅެއް މަތީ އަތުގެ ކާވަތް އަޅާ، އޮށްތައް އެ ވަޅުކޮޅަށް ވައްޓާލުމުގެ މަރުހަލާ އަކީވެސް ބުއްދި އާއި ސިކުނޑި ބޭނުން ކުރަން ޖެހޭ މަރުހަލާއެކެވެ. މިފަދައިން މިކަންކަން ނުވެދާނެ ހެއްޔެވެ؟ ދެން އޮތީ ދިވެހިން އޭރު ފަސްއޮށް ކުޅެ އުޅުނު މިންވަރެވެ. އާދައިގެ ތިލަ އިބާރާތަކުން ބުނާނަމަ، ފަސްއޮށް ކުޅުމަކީ ކެއުމަށްވުރެ ގިނައިން ކޮށް އުޅުނު ކަމެކޭ ބުނެވިދާނެއެވެ. ވީއިރު، އެ ކުޅިވަރުގެ ތެރެއިން ސިޔާސީ އިޖްތިމާއީ އަދި ހެވިކަމުގައި އުކުޅު ތަކާއި ދުރު ވިސްނުން ދިވެހިން ހޯދައި ގަނެފައި އޮވެދާނޭ އަހަރެމެންނަށް ބުނެވިދާނެއެވެ. އިސްވެ ބުނެވުނު ރާޒުވާ ފަދައިންނެވެ.

އޮށްވަޅު ގޮނޑި އަކީ ދެމީހުންނަށް ކުޅެވޭ ކުޅިވަރެކެވެ. ލަކުނޑީގައި ހަދާފައި ހުންނަ މި ގޮނޑި އަކީ ކޮންމެ މީހަކަށް ނުވަ ވަޅު، އެއީ ކުދި އަށް ވަޅާއި ބޮޑު އެއް ވަޅު އިންނަ ގޮތަށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ގޮނޑިއެކެވެ. ނުވަތަ ބޯޑެކެވެ. މި ވަޅު ތަކަށް ނިސްބަތްކޮށް "އޮށްވަޅު" ކިޔާ އުޅެއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ އޮށްވަޅުގޮނޑި ކުޅެ އުޅުނީ ކުދި ބޮލި ބޭނުން ކޮށްގެންނެވެ. އޭގެ ފަހުން އެކި ކަހަލަ "އޮށް" ބޭނުން ކުރެވެން ފެށިއެވެ. މި ކުޅިވަރުވެސް ކުޅޭ ގޮތުގެ ތަފްސީލަކަށް ނުމެދާނަމެވެ. ނަމަވެސް މިކުޅިވަރުގެ ތެރެއިންވެސް ބުއްދި ރަނގަޅުވެ، ދުރު ވިސްނުން އިސްކުރަން ދިވެހިން ދަސްކޮށްފާ ހުރެދާނެ ކަމަށް ބެލެވިދާނެއެވެ. އިސްވެ ދެންނެވިހެން ރާޒުވާ ފަދައިންނެވެ.

އޮށްވަޅުގޮނޑީގައި ކޮންމެ މީހަކަށް ލިބޭ އަށް ވަޅަށް އޮށް އަޅާފައި ހުންނަނީ އެއް އަދަދަކަށެވެ. ކުޅިވަރު ކުޅޭނީވެސް ހަމަ ހަމަ ކަމާއި އިންސާފުވެރި ކަމާއި އެކުގައެވެ. ވަޅަކުން ނަގާ އޮށްތައް ބަހަމުން ދާނީ ހަމަހަމަ ކޮށެވެ. ދިމައިވާ ގޮތަކުން އަނެކާގެ ވަޅުން ހުރިހާ އޮށެއް ލިބޭ ގޮތްވެއެވެ. މި ގޮތް ކުޅޭ ދެމީހުންނަށްވެސް ލިބިގެން ވެއެވެ. ނަމަވެސް ކުޅެ ނިމޭ އިރު އެކަކަށް ހުރިހާ އޮށެއް އެބަ ލިބެއެވެ. މި ވަނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ. މި ކަމުގައި އޮތީ އެ މީހަކު، އިހްތިޔާރު ކުރާ ވަޅެކެވެ. ހަމަ އެކަނި ވަޅެއް ނޫނެވެ. އެ ވަޅު އިހްތިޔާރު ކުރާ ވަގުތާ ސާއަތަކީވެސް ވަރަށް މުހިންމު އެއްޗެކެވެ. އެ ކުޅިވަރުގައި މޮޅުވުން އޮތީ ވިސްނުން ބޭނުން ކޮށްގެން ކުޅުނު މީހަކަށެވެ. ވީ އިރު އިހު ދިވެހިންގެ ދުރުވިސްނުމުގެ ބިންގަލަކީ މި ކުޅިވަރު ނުވަތަ މިފަދަ ކުޅިވަރުތައް ކަމުވައި ވެދާނެ ނޫންތޯއެވެ! ދުނިޔޭގެ ތާރީހީ ވާހަކަ ތަކިގައި ރާޒުވާ އައިސްފައިވާ ގޮތަށެވެ.

ދިވެހިންގެ އިހުގެ ވެރިކަން ތަކުގައި އޮތް ސިޔާސީ ބާރުވެރިކަމާއި އެކު ކުޅެމުން ދިޔަ ސިޔާސީ ކުޅި ތަކާއި އެކި އެކި ދުވަސްވަރު ދިވެހިން ކުރި އެކި އެކި ހަނގުރާމަ ތަކުގައި ދިވެހިން ބޭނުން ކުރި ދުރުވިސްނުން ތަކުގައި މިފަދަ ކުޅިވަރުތަކުގެ ބޭނުން ތެރިކަން އޮވެދާނެއެވެ. މިފަދަ ކުޅިވަރު ތަކުގެ ސަބަބުން ތަނަވަސްވާ ހިޔާލުތަކުގެ ދިރުން އޮވެދާނެއެވެ. ރާޒުވާގެ ވާހަކަ ދުނިޔޭގެ ތާރީހުތަކުގައި ލިޔެވިފައި އޮތުމުން، އަހަރެމެން ދިވެހިންގެ އަމިއްލަ ކުޅިވަރުތަކުގައި އެ ރަހަ އެކުލެވިގެން ނުވާނެތޯއެވެ؟ މިއީވެސް ވެދާނޭ ކަމެކެވެ. ވުން ގާތްވެސް ކަމެކެވެ. މިކަމުގައި އެއްވެސް ތާރީހީ ލިޔުމަކަށް ބުނުމަކަށް އަދި ތޯތޯ އަކަށްވެސް ބުރައެއް ނުމެވަމެވެ. އަދި އެފަދަ އެއްވެސް ނަޒަރަކަށް ރައްދެއްވެސް ނުމެ ދެމެވެ. މިއީ ހަމަ ހިޔާލެކެވެ. ލަފާކޮށް ވެދާނޭ ކަމަށް ހީކުރެވުނު ކަމެކެވެ.