މަސްވެރިންނަކީ ކޮންބައެއް ހެއްޔެވެ؟ މި ސުވާލު މިހެން ކުރަން މި ޖެހުނީ ސަބަބުތަކެއް ނެތިއެއް ނޫނެވެ. ހަގީގަތުގައި ދިވެހިންނަށް މިއަދު މަސްވެރިންނަކީ ކޮންބައެއްކަން ނޭނގެއޭ ބުނުމަކުން މުޅިއަކުން ދޮގަކަށް ނުވާނެއެވެ. އެހެނީ މަސްވެރިންނަކީ މިއަދު މިގައުމުގައި ނެތް ބައެއްފަދައެވެ. ވެރިކަމަށް އަންނަން ކޮންމެ ފަރާތަކުންވެސް މަސްވެރިންނަށް ދައްކާ ހުވަފެންތަކަކީ ނިކަން އަޖައިބުކުރުވަނިވި ހުވަފެންތަކެކެވެ. މިއީ ވަކި މިއަދުގެ ހާލަތެއް ނޫނެވެ. ފެށުނީއްސުރެ މިކަން މިއޮތީ އެގޮތަށެވެ.

ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިގްތިޞާދުގައި މަސްވެރިކަމަކީ ބޮޑު ސިނާއަތެކެވެ. ނަމަވެސް އެއްމެ ބޮޑު އެއްމެ ވަރުގަދަ ސިނާއަތަކީ ފަތުރުވެރިކަމެވެ. ފަތުރުވެރިކަން ރާއްޖޭގައި ފުޅާވެ ފައްކާވަމުން ދިޔަ ވަރަކަށް މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތު މިހިރަ ހުރެގެން ދަނީ ދަށަށެވެ. މަސްވެރިކަން ދަށީކީއެއް ނޫނެވެ. ޖުމުލަކޮށް މުޅި ސިނާއަތުގެ ބަލިކަށިކަމެވެ. މަސަވެރިންނަށް ބާނާ މަހަށް، ކިރާ މަހަށް ހަމަ އަގެއް މިއަދަކު ނުލިބެއެވެ. މިއީ ހިތާމަ ހުރި ކަމެކެވެ. ދިވެހިންގެ ލޭނާރު ކަމުގައި އަދިވެސް އޮތީ މަސްވެރިކަމެވެ. އެހެނަސް މިއަދި އެ ނާރު ބުރިބުރި ވެއްޖެއެވެ.

ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތަކީ ފައިސާ އިންތިހާއަށް ލިބޭ ސިނާއަތެކެވެ. ބޮޑެތި ވިޔަފާރި ވެރިންނާއި އެ ސިނާއަތުގައި މަސައްކަތް ކުރާ އާދައިގެ މުވައްޒަފަށްވެސް މެއެވެ. މިއީ ހަގީގަތެވެ. ނަމަވެސް މަސްވެރިކަމުގައި މިއާއި މުޅިން އިދިކޮޅެވެ. މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތަށް ނުކުންނަ ޒުވާނުން މަދުވަނީވެސް މިހެން ވެގެންނެވެ. މަސަވެރިކަން މުޅިން އިދިކޮޅޭ މި ދެންނެވީ އެއްމެ ފުރަތަމަ ކުރި ސުވާލަށް ރިއާޔަތް ކޮށެވެ.

މަސްވެރިކަމަކީ އެއް ވެރިކަމެއް ނޫނެވެ. މިއީ ފުޅާ ސިނާއަތެކެވެ. މިއީ ހައިބަތު ބޮޑު ސިނާއަތެކެވެ. މިއީ އޭގެ ގޮފިތައް ގިނަ ސިނާއަތެކެވެ. އެހެނަސް މަސްވެރިންކަމުގައި ނަންވެފައި އޮންނަނީ އަބަދުވެސް ފެލިވަރަށް ނުވަތަ އެނޫންވެސް އެފަދަ ކުންފުންޏަކަށް މަސްކިރާ މަސްވެރިން އެކަންޏެވެ. އެއީ ސަބްސިޓީވެސް ލިބޭ މަސްވެރިންނެވެ. އެހެނަސް އެނޫނަސް މަސަވެރިން މި ރާއްޖޭގައި އެބަ އުޅެއެވެ. އަބަދުވެ އެ މަސްވެރިންގެ ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ ދެންތިބި މަސްވެރިންގެ މޫނުގައި ކޮޅުފައިން ޖެހުންފަދަ ކަމެކެވެ. އަބަދުވެ އިވެނީ އެއިން ކުންފުންޏަކުން މަސްގަންނަ އަގުތަކޭ ކިޔާ އަޑެވެ. ކޮންމެވެސް އައިސް ޕްލާންޓެއްގެ ވާހަކައެވެ. ހަމަ ހައިރާން ވެއްޖައީމެވެ. މަސްވެރިންނަށް މި ރާއްޖޭގައި ތިބީ ހަމައެކަނި އެމީހުން ހެއްޔެވެ؟

ބޮޑުކަންނެލި މަސްވެރިންނާއި އައިސް އަޅައިގެން ނުކުމެ މަސް ބާނާ ބޮޑެތި ކުންފުނިތަކަށް މަސް ކިރާ ފަރާތްތަކަށްވެސް އިންސާފު އޮންނަން ވާނެއެވެ. ހެޔޮ ގޮތް ހަދައިދޭން ވާނެއެވެ. ނަމަވެސް ހިތާމައަކީ ދެން އިތުރު ބަޔަކު އުޅޭކަން ހަންދާން ނައްތާލާކަމެވެ. ސޫފީގެ މަސްވެރިކަމަކީވެސް މަސްވެރި ކަމެކެވެ. ފާނައިގެ މަސްވެރިކަމަކީވެސް މަސްވެރިކަމެކެވެ. ލައްޓި ރާގޮނޑި ބާނާ، ކައްކާ ހިއްކާ ހިކި މަހުގެ ގޮތުގައި ވިއްކާ މަސަވެރިކަމަކީވެސް މަސަވެރިކަމެވެ. ނަމަވެސް މީސްކޮޅު މަދުވެފާ އާބާދީ ކުޑަވެފާ ލިބޭ ފައިސާކޮޅު މަދު ކަމުން އެއްވެސް ބަޔަކަން މި ކަންކަމުގައި ހެޔޮގޮތެއް ހަދައިދޭކަށް ނުކެރެއެވެ. ހާއްސަކޮށް ހިކިކަނޑުމަހަށެވެ. މިއަދު ބާޒާރުގައި ހިކިކަނޑުމަހުގެ އަގު އުޅެނީ، ކިލޯއެއް ގާތްގަނޑަކަށް އެއްމެ 18 ރުފިޔާއަށެވެ. ނަމަވެސް ކަންނެލީގެ އަގު އުޅެނީ، ކިލޯއެއް ގާތްގަނޑަކަށް 60 ރުފިޔާއަށެވެ. ހިކިކަނޑުމަހަކީ އެ ބާނާ ކަރު އަޅާ ކަނޑާ ކައްކާ ހިއްކައިގެން ވިއްކޭ އެއްޗެކެވެ. 

ކަންއޮތީ މިހެންނެވެ. މަންޒަރު އޮތީ މިހެންނެވެ. އެހެނަސް ހިކިކަނޑުމަހުގެ ވާހަކަ ދައްކާލާނޭ އަނގައެއް، މިއަދު ނެތެވެ. މަސްވެރިން ތެޅި ތެޅި ހަން ދަނީއެވެ. މިއަދުވެސް ދައްކާ ވާހަކަކީ ކަންނެލި މަސްވެރިކަމުގެ ވާހަކައެވެ. އާދޭހެވެ! މި ސަބަބުތަކާއި ހުރެ މަސްވެރިންނަކީ ކޮންބައެއްތޯ ސުވާލުކުރަން ޖެހެއެވެ. އެ ސުވާލު އުފައްދަން އެބަ ޖެހެއެވެ. މި ސުވާލަކަށް ޖަވާބު ހޯދަން އެބަ ޖެހެއެވެ.