"ދަރިފުޅާ އީވާ.." ގަދަ ނިދީގައި އަހަރެން ނިދާފައި ވަނިކޮށް ހޭލައްވާލީ އިވުނު މި އަޑުންނެވެ. އެއީ އަހަރެންގެ ކަންފަތުގައު އަބަދުމެ އިވެމުންދާ އަޑެކެވެ. "އީވާ.. ދެން ތެދުވޭ. މިހާރު އެއޮށް 6 ޖަހަނީ" އެ އަޑުގައި ވަނީ މަޑުމައިތިރި ރާގެކެވެ. ނަސޭހަތުގެ ޖަޒުބާތެކެވެ. ނަމަވެސް އަހަރެންގެ މޫނުމަށްޗަށް އަރަމުން ދިޔައީ ރުޅިވެރިކަމާއި ނަފްރަތުގެ ކުލަވަރެކެވެ. އެއާއެކު މަޑު މަޑުން އަހަރެންގެ ދެލޯ ހުޅުވުނެވެ.

އެއީ ހަމަ ކޮންމެ ދުވަހަކު އެ ގަޑިއަށް އަހަރެންނަށް ގޮވާ ރަނގަބީލެކެވެ. އަހަރެންގެ މަންމަގެ ލޯބި މުނާއި އެ އޯގާތެރި ހިނިތުންވުމެވެ. އެއީ އަހަންނަށް ކޮންމެ ދުވަހަކުހެން އެންމެ ފުރަތަމަ ފެންނަ ހިނިތުންވުމެވެ. އިވޭ އޯގާތެރި އަޑެވެ. އަހަރެން ތަޞައްރަފު ފުދުނީއްސުރެ ކޮންމެ ދުވަހަކު އަހަންނަށް، މަންމަ މަރުޙަބާ ކިޔަނީ އެފަދައިންނެވެ. އެންމެ ދުވަހެއްވެސް ދޫކޮށް ނުލައެވެ. ނަމަވެސް މަންމަގެ ހިނިތުންވުމާއި އޯގާތެރިކަމުގެ ބަދަކުގައި އަބަދުވެސް ދެއްކެނީ ފުސް މޫނެކެވެ. އެހާ ފަތިހަށް ތެދުވަން ޖެހޭތީއެވެ. ތެދުވެ ވުޟޫކޮށް ނަމާދުކުރަން ޖެހޭތީއެވެ. ނަމާދު ކުރާހިތް ނުވަނީކީއެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް އެ ވަގުތުގައި ތެދުވާ ހިތް ނުވަނީއެވެ.

އަހަންނަކީ މިއަދު އުމުރުން 20 އަހަރުގެ ޒުވާނަކީމެވެ. ތަންދޮރު ދަނެ ހުރި ހޭޖެހޭ މީހަކީމެެވެ. ރަށުގައި ހަރުދަނާ ވަޒީފާއެއް އަދާކުރަމުންދާ ހަރުދަނާ އަންހެނަކީމުއެވެ. ނަމަވެސް އަހަރެންގެ ގިނަ އެކުވެރިން އަހަރެން ބަލައެއް ނުގަނެއެވެ. އެމީހުން އަބަދުވެސް އަހަރެންގެ ބައެއް އުޅުން ތަކަށް މަލާމާތްކޮށް ހަދައެވެ. ކަންމިހެން ހުރިނަމަވެސް، އަހަރެންގެ ޅަދުވަހުން ފެށިގެން މިއަދާ ހަމައަށް މި އައީ އެ މަލާމާތާއި ފުރައްސާރައިގައި އުޅެމުންނެވެ. އެހެންކަމުން އެއީ މިއަދު އަހަންނަށް އައު ކަމެއް ނޫނެވެ.

*********

އެއްބަފާ 4 މީހުން މިދުނިޔޭގައި ތިބި ނަމަވެސް އެއްބަނޑު ހަމަ އެކަކުވެސް ނެތެވެ. އެއީ އަހަރެންގެ ހިތުގައި އަހަރެންގެ މަންމަ އަށް ދެވިފައިވާ ޤަދަރާއި ލޯބި އިންތިހާއަށް ބޮޑުވެގެންދިޔަ އެއް ސަބަބެވެ. ރަށު ސުކޫލުން ސާނަވީ ތަޢުލީމު ނިންނުމަށްފަހު އިތުރަށް ކިޔަވަން އަހަރެން ކިތަންމެހާވެސް ބޭނުން ވިއެވެ. އެކަމަށް އެދި، މާލޭގައި އުޅޭ އަހަރެންގެ ބައްޕަވެސް އާދޭސް ކުރިއެވެ. އަހަރެންގެ އެއްބަފާ ދެކުދިންވެސް އެދުނެވެ. ނަމަވެސް ރަށުގައި ހުރި އަހަރެންގެ މަންމަ ދޫކޮށްލާފައިދާން އަހަރެން ބޭނުން ނުވީއެވެ. ރަށުގެ އެކި ފިހާރަތަކުގައި ސޭޓުކަން ކުރަމުންގޮސް ސިއްހީ މަރުކަޒުގެ ތަރުޖަމާނެއްގެ މަގާމަށް އަހަރެން ވަނީމެވެ. އިއްޔެއެކޭ އެއް ފަދައިން މިއަދުވެސް އަހަންނަކީ ވަރަށް "މަންމަ" ކުއްޖަކީމެވެ.

މިއީ އަހަރެންނަށް ގިނަ އެކުވެރިންގެ މަލާމާތް ރައްދުވާ ސަބަބެވެ. މަންމަގެ ހުއްދު ނުހޯދާ އަހަރެން ހަމަ އެއް ކަމެއްވެސް ނުކުރަމެވެ. ތާކަށްވެސް ނުދަމެވެ. އެކަމާ އަހަރެންގެ އެކުވެރިން ފާޑު ކިޔައެވެ. އެމީހުންނީ ކަމެއް ކުރުމުގެ ކުރިން އެމީހުންގެ މައިންބަފައިންގެ ރުހުން ހޯދާ ބައެއް ނޫނެވެ. އެމީހުން ބުނާގޮތުގައި މިއަދު އަހަރެމެންނީ ބޮޑެތިވެފައިވާ ބައެކެވެ. ކަންކަމުގައި މައިންބަފައިންގެ ލަފާ އަހާ، ގޮތް ނިންމާކަށް ނުޖެހެއެވެ. އަހަރެމެން ބޭނުން ކަމެއް ބޭނުން އިރަކު ބޭނުން ގޮތަކަށް ކުރެވެން ޖެހޭނެއެވެ. ނަމަވެސް އަހަރެން އަބަދުވެސް މަންމަގެ ބަސް އަހާތީ އަހަންނާއި ދިމާލަށް "ޅަ" ކުއްޖެކޭ ކިޔާ ގޮވާ ހަދަނީކީވެސް މަދެއްކޮށެއް ނޫނެވެ.

*******

ދިރިއުޅުމަކީ އަބަދު އެއް ގޮތަކަށް ހިނގާނޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. އަހަރެންގެ ހަޔާތުގެ މިސްރާބުންވެސް ގޯޅިއެއް އެޅީ މިދުވަސްވަރެވެ. އަހަރެންގެ އެކުވެރިންނާއި އެކު ގިނަ ވަގުތުތައް ހޭދަ ކުރެވެން ފެށި ހިސާބުންނެވެ. އިރުވައި މޫސުމުގެ މަޑު ދުވަހެއްގައި އިރުދަށުން ޖަހާލި ވިލާ ބޮލަކުން އުފަން ކުރުވި ވިދުވަރާއި އެކު ޖެހެމުން ދިޔަ ވައި ރޯޅިތައް ބާރުވެއްޖެއެވެ. ހިނދިފައި އޮތް ކަނޑުގައި ރާޅުގެ ކުދި ކޫރުންތަކުން ފެށިގެން ގޮސް ފޮނުލާ ނަގާ ރާޅުތައް ގިނަވެއްޖެއެވެ. އެ ކަނޑުގެ ތެރެއަށް ދަތުރުކުރަން ނުކުތީ އެކުވެރިން ދިން ހިތްވަރާއި އެކުގައެވެ. އެއްގަމުގައި ހުރި މަންމަގެ އަތުން ދޫކޮށްލާ އެ ކަނޑުގެ ތެރެއަށް އެރުނީ އެކުވެރިންގެ ބަސް ގަބޫލުކޮށްގެންނެވެ. އެއްގަމުގައި ހުރި މަންމަ، ލޮލުކޮށަށް އޮބި އިރުވެސް އަހަރެންނަކަށް ނޭނގުނެވެ.

*********

އެއް ދުވަހުގެ މެންދުރު ވަގުތެވެ. އަހަރެން ގޭގައި އޮއްވާ ގެއަށް އައީ އަހަރެންގެ އެކުވެރި ސަމާއެވެ. "އޭ މިއުޅެނީ މިތާ ކައިރި ރިސޯޓަކަށް ޝޯއެއް ދޭން ދާން... އީވާ ވެސް ދާންވާނު..." އާދޭހުގެ ރާގަކުން ސަމާ އެހިއެވެ. "ކޮން ދުވަހަކުން..." އަހަރެން ބޫނިމެވެ. "އީވާ އަށް ދެވޭ ދުވަހަކަށް ޝެޑިއުލް ކުރެވޭތޯ ބަލަންވެގެންނޭ އީވާ ކައިރިއަަށް މިގެއަށް މި އައީ..." ސަމާ ބުންޏެވެ.

********

މިއަދު މަންމަގެ ރުހުމާއި މައްމަގެ އިޖާބީ ޖަވާބަކީ އަހަންނަށް އެއްވެސް އަގެއް ހުރި އެއްޗެއް ނޫނެވެ. ސަމާގެ އެދުމާއި އެކު، މަންމަގެ ގާތު އަހާލުމެއްވެސް ނެތި އެމީހުންނާއި އެކު ރިސޯޓަށް ދިޔައީމެެވެ. މަންމަ އިންކާރު ކުރިކަން އަހަންނަށް އެނގެއެވެ. ނަމަވެސް އެ އަޑުތަކަަށް ބީރު ކަންފަތެއް ދެވުނީ އަހަރެންގެ ހިތުގައި ގަބޫލު ކުރެވުނު މިނިވަންކަމެއްގެ އަގީދާގެ ސަބަބުންނެވެ. 

އެއީ ދުނިޔޭގެ އުފަލާ އަރާމާއި ހިތުގެ ލައްޒަތަށް ހާޔަތް ދޫކޮށްލެވުނު ދަތުރެކެވެ. ސަމާމެން ޖެހި ކޮންމެ ސަކަރާތެއްގައި އަހަރެން ބައިވެރި ވީމެވެ. އެއީ ރިސޯޓެކެވެ. އަހަރެންގެ ރަށުގައި ހުއްދަ ނޫން އެތައް ކަމެއް އެތަނުގައި ހިނގަމުން ދެއެވެ. އަހަރެން ހީކުރި ގޮތާއި ހިލާފަށް ސަމާމެން އެ ކުޅިގަނޑުގެ ތެރެއަށް ވަނީ ނުލާހިކު އަވަހަށެވެ. އޭރު އަހަރެންގެ ހިތުގައި ޖެހިލުން ވުމުގެ ހުޅު ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ރޯވި ކަމުގެ އިހުސާސް ކުރެވުނެވެ. ނަމަވެސް އެ ފިޔަވަޅުމަތީ އަހަރެން ހުއްޓި ހުންނަން ޖެހުނީ އެއްކަލަ "ޅަ" އީވާގެ ގޮތުގައެވެ. އަހަރެންގެ ހިތް އެކަމުގެ މައްޗަށް ކެތް ކުރިޔަކަ ނުދިނެވެ. "ޅަ" ކަން ދޫކޮށްލާ، މިނިވަންކަމޭ އެ ކިޔާ މިނިވަންކަމުގެ ފިޔަ ޖަހައިގަތީމެވެ. ސަމާ މެންނާއި އެކު އެމީހުން ބޮމުން ގެންދިޔަ އެއްޗެއް އަހަރެންވެސް ބޮއުނީ ނިކަން "ގަޓު" ގައެވެ. އެއީ އެފަދަ ކަމެއް އަހަރެން ކުރި ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ.

********

"އީވާ... އީވާ....!" މެރިފާ އޮތް އަހަރެންގެ ދެލޮލާއި ނިދިފައިވި އަހަރެންގެ ހިއްސުތައް ހޭލީ މީހަކު އަހަންނަށް ގޮވާ އަޑަށެވެ! ނަމަވެސް އެއީ މީގެ ކުރިން އެފަދައިން އަހަންނަށް ގޮވާ އޮވާގެތި އަޑެއް ނޫނެވެ. ހޮޅުވާލެވުނު ލޮލާއި އެކު ފެނުނީ އެ އޯގާތެރި ހިނިތުންވުމެއްވެސް ނޫނެވެ. އެއީ ސަމާ އެވެ. "ރަށަަށް ދާން މިއުޅެނީ.... ތައްޔާރުވާން އުޅޭ...! އަވަސް އަރުވާލައިގެން އުޅޭ ރާގެއްގާ ސަމާ ބުންޏެވެ. އަހަރެން ރަނގަޅަށް ލޯހުޅުވާލާ ތެދުވީމެވެ. އަހަރެން އޮތީ އެތަނުގައި ހުރި ސޯފާއެއްގައެވެ. ސަމާގެ ފަހަތުން އަހަރެން ތެދުވެގެން ދިޔައީމެވެ. އޭރުވެސް ބޮލުގައި ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ބަރު ކަމެއް ހުއްޓެވެ.

ގަޑިން ވީ ވަރެއް، އަހަންނަކަށް ނޭނގެއެވެ. ވީ ދުވަހެއްވެސް ނޭނގޭ ކަހަލައެވެ. އެ ބޮއުނު އެއްޗެއް ބޮއުނު ފަހުން، އަހަންނަށް ވީގޮތެއް ނޭނގުނެވެ. ހޭލެވުނީ ދެންމެއެވެ. ކޮންމެ އަކަސް ސަމާ މެންނާއި އެކު އަހަރެން އެނބުރި ރަށަށް އައީމެވެ. އެއީ ރިސޯޓަށް ދިޔަ ދުވަހުގެ މެންދަމުން އަލިވި ފަހެވެ. ރަށަށް އައިސް ގެއަށް ގޮސް އަހަރެންނަށް ނިދުނީ ވީނުވީއެއް ނޭނގޭ ހާލުގައެވެ.

*******

"އީވާ.... އީވާ... އޭތް...!" ގަދަ ނިންޖަކުން ނިދިފާ އޮއްވާ އަހަންނަށް ހޭލެވުނީ، ހަޅޭ ލަވާ ރާގަކަށް މީހަކު އަހަންނަށް ގޮވާތީއެވެ. އެއީ އަހަންނަަށް އައު އަޑެއް ނޫނެވެ. އަހަރެންނަަށް ކޮންމެ ދުވަހަކުމެ އިވޭ އަޑެކެވެ. އެ މޫނަކީ އިހުސާންތެރިކަމާއި ހިނިތުންވުމާއި އެކު ކޮންމެ ދުވަހަކު އަހަންނަށް މަރުހަބާ ކިޔާ މޫނެކެވެ. ނަމަވެސް އެ އަޑުގައި މިއަދު ވަނީ ރުޅިވެރިކަމާއި ހިތާމައެވެ. އެ މޫނުގައި ވަނީ މަސްހުނި ވެފައިވާ ޖަޒުބާތުތަކަކާއި ރުޅިވެތިކަމުގެ ކުލަވަރެވެ. ވެގެން އުޅޭ ގޮތް މުޅިއަކުން އަހަންނަށް ސާފެއް ނުވެއެވެ. މަންމަގެ ނުގަބޫލުގައި ކިތަންމެ ކަމެއް އަހަރެން ކުރާތާ ދުވަސްކޮޅެއް ވެއްޖެއެވެ. އެފަދައިން ރުޅި އިސްކުރި ދުވަހެއް މިނޫނީ އަހަރެން ނުދެކެމެވެ.

"އީވާ މަށާ ދެކޮޅަށް މިހާރަކަށް އައިސް ކިތަންމެ ކަމެއް ކުރިޔަސް މަގޭ އަޅަނުލާ މިހުންނަނީ ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ މިނިވަންކަމެއް އީވާއަށް ދީގެން.... އެކަމަކު މިފަހަރު ކަލޭގެ ސަބަބުން މުޅި ރަށަށް މަގޭ މަދުނާމު ވެއްޖެ.... ކަލޭގެ ފޮޓޯތަކާ ވީޑިއޯތައް މުޅި ރަށުގަ އެއޮށް އެނބުރެނީ.... ކޮބާ ކަލޭގެ ލަދު ހަޔާތް... އޭނ..! ބުނެބަލަ.. ބުނެބަލަ.." އަހަރެންގެ ދެލޯ ހުޅުވުމާއި އެކު، ރުޅިވެރިކަމުގައި މަންމަ ލަވަން ފެށި ހަޅޭކުގެ އަޑު ކެނޑުނީ އެ މަންމައަށް ރޮވޭ ހާލުގައެވެ. އަދިވެސް އަހަންނަށް ވެގެން އުޅޭ ގޮތެއް ސާފެއް ނުވިއެވެ. "ކޮން ފޮޓޯއެއް ވީޑިއޯ އެކޭތަ ތި ކިޔަނީ.... ކިހިނެއްތަ ވެގެން ތިއުޅެނީ މަންމާ...! އަހަރެން މަންމަގެ ގާތަށް ޖެހިލަމުން ބުނީމެވެ. ނަމަވެސް މަންމަ ދުރަށް ޖެހިލިއެވެ. ރޯން ހުރި މަންމަގެ އަތުގައި އަހަރެން ހިފަލީމެވެ. މަންމަ އަހަރެންގެ އަތް ފޮޅާލިއެވެ. އެވަގުތު އަހަރެންގެ ފޯނު ރިންގުވާން ފެށިއެވެ. އެއީ ސަމާއެވެ.

******

ކަންފަތުގައި ޖެހި ފޯނު އަހަރެންގެ އަތުގެ ބާރަކާއި ނުލާ ދޫވެގެން އެނދުމަށްޗަށް ވެއްޓުނެވެ. އަހަރެންނަށް ރޮވުނީ ސަމާ ހުރިހާ ވާހަކައެއް ކިޔާ ދިނުމުންނެވެ. ރިސޯޓުގައި އުޅުނު ބޭރު މީހަކު އަހަރެން މަސްތުގެ ހާލުގައި ހުއްޓާ އަހަރެންގެ ނާޖާއިޒް ފައިދާ ނެގީއެވެ. އެމަންޒަރު ބަޔަކު ވީޑިއޯކޮށް މީސް މީޑިޔާއަށް ދޫކޮށްލީއެވެ. މާޔޫސް ކަމާއި މޮޅިވެރިކަމުގައި ރުޅި އާދެވުނީ އަމިއްލަ ނަފްސު ދެކެއެވެ. ކޮޓަރި ތެރޭ ތަޅުންގަނޑު މައްޗަށް ތިރިވެ ރޯން އިން އަހަރެންގެ މަންމަ ފެނި އިތުރަށް ހިތްދަތި ވިއެވެ. ފުލުފުލުގައި ފޯނުތައް އަންނަން ފެށިއެވެ. ލަދުން ބޯ ހަލާކެވެ........

*****

އެކުވެރިންނާއި ގާތް މީހުންނަކީ އަބަދު ތިމާއަށް ހެޔޮއެދޭ ބައެއް ކަމުގައި ދެކިގެން ނުވާނެއެވެ. އެފަދަ އެކުވެރިން އެދޭ ކަންކަމަކީ އެކަންކަމާއި މައިންބަފައިން ނުރުހޭ ކަމެއްނަމަ އަމުދުން އާނ ބަސް ބުނެގެން ނުވާނެއެވެ. އަހަރެންގެ ހަޔާތުގައިވެސް މި ވީ މިފަދައިންނެވެ. "މަންމަ" ކުއްޖެއްގެ ގޮތުގައި ޒުވާން އުމުރު ހޭދަ ކުރުމަކީ ދެރަކަމެއް އަދި ލަދުވެތި ކަމެއްވެސް ނޫނެވެ. ކިޔަމަންތެރިކަމުގައި "ޅަ" ކުއްޖެއް ކަމުގައި ވުމަކީވެސް މިނިވަންކަމުގައި ދަމާލެވޭ ފަރުދާއެއް ނޫނެވެ. އެކުވެރިންގެ ދަޅައިގައި ޖެހި އަހަރެން ކަހަލަ ކިތައްކުދިންގެ ދިރިއުޅުން ހަފުސް ވެފައި ވޭ ހެއްޔެވެ؟ އަދި ދިރިއުޅުމުގެ ހުޅުކޮޅު ނިވެން ގާތް ވެފައިވާ ކިތައް މީހުން އެބަ އުޅޭ ބާއެވެ؟ ވަގުތު ފާއިތު ވުމުގެ ކުރިން، ވިސްނާށެވެ!