އިންސާނާގެ ސިއްޙަތަކީ އެއާއި މެދު އިންސާނާ ނުހަނު ކަންބޮޑުވާ އެއްޗެކެވެ. އެ ސިއްޙަތަށް އިންސާނާ ފާރަވެރިވާއިރު، އެ ސިއްޙަތުގެ ދުޅަހެޔޮކަމަށްވެސް އިންސާނާ އެހާމެ ސަމާލުކަން ދެއެވެ. އަހަރެމެންގެ ސިއްޙަތަކީ އަހަރެމެންގެ ދިރިއުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅީއާއި އެކު ބައްޓަން ކުރެވިދާނެ އެއްޗެކެވެ. ހަމައެއާއި އެކު އެ ސިއްޙަތުގައި ބަދަލު ނުކުރެވޭނޭ ކަންތައްތަކެއްވެސް ހުރެއެވެ. ސިއްޙަތަށް ފަރުވާ ކުރުމުގައި އަހަރެމެންގެ އަމިއްލަ ބާރު ވަރަށްވެސް ކުޑައެވެ. ގިނަފަހަރަށް ނުވަތަ އާއްމުކޮށް އަހަރެމެންގެ ސިއްޙަތު ބަލިކަށިވާ ކޮންމެ ފަހަރަކުގެ ސިއްޙީ އެހީތެރިއެއްގެ އެހީ އަހަރެމެން ހޯދަމުއެވެ. އޭގެތެރޭގައި ތަފާތު ސިއްޙީ އެހީތެރިން ތިބޭއިރު، އެއްމެ އާއްމުކޮށް ބައްދަލުވެ ދިމައިވާ މީހުންނަކީ ޑަކްޓަރުންނާއި ނަރުހުންނެވެ.

އާދޭހެވެ! ނަރުހުންނަކީ ސިއްޙީ ހިދުމަތްދޭ ތަނެއްގެ ދިރުމެވެ. އެއީ އެތަނަކީ ކިތައްމެ ބޮޑު ތަނެއް ކަމުގައި ވިޔަސް އަދި އެތަނަކީ ކިތައްމެ ކުޑަ ތަނެއް ކަމުގައި ވިޔަސް ވެއެވެ. ނަރުހުންނަކީ ސިއްޙީ ފަރުވާދޭ ތަންތަނުން ބަލި މީހުންނާ އެއްމެ ފުރަތަމަ ބައްދަލު ކުރާ ސިއްޙީ އެހީތެރިޔާއެވެ. އަދި އެނދުމަތި ކުރެވިފައިވާ މީހާ އާއި އެއްމެ ކައިރިން، އެއްމެ ގިނައިރު ވަގުތު ހޭދަކުރާ އެކުވެރިޔާއެވެ. އަދި އެނދުމަތި ކުރެވިފައިވާ މީހާ ސިއްޙީ އެހީދޭ ތަނަކުން ނުކުމެގެންދާއިރު، އެމީހަކާއި އެއްމެ ފަހުން ބައްދަލުވާ ސިއްޙީ އެހީތެރިޔާ އަކީވެސް ނަރުހެކެވެ. އެހެންކަމުން ސިއްޙީ އެހިތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭ ތަންތަނުގެ ދިރުމަކީ ނަރުހުންނޭ ބުނުން އެއީ ގޯހަކަށް ނުވާނެއެވެ.

ނަރުހުންގެ ދުވަހެއް ބައިނަލްއަގުވާމީ ގޮތުން ފާހަގަ ކުރެވޭއިރު، ނަރުހުންގެ އަގުވަޒަން ކުރަން އެބަ ޖެހެއެވެ. ހެނދުނާއި މެންދުރާއި ރޭގަނޑާއި އަދި މެންދަމުގައިވެސް ބަލި މީހުންގެ ހާލު ބެލުމުގައި ނަރުހުން ވަގުތު ހޭދަކުރެއެވެ. ދުވާލަކު މަދުވެގެން 8 ގަޑި އިރު، މަސައްކަތުގައި ހޭދަކުރެއެވެ. ސިއްޙީ އެހީދޭ ތަނެއްގައި ބަލިމީހަކު އެނދުމަތި ކުރެވިއްޖެނަމަ، އޭނާގެ ހުރިހާކަމެއްހެން ބަލަހައްޓައެވެ. އެނދުމަތި ނުކުރިނަމަވެސް ފަރުވާއެއް ހޯދަން ޖެހިއްޖެ މީހާއަށް ފަރުވާ ކޮށްދެއެވެ. އަނިޔާތުގައި ބޭސް އަޅައިދެއެވެ. ދާންމަތިވެފައިވާ މީހުން އެނދުމަތި ކުރެވުމުން، އެމީހުން ސާފުކޮށް، ފެންވަރުވާ ރީތިކޮށްދޭ މީހުންނަކީ ނަރުހުންނެވެ. ގިނަފަހަރަށް އެމީހުންނަށް ކާންދީ ހަދަނީވެސް ނަރުހުންނެވެ. ނަރުހުންގެ ހިދުމަތްތަކުގެ ވާހަކަ އަދިވެސް އަދިވެސް ދެއްކިދާނެއެވެ.

ބޮޑެތި ހޮސްޕިޓަލުތަކުގައި ފުރާނައަށް ނުރައްކާވެފައިވާ ހާލުގައި ތިބި ބަލިމީހުންގެ ފުރާނަ ސަލާމަތްކުރުމުގައި ނަރުހުން އަވަދިނެތިވަނީ، ލިބިހުރި ޢިލްމާއި ހުނަރު އޭގެ އެއްމެ މަތީ މިންވަރަކަށް ބޭނުން ކުރަމުންނެވެ. އެފަދަ މަސައްކަތުގެ މާހައުލުތަކުގައި އަވަދިނެތި ނަރުހުން އުޅޭއިރު، އެވަގުތު ތަކުގައި އެމީހުންގެ އަމިއްލަ އާއިލާތައް މަތިންވެސް ހަނދާން ނެތޭހާވަރަށް ބަލި މީހުންގެ ކަންކަމުގައި ޝައުގުވެރިކަން އިސްކުރެއެވެ. ކުރެވިފައި ހުރި ކަންކަމާއި ކުރަމުމްދާ ކަންކަމާއި ކުރަންވެފައި ހުރި ކަންކަމަށް އަބަދުވެސް ސަމާލުކަން ދީގެން ތިބެއެވެ. ކުރެވުނު ކަމަކާއި ލިބުނު ނަތީޖާ އަބަދުމެ އަޅާކިޔާ ހަދައެވެ. ކުރެވެން ހުރި ހުރިހާކަމެއް ކުރަމުން ގެންދަނިކޮށް، ބަލިމީހެއްގެ ފުރާނަ ދާތަން ދުށުމަކީ ނަރުހުންނަށް ބަރުދާސްތު ކުރަން ދަތި ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް އެކަމުގައި ސާބިތުކަމާއި އެކު ހިތްވަރު ކުރަނީ، ދެންވެސް އަޅާލާ ފަރުވާ ދޭންޖެހޭ ބަލިމީހުންނަށް ފަރުވާ ކުރުމަށެވެ. އޮޕަރޭޝަން ތިއޭޓަރު ތަކުގައި ބަލިމީހުންގެ ނާޒުކު ގުނަވަންތަކަށް ފަރުވާ ކުރަމުންދާއިރު، ޑަކްޓަރުގެ އަތްދަށުވަޑިންނަކީ ނަރުހުންނެވެ. ފަރުވާތެރި ކަމާއި މަޑުމައިތިރިކަމާއި ކެތްތެރިކަމާއެކު ހުޝިޔާރުކަން އިސްކޮށްގެން ތިބެނީ ދެންވެދާނޭ ގޮތަކާއި ކުރާނޭ ކަމަކަށް ފަރުވާތެރިވެއެވެ. ހައްތަހާވެސް ހައްސާސް ކަންކަމެވެ. އޭގެ ހިރާސް ބޮޑެތި ކަންކަމެވެ. ބަލިމީހުންގެ ފުރާނައާއި ސީދާ ގުޅުންހުރި ކަންކަމެވެ. ޖިސްމާނީ ގޮތުންނާއި ނަފްސާނީ ގޮތުން އަސަރު ކުރުވާ ކަންކަމެވެ.

ރަށްރަށުގައި ހުންނަ ސިއްޙީ މަރުކަޒުތަކުގައި، މަދު ވަސީލަތްތަކާއި އެކު، ކުރިމަތިވެދާނެ ކޮންމެފަދަ ހާލަތަކަށްވެސް ތައްޔާރުގައި، މަދު އަދެދެއްގެ ނަރުހުން އެ ތިބެނީ އަބަދުމެ ތައްޔާރުގައެވެ. މަރުކަޒު ބަންދު ކޮށްފައި ހުންނަ ވަގުތުގައި، ހަމަ ކޮންމެ އިރަކުމެ، ކޮންމެފަދަ ހާލަކައިގެންވެސް ބަލި މީހަކު އަތުވެދާނެ ކަމަށް، އޮން ކޯލުގައި ހުންނަ ނަރުހަކު އެ ހުންނަނީ، އަބަދުމެ ހުޝިޔާރުކޮށެވެ. އަރާމު ނިންޖަކުން ނިދާފައި އޮންނަ ވަގުތުގައިވެސް، ބަލި މީހަކު ބަލިވެގެން އަތުވެއްޖެނަމަ، އެ ނިދި މަހުރޫމުކޮށްލާ ތެދުވެ، ތައްޔާރުވެގެން އެ ބަލި މީހަކަށް ހިދުމަތްކޮށްދޭން ދެއެވެ. 24 ގަޑިއިރު ހިދުމަތް ނުދޭ މަރުކަޒުތަކުގައި ދަންވަރު ވަގުތު ބަލިމީހަކު ނުވަތަ މީހުންތަކެއް އެނދުމަތި ކުރެވިފައި އޮންނަ އިރު، އެ ރެއެއްގެ މެންދަމު ގަޑީގައި ހަމަ އެއްމެ ނަރުހަކުމެ، މުޅި އެ ސިއްޙީ މަރުކަޒަކާއި "ހަވާލުވެ" ހުރެއެވެ. އެޓެންޑެންޓެއް، އިދާރީ މީހެއް، އަދި ބައެއްފަހަރު ސެކިއުރިޓީ އެއް ނެތި، ބަލިމީހުންގެ ކަންކަން ބަލަމުން، އެކަނިމައި އެކަނި މެންދަމުގެ ވަގުތު އެ ނަރުހުން މަރުކަޒުގައި ވަގުތުތައް ހޭދަ ކުރެއެވެ. ކުޑަ ވަގުތުކޮޅެއް ނޫނެވެ. 8 ގަޑިއިރެވެ. ވިއްޔާ ވަނީ ގިނައެވެ. 

ސިއްޙީ މަރުކަޒުތަކުގައި ވަސީލަތް މަދުކަމާއި އެކު، ފަރުވާ ނުދެވޭ ހާލަތްތަކުގައި ހާލުބޮޑު ބަލިމީހުން، އަތޮޅު ހޮސްޕިޓަލަށް ނުވަތަ ރީޖަނަލް ހޮސްޕިޓަލަށް ނުވަތަ މާލެއަށް ފޮނުވަން ޖެހެއެވެ. މޫސުމަށް ބެލުމެއް ނެތިއެވެ. ޖެހެމުންދާ ގަދަ ވައިގާ، ހޮޅިލާ ނަގާ ރާޅުތަކުގެ ތެރޭ ވެހެމުންދާ ބޯ ވިއްސާރާގައި ބަލި މީހުން ގޮވައިގެން ދަތުރު ކުރަނީ އެއްވެސް ބިރަކާއި ނުލައެވެ. ހައްތަހާވެސް ހައްސާސް ކަންކަމާއި ހިރާސް ބޮޑެތި ކަންކަމެވެ. ޖިސްމާނީ ގޮތުންނާއި ނަފްސާނީ ގޮތުން އަސަރު ކުރުވާ ކަންކަމެވެ.

މިހިނގާ މޭ މަހުން ފެށިގެން ސިއްޙީ ހިދުމަތްތެރިންގެ މުސާރަ ބޮޑުކުރުމާއި ގުޅިގެން، އިންނާނޭ ނަރުހަކު ހޯދަން ބޭނުންވާ ކަމަށް މީސްމީޑިޔާގައި ތަފާތު ޕޯސްޓް ތައް ޖަހާފާ ހުރީތީ ދުށީމެވެ. އާދޭހޭވެ! ދައްކަން މިއުޅޭނީ އިންނާނެ ނަރުހަކު ހޯދާ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. ބޮޑު ކުރެވުނު އެ މުސާރަ އާއި އެކު ނަރުހުންގެ އަގު ވަޒަންކުރެވުނެވެ. ސުވާލަކީ ނަރުހުންނަށް ހައްގު މިންވަރަކީ ކުރާ މަސައްކަތާ އެކަށީގެންވާ މުސާރައްއެއް އެކަނިތޯއެވެ؟ ނޫނެކެވެ. އެއަށްވުރެ އެމީހުން އުފާވާނެ ކަންތައްތަކެއް އެބަ ހުއްޓެވެ. ނަރުހުން އެ ކޮށްދޭ ބުރަ މަސައްކަތްތަކުގެ އަގު، އެކި ދަރަޖަ ދަރަޖައިން އަދާކޮށްދޭން އެބަ ޖެހެއެވެ. އެމީހުންގެ އެ މަސައްކަތްތަކަށް ތައުރީފުގެ ބަސް ހައްގެވެ. ހިނިތުންވުމާއި އެކު އެމީހުންގެ މަސައްކަތްތައް ބަލައިގަންނަމާ ހިނގާށެވެ. އަހަރެމެންގެ ތައުރީފުގެ ބަސްތަކާއި، އަހަރެމެން އެމީހުންގެ ކުރިމަތީ ވެލާ ހިނިތުންވުމުން އެކަނިވެސް އެމީހުންގެ ހިތްތައް ފުރިދާނެއެވެ. ކުރާ މަސައްކަތާއި އެކަށީގެންވާ މުސާރައެއް ލިބުމުގެ އިތުރުން، އަހަރެމެންގެ ހެޔޮ ބަސްތަކާއި ހެޔޮ ދުޢާތައް ނަރުހުންނަށް ހައްގެވެ. ނަރުހުންގެ މުސާރަ ބޮޑުކުރުމުން، އެކަމާ އެއްވެސް ބަޔަކު ހިތްބުރަކަމެއް ގެންގުޅިގެން ނުވާނެއެވެ. އެހެނީ އެއީ އެމީހުނަށް ހައްގު މިންވަރެކެވެ.

ނޯޓު: ތީރު ޓީމުގެ ފަރާތުން ހުރިހާ ނަރުހުންނަށް، ނަރުހުންގެ ދުވަހުގެ ހެޔޮ އެދުމާއި ތަހުނިޔާ އަރިސްކުރަމެވެ. މާތް ﷲ ތިޔަ ނަރުހުން ތިކުރާ ބުރަ މަސައްކަތްތަކުގައި ބަރަކާތް ލައްވާ، ކާމިޔާބީ މިންވަރުކޮށްދެއްވާށިއެވެ.